Báo cáo tài chính má»›i nhất của Táºp Ä‘oàn Xăng dầu (Petrolimex) cho thấy, ngành xăng dầu Ä‘ang lãi khủng lên hÆ¡n 1.400 tá»· đồng.
Rõ ràng, vá»›i báo cáo tài chính lãi nghìn tá»· của Petrolimex những nghi ngá» vá» sá»± minh bạch của doanh nghiệp đến từ phía ngÆ°á»i dân là có tháºt. Riêng vá» giá thành của xăng, có bao gồm cả những chi phí thuá»™c vá» chính sách Nhà nÆ°á»›c há»— trợ, chi phí cho bù giá cho các vùng sâu vùng xa cần được xem xét lại má»™t cách rõ ràng.
Chuyên gia kinh tế, TS Lê Äăng Doanh cho rằng, hiện nay dù có đến 17 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu, nhÆ°ng cạnh tranh là chÆ°a có vì Ä‘Æ¡n vị ảnh hưởng và nắm chi phối thị trÆ°á»ng vẫn chỉ có Petrolimex. Petrolimex trở thành doanh nghiệp Ä‘iá»u tiết giá, cÆ¡ quan quản lý chỉ làm nhiệm vụ kiểm tra giá. “Không lạ gì vá» con số lãi khi Petrolimex vẫn còn Ä‘á»™c quyá»n trên thị trÆ°á»ng”. Ông Lê Äăng Doanh cho rằng, nếu đặt trong mối tÆ°Æ¡ng quan lãi lá»›n và giá cao nhÆ° hiện nay (23.630 đồng/lít) thì việc doanh nghiệp có lãi nghìn tá»· cÅ©ng là Ä‘iá»u dá»… hiểu. “Mấu chốt là cần đẩy nhanh hình thành thị trÆ°á»ng kinh doanh phân phối, bán lẻ cạnh tranh. Tức là chia nhá» Petrolimex" - ông Doanh nhấn mạnh.
Bình luáºn vá» con số lãi khủng của Táºp Ä‘oàn xăng dầu, chuyên gia kinh tế, thÆ°Æ¡ng mại VÅ© Vinh Phú cho rằng: “Äây chứng tá» có sá»± “công khai nhÆ°ng không minh bạch” nên má»›i dẫn đến sá»± bất nhất trong việc khi Ä‘òi tăng giá thì kêu lá»—, còn báo cáo tài chính lại bảo lãi”. Theo ông Phú, chÆ°a có ngành kinh doanh nào lại được quy định mức lợi nhuáºn định mức, hay nhÆ° việc được dá»±a vào “bầu sữa mẹ” là thuế nháºp khẩu và quỹ bình ổn.
Hai lý do nữa mà theo ông Vinh Phú có thể tạo Ä‘iá»u kiện để doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu có thể “qua mặt” các cÆ¡ quan quản lý là việc “dù Nghị định 84 vừa được sá»a vẫn là chuyện bình má»›i rượu cÅ©”. Và trên thá»±c tế, dù Hiệp há»™i kinh doanh xăng dầu vừa được thành láºp má»›i Ä‘ây vẫn không biết Ä‘ang bảo vệ cho ai, bảo vệ cái gì. Và má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng nữa, “ con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i của giá xăng dầu đầu vào vẫn là má»™t câu há»i còn bá» ngá». Vẫn là trò “ú tim” của doanh nghiệp.
Không chá»n cách chia nhá» Petrolimex nhÆ° chuyên gia Lê Äăng Doanh, nhÆ°ng giải pháp được ông Phú cho là hiệu quả nhất lúc này, giúp “kìm cÆ°Æ¡ng” con ngá»±a tăng giá của doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ó là việc cần phải sá»›m mở cá»a cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nÆ°á»›c ngoài tham gia vào thị trÆ°á»ng. “Thông tin doanh nghiệp Petronas (Malaysia) nhiá»u khả năng sắp vào Việt Nam làm tôi thấy mừng dù cho chỉ chiếm 20% thị phần. Còn giữ Ä‘á»™c quyá»n thì không có giá cạnh tranh”- ông Phú nói.