Thời cÆ¡ giảm giá

Giá xăng dầu thế giá»›i vẫn Ä‘ang tiếp tục hạ nhiệt. Ngày 17/5, xăng thành phẩm A92 tại Singapore giảm còn 117,01USD/thùng so vá»›i mức 117,33 USD/thùng trÆ°á»›c Ä‘ó. Dầu diezen cÅ©ng tiếp tục hạ giá chỉ còn 124,41 USD/thùng, thấp tá»›i 1 USD so vá»›i mức 125,21 USD ngày hôm qua. Dầu hỏa giảm chỉ còn 122, 69 thấp gần 1 USD so vá»›i mức 123,55 USD/thùng hôm trÆ°á»›c. TÆ°Æ¡ng tá»±, dầu madut  còn 673,02 USD/tấn, thấp cách biệt so vá»›i mức giá 675,61 USD/tấn ngày 16/5.

Theo má»™t doanh nghiệp xăng dầu phía Nam Ä‘ánh giá, vá»›i mức lãi trong vòng 15 ngày trở lại Ä‘ây, dÆ° địa cho má»™t Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu lên tá»›i gần 1000 đồng/lít. Kịch bản thị trường xăng dầu hiện nay Ä‘ang có diá»…n biến giống nhÆ° thời Ä‘iểm Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu cách Ä‘ây 9 ngày.

Vị doanh nghiêp này phân tích, Liên Bá»™ Tài chính- Công ThÆ°Æ¡ng hoàn toàn có thể áp dụng biện pháp Ä‘iều tiết nhÆ° vừa qua, tăng đồng loạt thêm thuế từ 2%-3% hiện nay lên 5% cho cả 4 mặt hàng, đồng thời, có thể giảm giá bán lẻ đồng loạt 500 đồng/lít.

Nếu nhÆ° thời gian qua, 2 đợt tăng mạnh giá xăng dầu vá»›i tổng cá»™ng mức tăng trên 3000 đồng/lít, bị cho là cú hạ "knock- out" Ä‘au Ä‘á»›n cho doanh nghiệp sản xuất, trong khi Ngân sách quốc gia phải lùi toàn bá»™ thuế về 0% thì thời Ä‘iểm này chính là má»™t cÆ¡ há»™i để lấy lại niềm tin trong dân chúng và hồi phục nguồn thu cho ngân sách.

Má»™t trong những căn cứ tin cậy nhất là diá»…n biến bảng giá cÆ¡ sở bình quân 30 ngày. Cập nhật tá»›i ngày 17/5, bảng giá cÆ¡ sở của Petrolimex cho thấy, giá bình quân 30 ngày của xăng thành phẩm A92 là 124,67 USD/thùng, dầu diezen 0,05S là 130,57 USD/thùng, dầu hỏa là 128,92 USD/thùng và dầu madut là 703,72 USD/tấn.

Giá xăng nên giảm tiếp (ảnh: Phạm Huyền)

Bảng giá cÆ¡ sở của SaigonPetro cho thấy, giá thành phẩm của dầu diezen có sá»± khác biệt, ở mức 129,68USD/thùng, thấp hÆ¡n cách tính của Petrolimex.

Theo Ä‘ó, so sánh giữa giá bán lẻ và giá cÆ¡ sở, các phép tính của 2 doanh nghiệp này cho kết quả xăng Petrolimex "lãi" 633 đồng/lít, cao hÆ¡n 2,72% so vá»›i giá cÆ¡ sở. Xăng SaigonPetro lãi  cao hÆ¡n, tá»›i 735,97 đồng/lít, hÆ¡n 3,16% so vá»›i giá cÆ¡ sở.

Dầu diezen của Petrolimex có lãi 397 đồng/lít, tÆ°Æ¡ng ứng tá»· lệ cao hÆ¡n 1,84% giá cÆ¡ sở. Đối vá»›i SaigonPetro, mức lãi mặt hàng này cÅ©ng cao hÆ¡n, tá»›i 569,55 đồng/lít, tá»· lệ cao hÆ¡n giá cÆ¡ sở là 2,64%.

