- Vừa tăng hai lần trong tháng 6, các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu lại kêu lá»— và Ä‘á» nghị tăng giá. Trong bối cảnh khó khăn chung, ngÆ°á»i dân và nhiá»u doanh nghiệp Ä‘ang phải thắt lÆ°ng buá»™c bụng, việc Ä‘iá»u hành xăng dầu và câu chuyện sá» dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu (QBO) càng tù mù, rối rắm.
 |
| Doanh nghiệp xăng dầu lại kêu lá»— Ä‘òi tăng giá. Ảnh: Hồng VÄ©nh. |
Ngay sau khi Phó Thủ tÆ°á»›ng VÅ© Văn Ninh chỉ đạo, ngày 9/7 vừa qua, Bá»™ Tài chính công bố tình hình trích láºp, quản lý, sá» dụng QBO tính đến tháng 6/2013. Theo Ä‘ó, số dÆ° đến hết ngày 30/6/2013 là 55,467 tá»· đồng. TrÆ°á»›c Ä‘ó, ông Nguyá»…n Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) khẳng định, việc công khai quỹ sẽ tạo Ä‘iá»u kiện để các DN và ngÆ°á»i dân giám sát, cÅ©ng nhÆ° Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng.
Tuy nhiên, khi Bá»™ Tài chính công bố số dÆ° QBO, các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối tiếp tục kêu lá»—. Äại diện má»™t DN kinh doanh xăng dầu phía Nam cho biết, tính ra, má»—i lít xăng bị lá»— khoảng 600 đồng. Trừ 300 đồng được sá» dụng từ quỹ, doanh nghiệp Ä‘ang lá»— khoảng 300 đồng/1 lít xăng.
| Khi tăng giá xăng dầu, má»› rau quả trứng tăng theo. Chi phí Ä‘i lại, váºn tải... ngÆ°á»i dân và DN Ä‘á»u lãnh đủ. Không những váºy, tăng giá xăng dầu còn góp phần tăng lạm phát. TS. Lê Äăng Doanh |
Ngày 15/7, trao đổi vá»›i PV Tiá»n Phong, ông Trần Ngá»c Năm, Phó Tổng GÄ Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, bÆ°á»›c sang tuần này, giá xăng giảm so vá»›i thứ 6 tuần trÆ°á»›c. Tuy nhiên, mức giảm gần 1 USD/thùng là không Ä‘áng kể. “Thá»±c tế giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ang diá»…n biến phức tạp, nhÆ°ng liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng vẫn yêu cầu các DN theo dõi và tạm thá»i giữ nguyên giá bán”, ông Năm nói.
Lãnh đạo má»™t DN xăng dầu có thị phần lá»›n khác cÅ©ng cho biết, nếu tăng giá xăng dầu thá»±c hiện Ä‘úng Nghị định 84 (giá thế giá»›i tăng trong nÆ°á»›c tăng và ngược lại) sẽ dá»… cho DN. Còn hiện nay, tăng giảm hoàn toàn phụ thuá»™c vào quan Ä‘iểm Ä‘iá»u hành.
Công khai kiểu tù mù
Bình luáºn vá» việc Bá»™ Tài chính công bố QBO, ông N.T.M (xin được giấu tên), Giám đốc má»™t DN váºn tải tại Hà Ná»™i cho biết, vá»›i cách thức công khai nhÆ° hiện nay, càng khiến ngÆ°á»i dân thêm tù mù. “Bá»™ Tài chính má»›i chỉ công khai thu-chi của quỹ; còn lợi nhuáºn thu được từ quỹ hàng năm được dùng vào Ä‘âu, ai hưởng thì chÆ°a bao giá» công bố”, ông M. nói.
