Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (PVN) vừa có báo cáo gá»­i Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ về khó khăn, vÆ°á»›ng mắc trong việc thá»±c hiện hợp đồng bao tiêu sản phẩm Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n.

Theo PVN, đối vá»›i sản lượng cam kết bao tiêu, khi Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n vận hành thÆ°Æ¡ng mại vào năm 2017 và đạt công suất tối Ä‘a vào năm 2018 thì nguồn cung xăng dầu ná»™i địa cho thị trường Việt Nam tại thời Ä‘iểm Ä‘ó đạt khoảng 17,589 triệu mét khối, bao gồm: Nhà máy Lọc dầu Dung Quất khoảng 7,274 triệu mét khối/năm; Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n khoảng 9,625 triệu mét khối/năm; bốn cÆ¡ sở pha chế xăng từ condensate có tổng công suất 690.000 mét khối/năm (chÆ°a kể các dá»± án khác nếu Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng).

Trong khi Ä‘ó, nếu tính toán nhu cầu thị trường ná»™i địa cả nÆ°á»›c (các sản phẩm xăng + diesel+ jet A1) tính tại thời Ä‘iểm năm 2018 là khoảng 17,329 triệu mét khối (vá»›i tốc Ä‘á»™ tăng trưởng nhu cầu ná»™i địa dá»± kiến khoảng 3% năm)

NhÆ° vậy, tổng cung từ hai nhà máy lọc dầu và các nguồn chế biến xăng dầu từ condensate Ä‘ã Ä‘áp ứng nhu cầu của thị trường ná»™i địa. Bên cạnh Ä‘ó, mặt hàng diesel sẽ dÆ° thừa. Cụ thể, theo cÆ¡ cấu sản phẩm của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất và Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n vận hành 100% công suất thì dá»± kiến tại thời Ä‘iểm 2018, tổng cung sẽ vượt cầu khoảng 821.000 mét khối, riêng sản phẩm dầu diesel sẽ dÆ° thừa khoảng 849.000 mét khối, sản phẩm xăng các loại và Jet A1 Ä‘ã cÆ¡ bản Ä‘áp ứng đủ nhu cầu.
PVN cho rằng, theo lá»™ trình cam kết các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do (FTA), mức thuế áp dụng cho sản phẩm lọc dầu của Dung Quất và Nghi SÆ¡n vẫn còn cao hÆ¡n vá»›i mức thuế suất Æ°u Ä‘ãi theo FTA. Giá bán của các sản phẩm trong nÆ°á»›c sẽ luôn cao hÆ¡n so vá»›i xăng dầu nhập khẩu.

Khi Lọc dầu Nghi SÆ¡n Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng, việc tiêu thụ sản phẩm sẽ càng thêm khó khăn do không cạnh tranh được vá»›i xăng dầu nhập khẩu ngay trên thị trường Việt Nam. Các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối tăng dần sản lượng nhập khẩu các lô hàng có xuất xứ Form D/E/AK để tận dụng lợi thế về chênh lệch mức thuế.
PVN nhận định: “Nếu Chính phủ không kiểm soát chặt chẽ lượng xăng dầu nhập khẩu, không có các thay đổi về cÆ¡ chế, chính sách trong kinh doanh xăng dầu thì việc tiêu thụ sản phẩm bao tiêu sẽ gặp rất nhiều khó khăn và rủi ro lá»›n”.

PVN kiến nghị Thủ tÆ°á»›ng chỉ đạo các bá»™, ngành liên quan giải quyết các vấn đề còn khó khăn, tháo gỡ vÆ°á»›ng mắc trong bao tiêu sản phẩm của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n.

Cụ thể, Ä‘iều chỉnh các chính sách về kinh doanh xăng dầu trên cÆ¡ sở cân đối cung cầu, chỉ cấp quota nhập khẩu sau khi cân đối đảm bảo tiêu thụ toàn bá»™ sản phẩm của các nhà máy lọc dầu trong nÆ°á»›c (Nghi SÆ¡n, Dung Quất) để đảm bảo cho các nhà máy lọc dầu trong nÆ°á»›c tiêu thụ an toàn, hiệu quả toàn bá»™ sản phẩm, phát huy hiệu quả đầu tÆ° của dá»± án, đảm bảo an ninh năng lượng.

Bà M.T, Công ty M.T: Không được há»— trợ gì, kể cả thông tin:

- Trong khi doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c có cÆ¡ chế Æ°u Ä‘ãi này còn Ä‘òi yêu sách nọ, doanh nghiệp sân sau thì được bảo lãnh, không cần tìm kiếm cÅ©ng có khách hàng, thì doanh nghiệp tÆ° nhân nhỏ nhÆ° chúng tôi không nhận được bất kỳ sá»± há»— trợ nào.

Tham gia hiệp há»™i nhÆ°ng chỉ có Ä‘óng tiền, cuối năm Ä‘i tổng kết nghe đọc báo cáo. ChÆ°a nói đến chuyện gì to lá»›n nhÆ° há»— trợ vốn, cÆ¡ chế, ngay những thứ Ä‘Æ¡n giản nhÆ° thông tin cÅ©ng không có được. Chính phủ cứ ký kết hết hiệp định này đến hiệp định khác nhÆ°ng doanh nghiệp Ä‘âu có biết FTA là gì, cạnh tranh ra sao.
Bán hàng trong nÆ°á»›c khó khăn vì nhu cầu giảm, cố gắng tìm khách hàng nÆ°á»›c ngoài để xuất khẩu thì phải cạnh tranh gay gắt về giá. Chúng tôi suy nghÄ© nát óc vẫn không tìm ra phÆ°Æ¡ng án để có giá tốt nhÆ° đối thủ. Đơn giản vì đầu vào của người ta thấp hÆ¡n hẳn.

Từ đầu năm đến nay, chúng tôi Ä‘ã lá»— hÆ¡n 3 tỉ đồng. Mọi hoạt Ä‘á»™ng đầu tÆ°, mở rá»™ng Ä‘ã ngừng lại từ mấy năm nay. Nói thật, chúng tôi Ä‘ã từng nghÄ© đến chuyện bán công ty nhÆ°ng còn phải đắn Ä‘o nhiều yếu tố, quan trọng nhất là làm sao bảo toàn vốn được cho gia Ä‘ình, rồi còn cuá»™c sống của hÆ¡n má»™t trăm công nhân và gia Ä‘ình của họ. Sau bao nhiêu năm lăn lá»™n kinh doanh, chúng tôi Ä‘ã mất hết niềm tin, mất hết Æ°á»›c mÆ¡, hoài bão. Chúng tôi mệt mỏi lắm rồi!

Ông L.T.S, Giám đốc Công ty M.L.H: Hết cách vá»›i nạn hàng lậu, hàng giả, hàng nhái:

- Doanh nghiệp nhỏ chúng tôi, để tồn tại được thì hoàn toàn phải tá»± lá»±c cánh sinh. Chúng tôi đầu tÆ° cho thiết bị máy móc, cho con người để tạo ra những sản phẩm tốt vá»›i giá thành phải chăng, thu hút người tiêu dùng.
Tiền đầu tÆ°, chÆ°a bao giờ chúng tôi vay được ngân hàng vì cái máy không có giấy chủ quyền nhÆ° cái ô tô, cái nhà cho ngân hàng giữ. Làm được hàng tốt rồi thì lo bán hàng nhÆ°ng cÅ©ng trần ai.

Doanh nghiệp chúng tôi hiện hết cách vá»›i nạn hàng lậu, hàng giả, hàng nhái tràn lan rồi, nó bám dai nhÆ° đỉa, ra mẫu nào là ăn cắp ngay mẫu Ä‘ó. TrÆ°á»›c Ä‘ây, chúng tôi Ä‘ã từng theo Ä‘uổi má»™t vụ chống hàng giả, hàng nhái, bỏ tiền để lá»±c lượng chức năng thá»±c thi nhiệm vụ. Vậy nhÆ°ng, họ lấy tiền xong, không làm gì cả. Cay đắng hÆ¡n, họ lấy tiền cả đầu bên kia. Rồi thì đủ thứ bận tâm khác.

Má»—i năm, chúng tôi phải tiếp 4-5 Ä‘oàn kiểm tra, từ thuế, bảo hiểm đến phòng cháy chữa cháy... Chúng tôi Ä‘ã phải làm Ä‘úng, làm kỹ nhất có thể để giảm thiểu tối Ä‘a các rủi ro (nhÆ° kiểm toán báo cáo tài chính, tuân thủ các quy định...) nhÆ°ng Ä‘ôi khi cÅ©ng phải nhún nhường, luồn lách.

Kêu thì cÅ©ng chẳng ai nghe, chẳng ai giúp. Bao nhiêu năm nay nhÆ° vậy. Khó đến mấy cÅ©ng phải sống. Cứ cần cù chịu khó, lấy công làm lãi. Tôi Ä‘ã làm nghề này gần 30 năm, tôi biết. Nếu mình gắn bó vá»›i nghề thì mình sẽ sống được vá»›i nghề. Còn muốn phát triển, mở rá»™ng thì hoàn toàn không có cÆ¡ há»™i.

Nếu Chính phủ vẫn tiếp tục tÆ° duy bao cấp, nâng đỡ cho doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c, các địa phÆ°Æ¡ng chỉ lo o bế, Æ°u Ä‘ãi doanh nghiệp có vốn đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài mà không Ä‘oái hoài hoặc chỉ nói cho có vài chính sách vá»›i doanh nghiệp nhỏ và vừa, đối tượng Ä‘ang tạo ra công ăn việc làm, Ä‘óng góp không nhỏ cho nền kinh tế thì các doanh nghiệp Việt sẽ chết dần chết mòn hết.