Má»™t loạt vụ việc vi phạm vá» chất lượng và quản lý, kinh doanh xăng dầu diá»…n ra gần Ä‘ây Ä‘ã khiến cho Bá»™ Công Thương phải gá»i văn bản há»a tốc đến các ban ngành liên quan yêu cầu tăng cưá»ng kiểm soát thị trưá»ng xăng dầu. Những biện pháp khá cứng rắn được nhà quản lý đưa ra, như: sẽ thu hồi giấy phép cá»a hàng vi phạm, kiên quyết loại bá» cá»a hàng không nằm trong quy hoạch... Tuy nhiên, Ä‘iá»u Ä‘áng bàn là xăng dầu dù là ngành kinh doanh có Ä‘iá»u kiện, thế nhưng chỉ khi có những vụ việc Ä‘áng tiếc xảy ra, cÆ¡ quan chức năng má»›i thể hiện sá»± kiên quyết.
Trước hàng loạt vụ việc vi phạm vá» chất lượng và kinh doanh xăng dầu diá»…n ra trong thá»i gian gần Ä‘ây, cuá»™c há»p báo diá»…n ra sáng 5/6 cá»§a Bá»™ Công Thương trở nên "nóng" hÆ¡n khi trước những sai phạm cá»§a đơn vị kinh doanh xăng dầu bị đưa ra, cÆ¡ quan chức năng lại chưa có giải Ä‘áp thá»a Ä‘áng vá» việc quản lý và thá»±c thi trách nhiệm.
Mất bò má»›i lo làm chuồng!
Vụ việc cháy cây xăng trên phố Trần Hưng Äạo (Hà Ná»™i) như hồi chuông cảnh báo vá» thá»±c trạng quản lý và đảm bảo an toàn vá» phòng chống cháy nổ tại những Ä‘iểm bán xăng dầu. Äặc biệt vá»›i những cây xăng nằm trong khu vá»±c Ä‘ông dân cư thì yêu cầu quản lý càng phải nghiêm ngặt và thưá»ng xuyên hÆ¡n. CÅ©ng bởi, má»™t thá»±c tế Ä‘áng "giáºt mình" là chỉ sau sá»± việc cây xăng này cháy lá»›n, có nguy cÆ¡ nổ Ä‘e dá»a đến sá»± an toàn cá»§a ngưá»i dân, thì cÆ¡ quan chức năng má»›i cho biết Ä‘ây chỉ là trạm cấp phát xăng dầu ná»™i bá»™ trá»±c thuá»™c sá»± quản lý cá»§a Bá»™ Tư lệnh Biên phòng, và trạm này Ä‘ã… không còn là đơn vị kinh doanh xăng dầu!?
Tuy nhiên, theo phản ánh cá»§a ngưá»i dân thì trạm xăng dầu ná»™i bá»™ này vẫn ngang nhiên trở thành Ä‘iểm tiêu thụ xăng dầu ra thị trưá»ng trong suốt 3 năm qua, bất chấp việc trạm này Ä‘ã bị loại ra khá»i quy hoạch khi không đảm bảo các Ä‘iá»u kiện kinh doanh xăng dầu theo quy định cá»§a Nghị định 84.
Äiá»u Ä‘áng ngạc nhiên hÆ¡n cả, theo đại diện cá»§a Bá»™ Công Thương - ông Võ Văn Quyá»n - Vụ trưởng Vụ Thị trưá»ng trong nước, dù các cÆ¡ quan liên ngành Ä‘ã 2 lần kiểm tra nhưng vẫn chưa phát hiện vi phạm tại trạm xăng này cÅ©ng như chưa có cÆ¡ sở chứng minh cây xăng này bán sai đối tượng. Vị lãnh đạo cá»§a Bá»™ Công Thương cÅ©ng cho biết sẽ làm việc vá»›i Bá»™ Tư lệnh biên phòng để xem xét lại, trưá»ng hợp có sai phạm sẽ xá» lý nghiêm. Äồng thá»i đặt ra yêu cầu là để chứng minh cây xăng này có kinh doanh không phép và bán sai đối tượng hay không thì cần có hóa đơn mua hàng(?).