Theo ông này, năm ngoái, khi giá xăng ở Mỹ tăng lên mức 120 USD/thùng, giá trong nÆ°á»›c là 19.400 đồng/lít; năm nay, giá xăng ở Mỹ 106 USD/thùng, xăng trong nÆ°á»›c giá 24.100 đồng/lít. Khó hiểu nhất là các DN xăng dầu vẫn kêu lá»— 300 đồng/lít. “Từ con số này cho thấy sá»± phi lý nếu tiếp tục cho DN tăng giá xăng dầu”, ông M. nói.
Trao đổi vá»›i PV Tiá»n Phong, nhiá»u chuyên gia kinh tế cho rằng, việc Bá»™ Tài chính công khai QBO trên trang web là cần thiết, nhÆ°ng công khai kiểu “má»™t cục” và thiếu các thông tin nhÆ° hiện nay lại gây khó hiểu.
Theo TS. Lê Äăng Doanh, việc công bố phải rõ ràng, nhÆ° chi trong thá»i gian nào, chi bao nhiêu. Äồng thá»i, việc công khai phải làm sao để ngÆ°á»i dân đối chiếu trong thá»i gian Ä‘ó, chênh lệch giá xăng dầu trên thế giá»›i là bao nhiêu, quỹ bình ổn Ä‘ã được chi ra sao và chi cho những công ty nào... “Những con số công bố hiện nay, vá»›i tôi không có ý nghÄ©a. Công bố nhÆ° thế chả khác nào là không công bố”, ông Doanh nói.
Theo ông Doanh, QBO là của dân, do dân góp. Vì thế, việc Ä‘iá»u hành quỹ phải có đại diện của ngÆ°á»i dân. Tại sao quỹ của dân góp, nhÆ°ng Ä‘iá»u hành là Chính phủ. “Ở Ä‘ây, Há»™i Tiêu chuẩn và Bảo vệ NgÆ°á»i tiêu dùng hay Liên hiệp các Há»™i khoa há»c kỹ thuáºt Việt Nam hoàn toàn có thể đại diện để cùng vá»›i các bá»™ liên quan đứng ra quản lý QBO nhằm bảo vệ lợi ích chính Ä‘áng cho ngÆ°á»i dân”, ông Doanh Ä‘á» xuất.
PGS. TS Ngô Trí Long cho biết, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c thÆ°á»ng liên thông vá»›i giá thế giá»›i và giá thế giá»›i thÆ°á»ng biến Ä‘á»™ng (hiện Việt Nam nháºp khoảng 70% xăng dầu). Trong Ä‘iá»u kiện hiện nay, khi các DN chÆ°a ký được hợp đồng bảo hiểm vá» giá (hợp đồng kỳ hạn) thì phải có quỹ để chống biến Ä‘á»™ng vá» giá.
“Tôi cho rằng trong cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, việc thành láºp QBO là cần thiết. Vấn Ä‘á» cần xem xét nguồn hình thành quỹ thế nào. Ngoài phần ngÆ°á»i tiêu dùng Ä‘óng góp, DN Ä‘óng hay không. Theo tôi, DN cÅ©ng phải Ä‘óng để chia sẻ rủi ro vá»›i ngÆ°á»i dân”, ông Long nói. Theo ông Long, việc tăng giá xăng dầu chắc chắn tác Ä‘á»™ng lá»›n đến Ä‘á»i sống của ngÆ°á»i dân và DN.
CÅ©ng theo ông Long, việc công khai quỹ phải hết sức chi tiết và thÆ°á»ng xuyên. Trong thá»i Ä‘iểm này, nếu Ä‘iá»u chỉnh tăng giá xăng dầu, Bá»™ Tài chính cần phải công khai mức chi quỹ bao nhiêu, quỹ còn bao nhiêu, quỹ trong DN ra sao... để ngÆ°á»i dân biết. Nhiá»u khi, vì không công khai nên Ä‘ã tạo Ä‘iá»u kiện cho DN lạm dụng quỹ sá» dụng vào mục Ä‘ích khác
Nguồn tin: TP
