Các lệnh trừng phạt ngày càng nghiêm khắc của Hoa Kỳ đối với dòng chảy dầu Iran theo chiến dịch gây sức ép tối đa mới của Chính quyền Trump đã tạo ra sự hỗn loạn trong hoạt động xuất khẩu dầu của Iran sang người mua lớn nhất của nước này là Trung Quốc.
Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu của Iran sang Trung Quốc, quốc gia mua khoảng 90% lượng dầu của Cộng hòa Hồi giáo này, vẫn tiếp tục diễn ra khi các thương nhân và công ty trung gian sắp xếp lại dòng chảy trên tàu chở dầu và tăng cường chuyển đổi tàu, đặc biệt là ngoài khơi Malaysia, các nhà phân tích theo dõi tàu cho biết.
Các lệnh trừng phạt mới nhất của Hoa Kỳ đã làm gián đoạn hoạt động thương mại khi số lượng tàu chở dầu không bị trừng phạt liên tục giảm. Nhưng xuất khẩu từ Iran sang Trung Quốc vẫn tiếp tục ở mức tương tự như trong vài tháng qua—ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại.
Trung Quốc là nước hưởng lợi lớn nhất từ việc dầu Iran vẫn tiếp cận thị trường. Hầu hết dầu của Iran đã được vận chuyển đến Trung Quốc kể từ năm 2018 khi Tổng thống Donald Trump áp đặt lại các lệnh trừng phạt sau khi rút Hoa Kỳ khỏi cái gọi là thỏa thuận hạt nhân Iran trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Các nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc là những người mua chính dầu thô bị trừng phạt của Iran và hai bên đã thiết lập mối quan hệ thương mại có lợi cho cả đôi bên. Iran được bán dầu thô mà hầu như mọi người khác đều tránh xa, trong khi các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc, còn được gọi là teapots, được mua dầu giá rẻ với mức chiết khấu cao.
Trong quá trình khôi phục chiến dịch "gây sức ép tối đa", Tổng thống Trump đã chỉ đạo Bộ trưởng Ngoại giao "thực hiện một chiến dịch cứng rắn và liên tục, phối hợp với Bộ trưởng Tài chính và các bộ hoặc cơ quan hành pháp có liên quan khác, để đưa xuất khẩu dầu của Iran về mức 0, bao gồm xuất khẩu dầu thô của Iran sang Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa".
Trung Quốc không công nhận hoặc tuân thủ các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, các cảng và nhà nhập khẩu đã nỗ lực trong những tuần gần đây để tìm ra giải pháp thay thế.
Theo Vortexa, những giải pháp này đã phát huy tác dụng vào tháng 2 để ổn định dòng dầu bị cấm vận chảy vào Trung Quốc.
“Để lách luật, các cảng dầu độc lập tại các cảng chính bên ngoài Sơn Đông—như Đại Liên, Thượng Hải, Chu Sơn và Huệ Châu—bắt đầu chấp nhận dầu bị cấm vận, bao gồm các lô hàng được giao bởi các tàu chở dầu bị trừng phạt”, Emma Li, nhà phân tích thị trường cấp cao tại Vortexa, viết vào tháng trước.
Các tàu Iran bị mắc kẹt đã dỡ dầu thô xuống Sơn Đông, cảng nhập khẩu chính của các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc, sau khi chuyển đổi sang tàu khác.
Ít nhất tám siêu tàu chở dầu—hoặc mới được bổ sung vào đội tàu ngầm hoặc đã ngừng hoạt động kể từ đầu năm 2024—đã nổi lên để tạo điều kiện cho việc chuyển đổi tàu từ Malaysia sang Trung Quốc, Li của Vortexa lưu ý.
Do đó, lượng dầu thô xuất khẩu từ Iran vào Trung Quốc đã phục hồi vào tháng 2 và khối lượng hàng đến Sơn Đông đã vượt mức trung bình năm 2024 là 1,1 triệu thùng mỗi ngày từ ngày 1 đến ngày 20 tháng 2, theo dữ liệu của Vortexa.
Trong tương lai, ngày càng có nhiều tàu chở dầu bị Hoa Kỳ trừng phạt đang hạn chế khả năng vận chuyển dầu thô của Iran vì Tehran đang cạnh tranh gay gắt hơn với Nga và Venezuela đối với các tàu chưa bị Bộ Tài chính Hoa Kỳ đưa vào danh sách đen, các nhà phân tích cho biết.
Ngay khi Trung Quốc dường như đã tìm ra một số giải pháp tạm thời cho lệnh trừng phạt đầu tháng 2, Hoa Kỳ đã đưa thêm vào danh sách các tàu chở dầu và thương nhân vào cuối tháng 2 và tuyên bố sẽ sử dụng mọi công cụ có sẵn để chấm dứt hoạt động thương mại của Iran.
"Hoa Kỳ sẽ sử dụng mọi công cụ có sẵn để nhắm mục tiêu vào mọi khía cạnh của chuỗi cung ứng dầu mỏ của Iran và bất kỳ ai giao dịch dầu mỏ của Iran đều phải chịu rủi ro trừng phạt đáng kể", Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết.
Hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của Iran vẫn chưa sụp đổ vì những người mua dầu của Iran đang tìm kiếm nhiều giải pháp tạm thời khác nhau và hoạt động chuyển đổi tàu nhiều hơn.
Hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của Iran khó có thể bị đóng cửa hoàn toàn.
"Luôn có một số kẻ hỡ dưới bất kỳ hình thức trừng phạt nào", Ja Ian Chong, phó giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Singapore, nói với Bloomberg.
Giáo sư cho biết, các lệnh trừng phạt thường được dùng để khiến hoạt động thương mại trở nên không kinh tế đến mức không thực tế để thực hiện và thay đổi hành vi của người mua và người bán.
Hoa Kỳ khó có thể mong đợi "xuất khẩu dầu của Iran về mức 0" bằng các lệnh trừng phạt.
Tuy nhiên, Chính quyền Trump đang tích cực tìm cách làm sụp đổ các hoạt động xuất khẩu này - hiện ước tính ở mức 1,5-1,6 triệu thùng/ngày - bằng cách tăng sức ép lên hệ thống tài chính và các chính phủ trong khu vực, những bên hỗ trợ nỗ lực xuất khẩu dầu và thu tiền dầu của Iran.
"Chúng tôi sẽ đóng quyền tiếp cận hệ thống tài chính quốc tế của Iran bằng cách nhắm mục tiêu vào các bên trong khu vực tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao doanh thu của nước này. Bộ trưởng Bessent đã phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế New York vào tuần trước.
"Chúng tôi sẽ đóng cửa ngành dầu mỏ và năng lực sản xuất máy bay không người lái của Iran".
Nguồn tin: xangdau.net
