Giá xăng tăng lên 23.000 đồng/lít từ chiều qua 14/8 (ảnh minh họa).

Chị Thu Hà (Cầu Giấy, Hà Ná»™i) thì thở dài lo lắng: “Rồi Ä‘ây, giá các mặt hàng sẽ lại tăng theo… xăng dầu”.

Đưa thắc mắc này đến doanh nghiệp, lãnh đạo Petrolimex (Ä‘Æ¡n vị chiếm trên 60% thị phần) giải thích: Việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu lần này xuất phát từ thá»±c tiá»…n diá»…n biến giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường thế giá»›i trong chu kỳ tính giá, phù hợp vá»›i nguyên tắc xác định giá bán tại Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu (NĐ 84) và các văn bản hÆ°á»›ng dẫn thi hành NĐ 84 của Liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng. TrÆ°á»›c khi chính thức Ä‘iều chỉnh, Petrolimex Ä‘ã báo cáo Tổ giám sát Liên bá»™ về giá xăng dầu theo Ä‘úng thể thức quy định.

Đại diện Saigon Petro (Ä‘Æ¡n vị chiếm 7% thị phần) cÅ©ng cho rằng, doanh nghiệp Ä‘iều chỉnh theo chu kỳ 10 ngày/lần hiện nay là hoàn toàn phù hợp vá»›i quy định và thá»±c tiá»…n. Bởi chu kỳ nhập hàng của doanh nghiệp hiện nay là 3 chuyến hàng/tháng nên cứ 10 ngày doanh nghiệp được kiến nghị Ä‘iều chỉnh giá tăng hoặc giảm sẽ sát vá»›i thá»±c tế hÆ¡n.

“Văn bản của Bá»™ Tài chính về việc doanh nghiệp phải tính giá cÆ¡ sở theo chu kỳ bình quân 30 ngày của giá xăng dầu thế giá»›i chỉ có ý nhắc nhở để doanh nghiệp thống nhất trong cách tính giá, chứ không có tính chất ép buá»™c. Thế nên, doanh nghiệp Ä‘iều chỉnh tăng giá theo chu kỳ 10 ngày nhÆ° hiện nay là không sai”, đại diện này khẳng định.

Ở má»™t góc nhìn khác, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long lại nhìn nhận, Luật Giá vừa được thông qua và sẽ bắt đầu có hiệu lá»±c thi hành từ ngày 1/1/2013 cùng vá»›i Pháp lệnh Giá hiện Ä‘ang được thá»±c hiện có quy định rất rõ ràng là xăng dầu cùng vá»›i Ä‘iện, nÆ°á»›c, hàng không là sản phẩm Ä‘á»™c quyền.

Do Ä‘ó, khi thị trường xăng dầu vẫn Ä‘á»™c quyền thì nhà nÆ°á»›c phải có sá»± can thiệp và kiểm soát chặt chẽ về giá. Và để đảm bảo minh bạch, làm cÆ¡ sở để xác định mức tăng của doanh nghiệp có hợp lý hay không, việc công khai giá vốn, chi phí, lượng hàng nhập và tồn kho của các đầu mối là hết sức cần thiết.

Ông Long cho rằng, theo Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu, quá trình định giá chia làm 3 mức: Giá đầu vào tăng từ 0-7% thì doanh nghiệp được tá»± định giá; Từ 7-12% thì doanh nghiệp được định giá 7%, còn lại 5% Quỹ bình ổn giá sẽ bù 60% và 40% là theo giá thị trường; Trên 12% sẽ do cÆ¡ quan quản lý quyết định.

“Theo tôi, cách chia này có vẻ rất cụ thể, nhÆ°ng lại không có nguyên tắc và trái vá»›i quản lý giá theo cÆ¡ chế thị trường và sản phẩm Ä‘á»™c quyền phải do Nhà nÆ°á»›c quản lý giá. Vá»›i cách định giá trên không có căn cứ, cÆ¡ sở để xác minh rõ ràng nên doanh nghiệp Ä‘ã lợi dụng để xé nhỏ biên Ä‘á»™ trong việc tăng giá”, ông Long nói.

Và cÅ©ng theo chuyên gia này, cách hiểu để doanh nghiệp có thể tá»± quyết định thời Ä‘iểm Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu và thời gian tăng - giảm giữa hai lần tối thiểu là 10 ngày cÅ©ng sai trong cÆ¡ chế thị trường. Trong cÆ¡ chế thị trường, má»™t doanh nghiệp không bao giờ được quyền tá»± định giá. Bởi trên thá»±c tế, các doanh nghiệp đầu mối vẫn Ä‘ang “nhìn” Petrolimex để Ä‘iều chỉnh dù mức lãi lá»— của má»—i doanh nghiệp là khác nhau.

Theo giá»›i chuyên gia, cùng vá»›i giá xăng dầu nhập khẩu tăng, các mức thuế và phí hiện nay cÅ©ng tác Ä‘á»™ng mạnh tá»›i mức giá. Bởi nếu tính cÆ¡ cấu phí và thuế vào giá xăng, Ä‘ã chiếm tá»›i 32% giá xăng dầu. Cụ thể, các khoản thuế, phí hiện hành trong cÆ¡ cấu giá xăng bao gồm: Thuế tiêu thụ đặc biệt 10%, thuế GTGT 10%, thuế nhập khẩu 12%, phí xăng dầu (phí môi trường) 1.000 đồng/lít.

Vì thế, nhằm chia sẻ gánh nặng về giá đối vá»›i người dân, Nhà nÆ°á»›c nên tính toán giảm bá»›t yếu tố cấu thành vào giá, ví dụ nhÆ° giảm thuế nhập khẩu hoặc ngừng trích quỹ bình ổn… Má»™t doanh nghiệp xăng dầu cho biết, nếu giảm thuế nhập khẩu 2% và không phải trích quỹ bình ổn, thì giá xăng chỉ cần tăng 400 đồng/lít.

Nguồn tin: Dantri