* Phóng viên: Là chuyên gia kinh tế cao cấp, bà nhìn nhận thế nào trÆ°á»›c ý kiến khác nhau giữa Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng về giá xăng dầu?

 

- Bà Phạm Chi Lan: Tôi cho rằng Ä‘ây là dịp tốt để xem xét lại toàn bá»™ việc tổ chức kinh doanh xăng dầu ở nÆ°á»›c ta từ trÆ°á»›c tá»›i nay. Nếu được, nên tiến hành cải cách cÆ¡ bản về kinh doanh xăng dầu vì lÄ©nh vá»±c này có rất nhiều bất ổn mà lá»›n nhất là không tạo được cÆ¡ chế thị trường.

Về danh nghÄ©a, có sá»± cạnh tranh giữa 11 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nhÆ°ng thá»±c tế là hoàn toàn không phải vậy vì 3 doanh nghiệp lá»›n chiếm tổng cá»™ng 90% thị phần.

Tôi thá»±c sá»± mong có má»™t cuá»™c cải cách để sắp xếp lại hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu, bảo vệ lợi ích lá»›n hÆ¡n của nền kinh tế và người dân. Không thể để doanh nghiệp xăng dầu “bắt nạt” người tiêu dùng bao năm nay nhÆ° vậy.

* Bà có cho rằng việc hai bá»™ quản lý Nhà nÆ°á»›c, thậm chí Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng (Ä‘Æ¡n vị chủ quản) và doanh nghiệp Ä‘Æ°a ra số liệu khác nhau về lá»— lãi càng cho thấy sá»± tù mù, thiếu minh bạch giá xăng dầu hiện nay?

- Bản thân Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và doanh nghiệp cÅ©ng còn mâu thuẫn vá»›i nhau trong các số liệu giá cả thì không biết họ quản lý theo cách nào. Bản thân ông Bùi Ngọc Bảo, Tổng Giám đốc Petrolimex, hôm trÆ°á»›c còn nói là lá»— nhÆ°ng hôm sau lại báo lãi. NhÆ° vậy là không minh bạch.

* Gốc rá»… của tình trạng thiếu minh bạch giá xăng dầu hiện nay là do sá»± Ä‘á»™c quyền?

- Thông thường, những ngành kinh doanh Ä‘á»™c quyền rất muốn tù mù vì minh bạch thì tất cả đều biết những con số thá»±c và lợi ích riêng của họ được đặt lên trên lợi ích chung của xã há»™i. Vì thế, muốn kiểm soát Ä‘á»™c quyền thì trÆ°á»›c hết phải bắt họ minh bạch tối Ä‘a bằng cách yêu cầu cổ phần hóa doanh nghiệp, niêm yết ra thị trường chứng khoán…

* ThÆ°a bà, chúng ta Ä‘ã thấy lợi ích to lá»›n từ sá»± cạnh tranh trên thị trường viá»…n thông. Điều này giúp ích gì trong việc hình thành thị trường xăng dầu cạnh tranh lành mạnh?

- Cạnh tranh trong lÄ©nh vá»±c viá»…n thông là bài học rất sáng giá cho việc phá bỏ Ä‘á»™c quyền trong nhiều ngành ở nÆ°á»›c ta. Ngay đối vá»›i bản thân doanh nghiệp Ä‘á»™c quyền trÆ°á»›c Ä‘ây là Tập Ä‘oàn BÆ°u chính Viá»…n thông Việt Nam (VNPT), sá»± cạnh tranh cÅ©ng vô cùng hữu ích. VNPT khó phát triển nhÆ° hiện nay nếu không có sá»± cạnh tranh ban đầu từ Viettel và sau này là các doanh nghiệp viá»…n thông khác.

* Người hưởng lợi không chỉ có doanh nghiệp mà còn người tiêu dùng và cả nền kinh tế?

- Đối vá»›i nền kinh tế, giá cả các mặt hàng nhÆ° xăng dầu ảnh hưởng rất mạnh tá»›i chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của cả nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° giá thành các ngành sản xuất kinh doanh khác.

Mặt khác, giá xăng dầu tăng cÅ©ng khiến các mặt hàng kém cạnh tranh hÆ¡n vì giá thành cao hÆ¡n. Vì thế, giá xăng dầu cạnh tranh là có lợi cho người tiêu dùng và cả nền kinh tế.