Sau 3 năm đăng ký đầu tÆ°, đến nay “siêu” dá»± án Tổ hợp lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i vá»›i tổng vốn gần 30 tỉ USD vẫn còn nằm trên giấy

Ngày 18-4, ông Hồ Quốc DÅ©ng, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, cho biết hiện Tập Ä‘oàn Dầu khí Thái Lan (PTT) cùng vá»›i đối tác Saudi Aramco (Tập Ä‘oàn Dầu mỏ Ả Rập Saudi) vừa gá»­i thông báo có thể sẽ thay đổi quy mô, giảm công suất và lùi tiến Ä‘á»™ đầu tÆ° dá»± án Tổ hợp lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i so vá»›i kế hoạch ban đầu.

Siêu dá»± án

Năm 2009, PTT đến tìm hiểu cÆ¡ há»™i đầu tÆ° tại tỉnh Bình Định. Đầu năm 2013, PTT chính thức đăng ký đầu tÆ° dá»± án Tổ hợp lọc hóa dầu ASEAN tại Khu Kinh tế (KKT) NhÆ¡n Há»™i vá»›i tổng vốn đầu tÆ° 28,7 tỉ USD. Dá»± án này dá»± kiến được xây dá»±ng trên diện tích 2.000 ha, công suất 660.000 thùng/ngày (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 30 triệu tấn dầu thô/năm).

Sau nhiều lần Ä‘iều chỉnh, tháng 9-2014, UBND tỉnh Bình Định, PTT và Saudi Aramco ná»™p báo cáo khả thi chi tiết về dá»± án lên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng thẩm định, trình Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ phê duyệt. Ngày 19-12-2014, dá»± án được đổi tên thành Tổ hợp lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i, được Thủ tÆ°á»›ng phê duyệt bổ sung vào quy hoạch chung phát triển ngành dầu khí Việt Nam đến năm 2025.

Dá»± án Tổ hợp lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i đến nay vẫn chỉ là bãi cát mênh mông
Qua báo cáo nghiên cứu khả thi, dá»± án sẽ được xây dá»±ng trên diện tích khoảng 1.400 ha; phân kỳ đầu tÆ° làm 2 giai Ä‘oạn, trong Ä‘ó giai Ä‘oạn 1 khoảng 22 tỉ USD vá»›i công suất 400.000 thùng/ngày. Sau năm 2020, PTT tiếp tục nâng công suất giai Ä‘oạn 2 lên 30 triệu tấn/năm và vốn đầu tÆ° sẽ tăng lên gần 30 tỉ USD.

Theo kế hoạch, dá»± án được khởi công vào quý I/2017 và có sản phẩm đầu tiên vào quý I/2021. Mục tiêu mà PTT hÆ°á»›ng tá»›i là tiêu thụ trong nÆ°á»›c 50% sản phẩm, số còn lại xuất khẩu.

Giá dầu giảm, dá»± án “ngâm”

Kế hoạch là thế nhÆ°ng đến nay, dá»± án này vẫn chÆ°a được cấp giấy chứng nhận đầu tÆ°. NÆ¡i dá»± định xây dá»±ng tổ hợp lọc hóa dầu chỉ là má»™t bãi cát trắng mênh mông. Theo ông Nguyá»…n Ngọc Toàn, Phó trưởng Ban Quản lý KKT NhÆ¡n Há»™i, nguyên nhân là do PTT và đối tác vẫn chÆ°a chính thức ná»™p hồ sÆ¡ để xin cấp giấy chứng nhận đầu tÆ° dá»± án.

“Dá»± án Ä‘ang gặp nhiều khó khăn do giá dầu thô thế giá»›i liên tục giảm. Hiện PTT Ä‘ang thuê chuyên gia nghiên cứu, Ä‘ánh giá để cÆ¡ cấu lại toàn bá»™ dá»± án. Đối tác của PTT là Saudi Aramco cÅ©ng xin gia hạn đến tháng 6 -2016 má»›i trả lời chính thức về việc triển khai dá»± án nhÆ° thế nào, tiến Ä‘á»™ ra sao” – ông Toàn cho biết.

Ông Hồ Quốc DÅ©ng thông tin thêm, PTT và đối tác Saudi Aramco vừa thông báo có thể thay đổi quy mô, giảm công suất và lùi tiến Ä‘á»™ đầu tÆ° dá»± án. Vốn đầu tÆ° của dá»± án nhiều khả năng sẽ được Ä‘iều chỉnh dÆ°á»›i mức 22 tỉ USD, công suất giảm xuống mức 400.000 thùng/ngày.