Yêu cầu này đưa ra quả thá»±c là "Ä‘ánh đố" khi trên thá»±c tế, phần lá»›n cá»a hàng bán lẻ xăng dầu hiện nay Ä‘á»u không cung cấp hóa đơn cho ngưá»i mua. Má»›i Ä‘ây, chỉ có 10 cá»a hàng xăng dầu bán lẻ được Sở Khoa há»c và Công nghệ Tp.HCM triển khai thí Ä‘iểm trả hóa đơn, nhưng ngưá»i mua vẫn không mấy mặn mà. Huống chi, Ä‘ây lại là cây xăng chỉ được hoạt động "ná»™i bá»™", nên kể cả có chuyện "bán chui" ra ngoài thị trưá»ng, cá»a hàng này sẽ "không dại gì" mà cung cấp hóa đơn bán hàng.
CÅ©ng tương tá»±, vụ việc "rút ruá»™t" xe bồn, pha chế xăng trái phép tại Quảng Ninh mặc dù Ä‘ã được phát hiện và khởi tố, nhưng thêm má»™t sá»± "giáºt mình" nữa là "Ä‘iểm Ä‘en" này Ä‘ã hoạt động được hÆ¡n 20 năm nay má»›i bị phát hiện. Äiá»u Ä‘áng chú ý hÆ¡n cả là sá»± việc này lại không được các cÆ¡ quan chức năng phát hiện, mà được đưa ra bởi chính ngưá»i dân và cÆ¡ quan truyá»n thông.
Vẫn là bá» ngá» trách nhiệm?
Theo ông Äá»— Thanh Lam - Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trưá»ng (Bá»™ Công Thương), cÆ¡ quan này Ä‘ã nháºn được má»™t thư nặc danh vào ngày 20/5/2013 tố cáo việc có má»™t số xe xăng dầu "rút ruá»™t" tại cÆ¡ sở thu mua phế liệu và rá»a xe. CÅ©ng vào đầu tháng 6, Äài Truyá»n hình Việt Nam Ä‘ã có thông tin phản ánh khi "táºn mục" ghi hình các thá»§ Ä‘oạn, phương thức vi phạm cá»§a các đối tượng trên. ÄÆ°á»£c biết, xe bồn vi phạm này thuá»™c TCT Dầu Việt Nam.
Thừa nháºn để sá»± việc xảy ra như trên là có sá»± "lÆ¡ là", "bê trá»…" cá»§a các lá»±c lượng chức năng, ông Lam cho rằng việc nâng cao vai trò, trách nhiệm quản lý cá»§a các cấp chính quyá»n từ Trung ương đến địa phương, đặc biệt là cấp cÆ¡ sở, là rất quan trá»ng. CÅ©ng bởi, phương thức, thá»§ Ä‘oạn vi phạm trong lÄ©nh vá»±c kinh doanh xăng dầu ngày càng tinh vi, thưá»ng xuyên thay đổi và tìm má»i cách để trục lợi, như chuyện núp bóng dưới hình thức rá»a xe vào để "rút ruá»™t" xăng dầu tại Quảng Ninh. Äồng thá»i, ông Lam cÅ©ng nhấn mạnh đến vai trò kiểm tra, giám sát cá»§a doanh nghiệp đầu mối trong việc đảm bảo chất lượng xăng dầu, từ lúc nháºp kho cho đến khi váºn chuyển đến các đại lý, cá»a hàng.
Tuy nhiên, khi nói đến chuyện trách nhiệm cụ thể trong vụ việc "rút ruá»™t", pha trá»™n xăng dầu này, ngưá»i phát ngôn cá»§a cÆ¡ quan quản lý thị trưá»ng lại cho rằng vấn đỠquản lý nhà nước liên quan đến chất lượng lại là trách nhiệm cá»§a... Bá»™ Khoa há»c và Công nghệ! Ông Lam cÅ©ng cho biết xăng dầu là mặt hàng kinh doanh có Ä‘iá»u kiện, nên việc kiểm tra có rất nhiá»u ná»™i dung. Có lẽ "trách nhiệm đến Ä‘âu...?" vẫn chỉ là câu há»i bá» ngá» trước sá»± mong đợi từ phía dư luáºn.
Má»™t con số cÅ©ng cần được nhắc đến là số vụ vi phạm vá» kinh doanh xăng dầu Ä‘ang ngày càng gia tăng khi lá»±c lượng chuyên ngành Ä‘ã kiểm tra đến hÆ¡n 7.000 vụ, xá» phạt 1.150 vụ vi phạm vá» kinh doanh xăng dầu. Trong Ä‘ó vi phạm vá» chất lượng có 68 vụ, vá» Ä‘o lưá»ng có 63 vụ và các vi phạm khác vá»›i số tiá»n vi phạm là gần 8,6 tá»· đồng, tước giấy phép 43 cá»a hàng kinh doanh giấy phép.