TÆ°Æ¡ng tá»±, vá»›i  dầu hỏa, Petrolimex và SaigonPetro lần lượt có mức lãi là 420 đồng/lít, tá»· lệ 1,96% và lãi 507,56 đồng/lít, tÆ°Æ¡ng tức tá»· lệ 2,37% so vá»›i giá cÆ¡ sở. Dầu madut lãi 530 đồng/kg, tá»· lệ 2,76% và 482, 79 đồng/kg, tá»· lệ chênh 2,48% so vá»›i giá cÆ¡ sở.

Cho tá»›i thời Ä‘iểm này, vẫn chÆ°a có má»™t doanh nghiệp chính thức nào gá»­i văn bản kiến nghị chuyện giảm giá. Lý lẽ được Ä‘Æ°a ra là hiện giờ, chuyện giá xăng dầu hoàn toàn do Liên bá»™ Tài chính- Công thÆ°Æ¡ng quyết, doanh nghiệp chỉ báo cáo.

Điều Ä‘áng nói là, căn cứ tính giá xăng dầu hiện nay giữa Liên bá»™ và các doanh nghiệp Ä‘ang rất khác nhau. Theo các doanh nghiệp, chu kỳ 30 ngày được tính từ ngày hôm nay quay trở lại ngày thứ 30, qua Ä‘ó, nhìn thấy xu hÆ°á»›ng chênh lệch lãi lá»— hàng ngày. NhÆ°ng theo cách tính của Bá»™ Tài chính, chu kỳ 30 ngày được tính tách biệt từ ngày Ä‘iều chỉnh giá đến ngày thứ 30 tiếp theo sau Ä‘ó và so sánh vá»›i chu kỳ 30 trÆ°á»›c Ä‘ó.

Neo giá vì ô lá»— hàng ngàn tá»·

Tuy nhiên, lý do sâu sa cho nhiều doanh nghiệp chÆ°a muốn giảm giá xăng dầu, Ä‘ó là khoản lá»— lÅ©y kế tích tụ từ mấy năm nay, không rõ cÆ¡ chế xá»­ lý.

Các doanh nghiệp này đều cho hay, công thức tính theo Ä‘úng quy định của Nghị định 84, giá cÆ¡ sở bao gồm 600 đồng/lít chi phí kinh doanh định mức và 300 đồng/lít lợi nhuận định mức.

Ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng Giám đốc Petrolimex bày tỏ, chi phí kinh doanh, bao gồm cả hoa hồng cho đại lý hiện nay của Tập Ä‘oàn Ä‘ã lên tá»›i 900 đồng/lít, "ăn" thêm cả vào khoản 300 đồng/lợi nhuận định mức nên mức lãi thá»±c tế không cao. Vì những yếu tố cố định trong kết cấu giá cÆ¡ sở Ä‘ã lá»—i thời nên trên danh nghÄ©a, chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở và giá bán lẻ tưởng là cao, nhÆ°ng thá»±c tế "chẳng Ä‘áng bao nhiêu".

Tính tá»›i thời Ä‘iểm này, Petrolimex Ä‘ã bắt đầu có lãi nhÆ°ng trÆ°á»›c Ä‘ó, Tập Ä‘oàn Ä‘ang chịu má»™t khoản lá»— lÅ©y kế Æ°á»›c tính từ đầu năm là 50-60 tá»· đồng. Đó là chÆ°a kể khoản lá»— 2630 tá»· đồng năm 2011. Dù có 2 đợt tăng giá vừa qua và có lãi, Quỹ bình ổn giá xăng dầu tại Tập Ä‘oàn này vẫn còn âm tá»›i 70-80 tá»· đồng.

Ông Nguyá»…n Cẩm Tú, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho hay, việc tính toán, theo dõi diá»…n biến giá xăng dầu vẫn được Liên Bá»™ thá»±c hiện hàng ngày. NhÆ°ng bối cảnh lá»— tích lÅ©y nhÆ° vậy, tâm lý chung của các doanh nghiệp là thường không chủ Ä‘á»™ng xin giảm giá.