“Rút dá»± án hay không thì PTT cÅ©ng không nói rõ, mà làm hay không thì họ cÅ©ng Ä‘ang chần chừ. Sắp tá»›i, chúng tôi sẽ làm việc dứt Ä‘iểm vá»›i PTT. Nếu họ thật sá»± muốn triển khai dá»± án thì tỉnh sẽ làm việc vá»›i các bá»™, ngành tính toán lại mức Æ°u Ä‘ãi trong bối cảnh kinh tế Ä‘ang gặp nhiều khó khăn. Còn nếu họ không làm thì tỉnh sẽ tính hÆ°á»›ng khác chứ không thể để dây dÆ°a được” – ông DÅ©ng nói. Theo thông tin từ Sở Kế hoạch và Đầu tÆ° tỉnh Bình Định, hiện có má»™t số doanh nghiệp xin sá»­ dụng quỹ đất của dá»± án này để đầu tÆ° phát triển công nghiệp, du lịch…

Ông Hồ Sỹ Thoảng, nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam:

Không khả thi

Nói về tính hiệu quả của má»™t dá»± án lọc hóa dầu thì phải tính toán đến việc dá»± án có thể bảo đảm hoàn vốn, khấu hao trong bao nhiêu năm, có khả năng chịu Ä‘á»±ng được lãi suất vay, công nghệ có hiện đại để bảo đảm lợi nhuận cao không? Vấn đề giá dầu giảm không phải là yếu tố quan trọng mà chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả dá»± án ở má»™t mức Ä‘á»™ nào mà thôi. Thá»±c tế, giá dầu thấp ảnh hưởng đến phần xăng dầu khai thác để bán thô, còn phần lọc dầu thì không sao cả, thậm chí giá dầu thấp sẽ khiến đầu ra thấp, cạnh tranh được vá»›i thị trường nhập khẩu.

Tuy nhiên, tình hình chung của ngành lọc dầu là khó khăn. Nhà máy lọc dầu phải mất 20 năm để khấu hao hết phần vốn vay. Hiện nay, lợi nhuận của ngành lọc dầu trên thế giá»›i đều rất thấp, chỉ khoảng 5%-6%. Do vậy, những nhà máy Ä‘ã hoàn thành hết khấu hao thì má»›i có cÆ¡ há»™i sống sót. Còn những dá»± án dở dang nhÆ° NhÆ¡n Há»™i thì rất khó khả thi bởi lợi nhuận sẽ bị bào mòn, thậm chí âm do phải trả hết khấu hao, ảnh hưởng của lạm phát. Theo tôi, không nên thá»±c hiện dá»± án này.

PGS-TS Đặng Đình Đào, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và Phát triển Trường ĐH Kinh tế Quốc dân (Hà Ná»™i):

Xem xét lại quy hoạch chung

Trong tình hình giá dầu chÆ°a có gì sáng sủa thì các nhà đầu tÆ° của dá»± án trên xem xét việc Ä‘iều chỉnh tiến Ä‘á»™, quy mô cÅ©ng là Ä‘iều dá»… hiểu bởi giá dầu là má»™t trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả dá»± án. Hiện nay, giá dầu cÅ©ng Ä‘ang ảnh hưởng đến má»™t số nhà máy lọc dầu của các quốc gia khác.

Tại Việt Nam, kể cả không chịu tác Ä‘á»™ng của giá dầu thì vẫn phải tính toán lại quy hoạch chung vì đầu tÆ° quá nhiều nhà máy lọc dầu trong bối cảnh sản phẩm làm ra không cạnh tranh được thì không ổn. CÅ©ng phải xem xét đến lượng xăng dầu nhập khẩu của chúng ta: nhập đến 70% sản lượng tiêu thụ nên chỉ còn 30% dành cho các nhà máy lọc dầu trong nÆ°á»›c. Hiện Nhà máy Lọc dầu Dung Quất Ä‘ang lao Ä‘ao, dá»± án lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i còn chÆ°a Ä‘âu vào Ä‘âu… Đây là ví dụ nhãn tiền để chúng ta Ä‘iều chỉnh lại quy hoạch.

Nguồn tin: petronews