Động thái mới nhất của Nhà Trắng đã châm ngòi cho những chỉ trích khác từ chính quyền Ankara, trong khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phải giải quyết sự bất ổn gia tăng trong nước.
Tháng 11 năm ngoái, Washington đã tái lập các biện pháp trừng phạt đối với xuất khẩu dầu hỏa Iran. Phần lớn các biện pháp trừng phạt của quốc tế đối với Teheran đã được dỡ bỏ đầu năm 2016 trong khuôn khổ Hiệp định Vienna ký vào năm 2015. Nhưng Tổng thống Donald Trump cho rằng hiệp định 2015, được ký dưới thời người tiền nhiệm Barack Obama, là chỉ có lợi cho Teheran. Vậy nên vào năm ngoái ông Trump đã rút Mỹ ra khỏi hiệp định này.
Tuy vậy, Mỹ đã cấp quyền miễn trừ lệnh trừng phạt đối với Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Thổ Nhĩ Kỳ, Ý và Hy Lạp để họ có thể tiếp tục nhập dầu Iran thêm sáu tháng mà không bị Mỹ trừng phạt. Tuy nhiên, Mỹ thông báo là kể từ ngày 2-5, Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ không cấp quyền miễn trừ trừng phạt cho bất cứ quốc gia nào đang nhập dầu của Iran, theo tờ Washington Post.
Hãng tin Reuters đưa tin ngày 23-4, Thổ Nhĩ Kỳ, đồng minh của Mỹ, chỉ trích quyết định của Nhà Trắng và cho rằng quyết định đó không đảm bảo cho hòa bình và ổn định khu vực. Một số nhà phân tích lo ngại Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải chật vật để giảm nguồn cung dầu từ Iran, đặc biệt khi lãnh đạo nước này đang phải đối mặt với tình hình bất ổn chính trị, xã hội trong nước.
Kinh tế suy yếu, chính trị bất ổn
Ông Ahmet Davutoglu, cựu thủ tướng và đồng minh thân cận của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, đã chỉ trích mạnh mẽ đảng Công lý và Phát triển (AKP) ngày 22-4 vì thành tích kém trong cuộc bầu cử địa phương vừa qua. Đảng đối lập đã khiến ông Erdogan “choáng váng” khi chiến thắng ở thủ đô Ankara và TP Istanbul sau 25 năm AKP kiểm soát, theo The Guardian. Theo ông Davutoglu, các chính sách sai lầm của chính quyền Ankara là nguyên nhân chính gây ra sự biến động kinh tế hiện nay. Hơn nữa, việc đe dọa các nhà đầu tư khi dần phá bỏ những nguyên tắc thị trường tự do là một ngõ cụt cho sự phát triển đất nước.
Nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ có dấu hiệu suy yếu trong quý cuối năm 2018 sau khi cuộc khủng hoảng tiền tệ đã xóa sạch 35% giá trị của đồng lira từ đầu năm. Các nhà đầu tư mất niềm tin vào việc ông Erdogan sẽ cho phép sự độc lập của ngân hàng trung ương, thâm hụt tài khoản quốc gia và lạm phát tiếp tục gia tăng. Ngoài ra, nguy cơ đối mặt với các lệnh trừng phạt từ Washington cũng là một trong những nguyên nhân có thể giải thích cho sự suy yếu nói trên.
Ngày 22-4, giá trị đồng lira (so với đồng USD) đã suy giảm. Hãng tin CNBC cho biết tuần qua đồng lira đạt mức suy giảm kỷ lục trong sáu tháng khi AKP yêu cầu tổ chức lại bầu cử tại TP Istanbul.
Tỉ lệ thất nghiệp tháng 1-2019 đạt ngưỡng 14,7%, mức cao nhất trong một thập niên và có dấu hiệu sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Thậm chí việc chính phủ vẫn bị phân tâm bởi cuộc tranh cử có thể khiến tình trạng nghiêm trọng hơn. “Các cải cách thuế, kế hoạch để tăng dự trữ ngoại hối, sự minh bạch trong ngành tài chính và ổn định lạm phát mới là những điều chính quyền Ankara nên tập trung hiện nay” - hãng tin CNBC dẫn lời bà Shamaila Khan, chuyên gia đến từ quỹ AllianceBernstein.
Tôi không tin rằng công chúng chấp nhận các chính sách chia rẽ và phân biệt đối xử. Chủ nghĩa dân túy có ưu thế trên thế giới lúc này nhưng cuối cùng nó sẽ phải kết thúc. Đối xử với mọi người bằng sự tôn trọng sẽ luôn giành chiến thắng.
Nguồn tin: plo.vn