Qua nhiều đợt Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu nhÆ°ng chÆ°a đủ bù đắp chi phí, đến nay, các doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ang tồn đọng khoản lá»— tá»›i 5.000 tá»· đồng và Quỹ bình ổn giá âm 2.300 tá»· đồng. Vá»›i tổng cá»™ng khoản tồn đọng 7.300 tá»· đồng, Nhà nÆ°á»›c vẫn chÆ°a có cÆ¡ chế rõ ràng để xá»­ lý.

Theo nguyên tắc ở Nghị định 84, Nhà nÆ°á»›c sẽ không bù giá xăng dầu. Tại má»—i lần can thiệp bình ổn thị trường, giữ giá, Nhà nÆ°á»›c yêu cầu doanh nghiệp "chịu thiệt", khi nào có thuận lợi, sẽ được tăng giá và lấy lãi để bù lại.

Tuy nhiên, vá»›i con số dồn lại tá»›i 7.300 tá»· đồng thì  Ä‘áº¿n bao giờ, lãi xăng dầu má»›i đủ bù đắp lại. Nếu nhÆ°, lãi xăng dầu lên tá»›i 735 đồng/lít nhÆ° cách tính của SaigonPetro được duy trì thì các doanh nghiệp này phải bán gần 10 tá»· lít xăng dầu má»›i đủ bù lại khoản lá»—. Tiêu thụ xăng dầu má»™t năm chỉ 360 - 370 triệu lít xăng thì có lẽ, thời gian để lấy thu đủ bù chi này phải tính tá»›i vài ba năm nữa?

Ông Nguyá»…n Cẩm Tú chia sẻ, thị trường xăng dầu sẽ vẫn còn bất ổn nếu nhÆ°, các nhà Ä‘iều hành giá thiếu dÅ©ng cảm chính trị. Nói cách khác, vá»›i cách Ä‘iều hành giá nhÆ° hiện nay, ngân sách vẫn thất thu vì mức thuế cho phép là 20-25% thì nay, chỉ có 2-3% và có lúc là 0%, trong khi Ä‘ó, người tiêu dùng vẫn thiệt vì giảm giá nhỏ giọt, không lại vá»›i các đợt tăng gây sốc.

Cùng Ä‘ó, vá»›i vốn chủ sở hữu 14.000 tá»·, vay ngân hàng Ä‘ã lên tá»›i 27.000 tá»· đồng, vay ngoại tệ khó khăn, các doanh nghiệp xăng dầu không đủ "Ä‘á»™ng lá»±c" để đảm bảo lÆ°u thông xăng dầu, an ninh năng lượng.

Theo ông Tú, 4 tháng đầu năm,các doanh nghiệp chỉ nhập xăng dầu bằng 23% hạn mức của năm, trong Ä‘ó, dầu diezen giảm tá»›i 42%, dầu madut giảm tá»›i 59%.

Má»™t thông tin khác bất lợi cho thị trường là nhà máy lọc dầu Dung Quất dá»± kiến Ä‘óng cá»­a 30 ngày để sá»­a chữa trong khi 4 tháng đầu năm, xăng và dầu của Dung Quất chiếm tá»›i 53% thị phần. Tình thế này sẽ buá»™c các doanh nghiệp đầu mối lo Ä‘áp ứng nhu cầu bằng việc quay sang bù bằng phần nhập khẩu. NhÆ°ng khi khó khăn tài chính thì các doanh nghiệp này sẽ khó mà đảm bảo hạn mức nhập khẩu.

Theo ông Tú, theo dõi tá»›i thời Ä‘iểm này, hầu hết các doanh nghiệp đều không đảm bảo đủ Ä‘iều kiện dá»± trữ lÆ°u thông 30 ngày. Đó là lý do, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chÆ°a có kiến nghị gì về Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu.