Đồng ruble Nga Ä‘ã mất hÆ¡n 50% giá trị so vá»›i USD từ đầu năm đến nay, chủ yếu do các biện pháp trừng phạt kinh tế của EU và Mỹ, kết hợp vá»›i sá»± suy sụp của giá dầu thô – nguồn thu ngoại tệ chính của Nga.

Sá»± mất giá của đồng ruble chắc chắn sẽ có ảnh hưởng ở mức Ä‘á»™ nào Ä‘ó lên nền kinh tế Việt Nam thông qua kênh ngoại thÆ°Æ¡ng.

Đầu tiên phải kể đến xuất khẩu của Việt Nam vào Nga. Trên báo chí gần Ä‘ây có đăng những câu chuyện về người Việt kinh doanh ở Nga gặp khó khăn thế nào khi hàng hóa nhập về từ Việt Nam được tính giá bằng USD trong khi bán ở Nga thì chỉ thu được ruble, vốn Ä‘ang mất giá mạnh từng ngày nên giá cả hàng hóa thành ra quá tầm vá»›i của nhiều người tiêu dùng Nga, buá»™c họ phải thắt lÆ°ng buá»™c bụng. Điều này cÅ©ng có nghÄ©a là người kinh doanh Việt Nam không bán được nhiều hàng, và Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên cÅ©ng không thể nhập được nhiều hàng từ Việt Nam sang nữa. Đây là má»™t minh họa thá»±c tế và sống Ä‘á»™ng cho tình cảnh Ä‘ang và sẽ phải đối mặt của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có khách hàng nhập khẩu từ Nga.

Hiện tại, Việt Nam xuất khẩu sang Nga ngót nghét 2 tá»· USD (1,44 tá»· USD trong 10 tháng đầu năm nay, giảm 10,6% so vá»›i cùng kỳ năm 2013). Trong cÆ¡ cấu xuất khẩu, các mặt hàng chính là Ä‘iện thoại và linh kiện (chiếm hÆ¡n 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu sang Nga), hàng dệt may và cà phê (đều có kim ngạch trên 100 triệu USD), theo sau là thủy sản, máy vi tính, sản phẩm Ä‘iện tá»­ và linh kiện, giày dép (đều có kim ngạch trên 50 triệu USD) và các loại nông sản khác v.v...

Khi đồng ruble trở nên rẻ hÆ¡n so vá»›i USD (và tức là so vá»›i VND), Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên những mặt hàng xuất khẩu chính trên trở nên xa xỉ vá»›i nhiều người tiêu dùng Nga, buá»™c họ phải cắt giảm mua sắm những mặt hàng này. Bởi vậy, những doanh nghiệp và ngành sản xuất những mặt hàng trên sẽ là nạn nhân trÆ°á»›c tiên của việc đồng ruble mất giá.

Tất nhiên là có những mặt hàng cÆ¡ bản không thể không tiêu dùng được, nhÆ°ng người Nga sẽ không nhất thiết phải cắn răng móc túi để mua những thứ hàng hóa nhập khẩu đắt đỏ này. CÅ©ng những câu chuyện về người Việt Nam ở Nga trên báo chí cho thấy Ä‘ã có má»™t số người tính đến chuyện chuyển nghề sang nuôi trồng, sản xuất ngay trên đất Nga để giảm giá thành sản phẩm. Và nhÆ° thế có nghÄ©a là sá»± mất giá của đồng ruble má»™t mặt làm hại cho doanh nghiệp nÆ°á»›c ngoài (trong Ä‘ó có Việt Nam) xuất khẩu vào thị trường Nga, mặt khác lại có tác Ä‘á»™ng tích cá»±c đến nền kinh tế ná»™i địa nÆ°á»›c này.

Về mặt nhập khẩu, Việt Nam nhập khẩu từ Nga ít hÆ¡n là xuất khẩu vào thị trường này (10 tháng đầu năm nay nhập khẩu 768 triệu USD). Tuy vậy, không có nghÄ©a là Việt Nam không bị hại gì, hoặc bị hại không Ä‘áng kể vá»›i con số nhập khẩu khá khiêm tốn này. Khi đồng ruble mất giá tá»›i hÆ¡n 50% so vá»›i USD và cả vá»›i VND, hàng hóa xuất khẩu của Nga ra thế giá»›i nói chung và vào thị trường Việt Nam nói riêng trở nên rẻ má»™t cách bất ngờ, “chấp” tất cả các loại hàng rào thuế quan bảo há»™ mậu dịch mà Việt Nam Ä‘ã dá»±ng lên vá»›i hàng hóa của Nga. Bởi vậy, kim ngạch nhập khẩu từ Nga chắc chắn sẽ không dừng lại ở con số vài trăm triệu USD nhÆ° trên nữa mà có khả năng tăng lên mạnh.

