Chiếc xe điện thứ 10 triệu của Trung Quốc đã lăn bánh khỏi dây chuyền sản xuất vào thứ Năm tuần trước, vượt sản lượng năm 2023 khi chỉ còn bảy tuần nữa là kết thúc năm trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về tình trạng dư thừa công suất. Các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đã giao 9,75 triệu chiếc cho người mua ở đại lục trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 10, đạt mức tăng trưởng mạnh 34% so với cùng kỳ năm trước. Nhờ sự hỗ trợ của các khoản trợ cấp của chính phủ lên tới 2.800 đô la cho mỗi chiếc xe để đổi xe cũ lấy xe điện cũng như xe tiết kiệm nhiên liệu hơn, Tổng Thư ký Hiệp hội xe chở khách Trung Quốc (CPCA) Cui Dongshu đã dự đoán cuộc cách mạng xe điện của Trung Quốc sẽ tiếp diễn mà không bị ảnh hưởng bởi nền kinh tế đang chững lại. Doanh số bán xe năng lượng mới (NEV) tại Trung Quốc đã vượt doanh số bán ô tô dùng động cơ đốt trong lần đầu tiên vào tháng 7 và hiện chiếm hơn một nửa tổng số xe được bán ra trong tháng.

“Do xe điện bán chạy hơn xe chạy xăng thông thường, nen nhiều cơ sở sản xuất và công nhân hiện sẽ bị sa thải. Nhu cầu về xe chạy bằng xăng sẽ yếu đi trong những năm tới”, Phate Zhang, nhà sáng lập công ty cung cấp dữ liệu về xe điện có trụ sở tại Thượng Hải CnEVPost, trả lời South China Morning Post

BYD Company Ltd (OTCBB: BYDDY) vẫn là đơn vị bán xe điện lớn nhất Trung Quốc, với doanh số vượt mốc 500.000 xe lần đầu tiên vào tháng 10. BYD báo cáo doanh thu quý 3 năm 2024 là 28,2 tỷ đô la, tăng trưởng 24% so với cùng kỳ năm trước trong khi lợi nhuận ròng tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước lên 1,63 tỷ đô la. Để so sánh, Tesla Inc. (NASDAQ: TSLA) báo cáo doanh thu quý 3 là 25,2 tỷ đô la, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước, trong khi thu nhập ròng tăng lên khoảng 2,17 tỷ đô la, tương đương 62 xu một cổ phiếu, từ mức 1,85 tỷ đô la, tương đương 53 xu một cổ phiếu, một năm trước.

Các nhà sản xuất xe điện hàng đầu tại Trung Quốc đều đang trên đà đạt được mục tiêu doanh số cho năm 2024 của họ.

Hàng rào thuế quan

Tuy nhiên, cổ phiếu xe điện Trung Quốc phần lớn hoạt động kém hiệu quả trong bối cảnh hàng rào thuế quan tấn công vào ngành này. Trong số các cổ phiếu xe điện lớn của Trung Quốc, chỉ có BYD tăng giá sau khi tăng 21,8% trong năm tính đến thời điểm hiện tại: NIO Inc. (NYSE:NIO) đã giảm -51,5%; XPeng Inc. (NASDAQ:XPEV) giảm -12,8% trong khi Li Auto (NASDAQ:LI) lao dốc -39,6% trong khung thời gian này. Quay trở lại tháng 6, CEO của BYD, Wang Chuanfu đã chế giễu các quốc gia phương Tây áp dụng lập trường bảo hộ đối với ngành năng lượng sạch của Trung Quốc, cho rằng họ "sợ" xe điện Trung Quốc, "Nếu bạn không đủ mạnh, họ sẽ không sợ bạn", ông tuyên bố.

Tháng trước, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) đã hoàn thiện kế hoạch tăng thuế đối với một loạt hàng hóa của Trung Quốc, phần lớn áp dụng mức tăng mà họ đã đề xuất lần đầu tiên vào tháng 5. Thuế quan mở rộng chủ yếu nhắm vào các danh mục sản phẩm chiến lược, bao gồm xe điện, pin, pin mặt trời, chất bán dẫn và khoáng sản quan trọng. Cấu trúc thuế quan cuối cùng gồm hàng nghìn mặt hàng thuộc 14 danh mục sản phẩm, với mức tăng thuế đầu tiên có hiệu lực vào ngày 27 tháng 9 và các mức còn lại sẽ có hiệu lực trong hai năm tới. Và chúng cũng mang tính trừng phạt như những mức tăng thuế trong kỷ nguyên Trump đầu tiên: Xe điện của Trung Quốc đã bị áp mức thuế suất cao 100%; mức thuế suất 25% đối với pin xe điện lithium-ion và mức thuế suất 50% đối với pin mặt trời quang điện. Trong khi đó, mức thuế suất 50% đối với chất bán dẫn do Trung Quốc sản xuất sẽ có hiệu lực vào năm 2025.

