Lá»±c lượng phiến quân Ä‘ông Lybia Ä‘ã gia quyá»n kiểm soát hai cảng xuất khẩu dầu thô cho chính phá»§ cầm quyá»n, tạo Ä‘iá»u kiện cho thành viên OPEC có thể gia tăng gấp ba lần mức xuất khẩu hiện tại trong tháng này, ít nhất là 180 ngàn thùng/nagy2.
Ali Al-Hasy, phát ngôn viên cá»§a nhóm nổi dáºy cho biết Văn phòng chính phá»§ tá»± phong Barqa vùng Cyrenaica Ä‘ã trao trả hai cảng Zueitina và Hariga vào Ä‘êm qua. Dưới thá»a thuáºn đạt được giữa nhóm này vá»›i chính phá»§, lá»±c lượng Barqa sẽ trao trả hai cảng còn lại, mà há» Ä‘ang kiểm soát, Es Sider và Ras Lanuf, trong vòng hai đến bốn tuần nữa. Tripoli cÅ©ng chính thức xác nháºn tuyên bố trên trong má»™t thông cáo trên website cá»§a chính phá»§.
Tuy là nước có trữ lượng dầu thô lá»›n nhất Châu Phi, nhưng khai thác dầu thô cá»§a Lybia Ä‘ã giảm hÆ¡n 1 triệu thùng/ngày từ giữa năm ngoái do ngưá»i biểu tình chặn các cÆ¡ sở khai thác và cảng xuất khẩu dầu.
Al-Hasy tuyên bố: “National Oil Corp. có thể bắt đầu xuất khẩu dầu thô bất cứ lúc nào. Các thiệt bị đầu cuối phục vụ cho công tác váºn tải hiện Ä‘ang trong tình trạng tốt.”
Theo bá»™ Dầu thô Lybia, cảng Hariga có công suất 110 ngàn thùng/ngày, trong khi Zueitina có thể xá» lí 70 ngàn thùng/ngày. Es Sider là cảng xuất khẩu dầu lá»›n nhất đất nước, vá»›i mức công suất tải hàng ngày là 340 ngàn thùng/ngày. Ras Lanuf có công suất 220 ngàn thùng/ngày.
Theo ông Ibrahim Al Awami, giám đốc CÆ¡ quan Äo lưá»ng thuá»™c Bá»™ Dầu thô, cho hay mức tồn kho dầu thô tại Hariga hiện là 2,5 triệu thùng và hiện sẵn sàng được váºn chuyển lên các tàu chở dầu. Các bể chứa dầu thô có thể chứa má»™t khối lượng dầu lên đến 4 triệu thùng và Ä‘ang được tái bổ sung vá»›i sản lượng dầu má»›i khai thác từ các cÆ¡ sở sản xuất ở phía Ä‘ông Lybia.
“Việc nối lại các hoạt động xuất khẩu dầu thô phụ thuá»™c và lịch trình cá»§a National Oil Corp.”
Lybia hiện Ä‘ang xuất khẩu trung bình 85 ngàn thùng/ngày từ các cÆ¡ sở khai thác xa bá» là Jurf và Bouri, vốn không bị ảnh hưởng bởi các cuá»™c biểu khiến cho nguồn cung dầu trên đất liá»n bị gián Ä‘oạn. Tháng trước, Lybia sản xuất bình quân 250 ngàn thùng/ngày, giảm mạnh so vá»›i mức khai thác trung bình 1,6 triệu thùng/ngày trước khi nổ ra cuá»™c cách mạng láºt đổ nhà độc tài Muammar Qaddafi.
Bá»™ trưởng Tư pháp Salah Al-Mirghani tuyên bố trong cuá»™c há»p báo chí, sau các cuá»™c Ä‘àm phán vá»›i phe nổi dáºy diá»…n ra ở Zueitina,: “Ngưá»i biểu tình sẽ không được phép quay trở lại khu vá»±c cảng hoặc là ngăn cản hoạt động tại các cảng xuất khẩu.”
Lybia, má»™t thành viên thuá»™c OPEC, Ä‘ang sản xuất tại mức công suất 160 ngàn thùng/ngày trong bối cảnh hai cÆ¡ sở khai thác lá»›n nhất khu vá»±c miá»n tây đất nước tiếp tục bị Ä‘óng cá»a, Sharara thuá»™c sá»± quản lí cá»§a Repsol SA và Elephant thuá»™c sá»± quản lí cá»§a Eni SpA. Các cÆ¡ sở này bị ngưng hoạt động vì ngưá»i biểu tình yêu cầu các Ä‘iá»u kiện việc làm, các dá»± án phát triển cá»™ng đồng cÅ©ng như các quyá»n lợi chính trị đối vá»›i dâu tá»™c thiểu số Amazigh Berbers.
Chế độ liên bang tá»± xưng Barqa ở phía Ä‘ông, do Ibrahim Al-Jedran lãnh đạo, má»™t cá»±u chỉ huy cá»§a Lá»±c lượng An ninh CÆ¡ sở Dầu khí (Petroleum Facilities Guard), nắm quyá»n kiểm soát bốn trong số chín cảng xuất khẩu dầu cá»§a Lybia vào tháng Bảy năm ngoái. Nhóm cá»§a ông này Ä‘ã thất bại trong ná»— lá»±c xuất khẩu dầu thô trong tháng trước sau khi Lá»±c lượng Hải quan Mỹ bắt giữ má»™t tàu chở dầu Ä‘ã chuyên chở má»™t khối lượng dầu thô xuất phát từ cảng Es Sider và buá»™c tàu này phải cáºp cảng do chính phá»§ quản lí.
Zueitina là cảng cảng xuất khẩu dầu thô đầu cuối cá»§a công ty năng lượng Zueitina Oil Co., má»™t liên doanh giữa National Oil, Occidental Petroleum Corp. (OXY), Los Angeles và OMV AG. (OMV), Vienna. Công ty Ä‘ang sản xuất khoảng 70 ngàn thùng/ngày khi lá»±c lượng phiến quân nắm quyá»n kiểm soát cảng.
Arabian Gulf Oil Co., má»™t thành viên cá»§a NOC, xuất khẩu dầu thông qua cảng Hariga và Ras Lanuf, Ä‘ã xuất khẩu 340 ngàn thùng/ngày trước khi các cảng này bị chặn lại.
Thá»a thuáºn giữa chính phá»§ và nhóm phiến quân quy định má»™t đợt kiểm toán trong doanh số bán dầu thô cá»§a NOC trong vòng ba năm qua đồng thá»i ân xá cho toàn bá»™ những ngưá»i thuá»™c nhóm nổi dáºy cÅ©ng như chi trả toàn bá»™ tiá»n lương bị giữ lại cho các nhân viên Ä‘ào thoát khá»i lá»±c lượng Petroleum Facilities Guard.