Xem xét cÆ¡ cấu hàng nhập khẩu, có thể thấy những ngành sản xuất trong nÆ°á»›c nhÆ° xăng dầu, phân bón, sắt thép và sản phẩm từ sắt thép, khoáng sản (quặng và than Ä‘á) v.v... có khả năng là những ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất do Ä‘ây là những mặt hàng xuất khẩu chính của Nga vào Việt Nam trong mấy năm qua. Má»™t ví dụ thá»±c tế khác là ngay cả thời đồng ruble Ä‘ang ổn định, các doanh nghiệp thép Việt Nam Ä‘ã phải than trời về sá»± cạnh tranh của sắt thép từ Nga. Nay đồng ruble mất giá mạnh Ä‘ã tạo thêm khả năng cạnh tranh lá»›n hÆ¡n nhiều cho sắt thép của Nga ở trên thị trường Việt Nam.

ChÆ°a dừng lại ở những tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp này, sá»± mất giá của đồng ruble còn tạo ra những tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c khác cho Việt Nam, cÅ©ng qua kênh thÆ°Æ¡ng mại, mà hầu nhÆ° không ai ngờ đến. Đó là sá»± mất giá “Äƒn theo” của nhiều đồng tiền của những quốc gia lân bang chí cốt và/hoặc có liên minh, có quan hệ thÆ°Æ¡ng mại chặt chẽ vá»›i Nga nhÆ° Kyrgyzstan, Tajikistan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kazakhstan, Armenia, và Belarus. Má»›i tính đến thời Ä‘iểm tháng 10 là thời Ä‘iểm đồng ruble má»›i chỉ bị mất giá khoảng 20% mà đồng bản tệ của các nÆ°á»›c này cÅ©ng Ä‘ã mất giá từ 5% đến gần 20% so vá»›i USD.

Điều Ä‘áng nói là má»™t số nÆ°á»›c này lại là thành viên của Liên minh hải quan có hiệu lá»±c từ 1/1/2015 gồm 3 nÆ°á»›c khởi xÆ°á»›ng là Nga, Belarus, và Kazakhstan, và sau này kết nạp thêm Kyrgyzstan và Armenia. Vá»›i kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam vá»›i chỉ riêng 3 nÆ°á»›c khởi xÆ°á»›ng Æ°á»›c tính Ä‘ã lên đến khoảng 4 tá»· USD trong năm 2014 thì rõ ràng tác Ä‘á»™ng bất lợi của việc đồng ruble mất giá kéo theo sá»± mất giá của đồng tiền các quốc gia này cho Việt Nam qua kênh thÆ°Æ¡ng mại nhÆ° phân tích ở trên sẽ được nhân lên Ä‘áng kể.

Đáng kể hÆ¡n nữa là Việt Nam vừa hoàn tất ký hiệp định mậu dịch tá»± do (FTA) vá»›i Liên minh này, cÅ©ng có hiệu lá»±c từ tháng 1 năm sau. Bởi thế, FTA mà Việt Nam ký vá»›i khối này lại mở toang cá»­a cho hàng hóa của họ thâm nhập sâu rá»™ng hÆ¡n nữa thị trường ná»™i địa Việt Nam, trong khi thị trường của khối này lại được rào chắn má»™t cách chắc chắn (và không cố ý!) vá»›i doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam nhờ sá»± mất giá mạnh của đồng ruble và các đồng bản tệ trong khối này, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i việc họ áp thuế suất nhập khẩu hàng chục phần trăm, ngoài những rào cản phi thuế quan khác vốn Ä‘ã làm nản lòng không ít doanh nghiệp Việt Nam.

Tóm lại, chừng nào mà đồng ruble và các đồng bản tệ có liên quan còn ở mức yếu và tiếp tục mất giá thì chừng Ä‘ó Việt Nam tiếp tục bị ảnh hưởng đến mức Ä‘áng kể.

Nguồn tin: infonet