Nhưng Mỹ khó có thể là trường hợp ngoại lệ ở đây. Liên minh châu Âu gồm 27 thành viên hiện đang trong quá trình xác định liệu có nên áp thuế đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc hay không. Một năm trước, Chủ tịch EU Ursula von der Leyen đã khởi xướng một cuộc điều tra chống trợ cấp và kết luận bằng cách khuyến nghị mức thuế từ 8% đến 35% đối với xe điện của Trung Quốc. Một cuộc bỏ phiếu không chính thức được tổ chức vào ngày 15 tháng 7 đã chứng kiến ​​một nhóm các quốc gia chiếm 62,5 phần trăm dân số của khối ủng hộ thuế quan, nghĩa là cuộc bỏ phiếu cuối cùng có khả năng sẽ chứng kiến ​​mức thuế quan được chấp thuận. Trong khi các mức thuế này có thể giúp Volkswagen (OTCPK: VWAGY) hoặc Stellantis (NYSE: STLA) có thời gian để thích nghi, thì chúng có khả năng sẽ gây ra một cuộc chiến thương mại lớn khác khi Bắc Kinh đã đe dọa sẽ áp thuế quan trả đũa đối với một loạt hàng hóa châu Âu bao gồm ô tô cao cấp, rượu mạnh, thịt lợn và các sản phẩm từ sữa.

Hàng rào thuế quan đánh vào ngành xe điện của Trung Quốc có lẽ đã được dự đoán trước. Tại Trung Quốc, nhiều loại xe điện phổ biến nhất - bao gồm Seagull của BYD - được bán với giá khoảng 12.000 đô la - và một số mẫu xe giá rẻ có giá thấp hơn cả xe đạp điện thông thường. Seagull có thể có giá khoảng 25.000 đô la tại Hoa Kỳ nếu BYD được phép bán tại đây; ngược lại, Model 3 phổ biến của Tesla có giá khởi điểm là 40.630 đô la và tăng lên đến 54.630 đô la tùy thuộc vào tùy chọn và nội thất. Công bằng mà nói, một số lợi thế cạnh tranh lớn của Trung Quốc trong lĩnh vực xe điện có thể có được là nhờ "gian lận" như Biden đã cáo buộc, bao gồm cả việc lạm dụng sở hữu trí tuệ và thao túng tiền tệ. Tuy nhiên, sự hỗ trợ dồi dào của chính phủ dưới hình thức khuyến khích và trợ cấp có lẽ đã đóng một vai trò thậm chí còn lớn hơn. Hồi tháng 3, trong một chuyến thăm chính thức nước này, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen tuyên bố bà có ý định cảnh báo Bắc Kinh rằng hoạt động bảo trợ quốc gia của họ cho năng lượng và các công ty khác đang tạo ra tình trạng cung vượt cầu và làm méo mó thị trường toàn cầu.

"Tôi dự định sẽ trao đổi với phía Trung Quốc khi tôi đến tham quan về tình trạng dư thừa năng lực sản xuất trong một số ngành công nghiệp này và đảm bảo rằng họ hiểu được tác động không mong muốn mà điều này gây ra - tràn ngập thị trường bằng hàng hóa giá rẻ - tại Mỹ, cũng như nhiều đồng minh thân cận nhất của chúng tôi, Yellen phát biểu trong bài phát biểu tại Norcross, Georgia.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng Trung Quốc đã đi trước rất xa trong cuộc chơi này nên những mức thuế quan này sẽ không làm chậm đà phát triển của họ.

"Nhưng các nhà sản xuất Trung Quốc rất hiệu quả, đi trước rất xa, nên những mức thuế quan như thế này - tôi không nghĩ sẽ ảnh hưởng quá nhiều đến giá cả ở đây. Họ vẫn sẽ cạnh tranh hơn so với các đối thủ EU của mình", Anthony Sassine, chiến lược gia đầu tư cấp cao tại KraneShares, nói với "Squawk Box Asia" của CNBC vào thứ Ba.

Liệu xe điện Trung Quốc có tiếp tục thống trị thị trường toàn cầu sau khi những mức thuế quan này có hiệu lực hay không thì vẫn còn phải chờ xem. Tuy nhiên, nhìn chung, các nhà sản xuất xe điện có thể an tâm phần nào khi dự đoán rằng sản phẩm của họ có thể sớm trở nên phổ biến. Cụ thể, Gartner đã dự đoán EV sẽ rẻ hơn để sản xuất so với xe ICE cùng kích thước trong ba năm tới, phần lớn là nhờ vào những cải tiến trong phương pháp sản xuất với chi phí sản xuất giảm nhanh hơn chi phí pin.

Nguồn tin: xangdau.net