Hôm qua (8.9), tọa Ä‘àm “Giá cÆ°á»›c vận tải và quyền lợi người tiêu dùng” do Há»™i Tiêu chuẩn bảo vệ người tiêu dùng VN (Vinastas) tổ chức, nhiều chuyên gia kinh tế, giao thông, đại diện các hiệp há»™i Ä‘ã phân tích về tình trạng các doanh nghiệp chây ì giảm giá cÆ°á»›c dù giá xăng dầu giảm liên tục.

 

Nhìn nhau, cùng không thay đổi là được lợi

Bá»™ GTVT lập 3 Ä‘oàn kiểm tra giá cÆ°á»›c vận tải Bá»™ trưởng GTVT Đinh La Thăng vừa ký quyết định thành lập 3 Ä‘oàn kiểm tra công tác quản lý và thá»±c hiện kê khai, niêm yết giá cÆ°á»›c vận tải. Theo Ä‘ó, Ä‘oàn 1 sẽ thá»±c hiện kiểm tra công tác quản lý và thá»±c hiện kê khai, niêm yết giá cÆ°á»›c vận tải bằng xe ô tô khu vá»±c miền Bắc và giá dịch vụ vận chuyển hàng không; Ä‘oàn 2, 3 sẽ kiểm tra kê khai, niêm yết giá cÆ°á»›c vận tải ô tô tại khu vá»±c miền Trung, miền Nam. Thời hạn kiểm tra hoàn thành trÆ°á»›c 20.10. Sở Tài chính TP.HCM cÅ©ng Ä‘ã yêu cầu các DN hạn chót ngày 11.9 phải kê khai lại giá. DN nào không kê khai hoặc chậm kê khai sẽ bị phạt và bắt buá»™c Ä‘iều chỉnh.

Theo ông Nguyá»…n Mạnh Hùng, Phó chủ tịch kiêm Tổng thÆ° ký Vinastas, cuối năm 2014 giá xăng Ä‘ã giảm 14 lần liên tục, đến thời Ä‘iểm 21.1.2015, giá xăng RON 92 chỉ còn 15.677 đồng/lít, giảm gần 39% nhÆ°ng lúc Ä‘ó, giá cÆ°á»›c vận tải đứng im. Sau Ä‘ó, vá»›i sá»± vào cuá»™c của báo chí, cÆ¡ quan quản lý, nhiều doanh nghiệp (DN) Ä‘ã phải giảm giá cÆ°á»›c. Tuy nhiên, cho đến đợt giá xăng giảm liên tiếp lần thứ 6 vừa qua, cÅ©ng chÆ°a nhiều DN vận tải giảm giá cÆ°á»›c.

Nhiều hãng taxi vẫn giữ nguyên giá cÆ°á»›c đối vá»›i các dòng xe nhỏ nhÆ° Getz, Giant i10, Kia Morning là 6.000 đồng vá»›i km đầu tiên, từ km thứ 2 đến km thứ 30 là 11.000 đồng/km, từ km thứ 31 trở Ä‘i 9.000 đồng/km.

Ông Hùng dẫn chứng cụ thể: cÆ°á»›c taxi 5 chá»— tại TP.HCM, vá»›i mức giá 14.500 - 15.500 đồng/km, xăng cấu thành khoảng 3.625 - 5.425 đồng/km (25 - 35% giá cÆ°á»›c vận tải); khi giá xăng giảm tá»›i 16,3% (so vá»›i trÆ°á»›c ngày 4.7.2015) mà giá cÆ°á»›c chÆ°a giảm đồng nghÄ©a vá»›i việc người tiêu dùng Ä‘ã phải chịu thiệt hại khoảng 591 - 884 đồng/km.

Theo ông, đợt giảm giá xăng vừa qua, do taxi chậm giảm giá, người tiêu dùng Ä‘ã phải chịu thiệt hại khoảng 591 - 884 đồng/km. “Vá»›i hàng triệu người sá»­ dụng dịch vụ vận tải, số tiền thiệt hại về phía người tiêu dùng và số tiền lợi nhuận về phía người kinh doanh không hề nhỏ. Phải chăng Ä‘ây chính là nguyên nhân chính của câu chuyện trên”, ông Hùng nói.

Các hãng đều Ä‘Æ°a ra những lý do khá cÅ©: việc cài lại đồng hồ phức tạp, tốn kém; bổ sung dịch vụ để bù vào; cần chờ Ä‘úng quy trình, thời gian để tính toán… “Cách giải thích Ä‘ó thiếu sức thuyết phục. Tại sao khi giá cÆ°á»›c tăng, việc cài lại đồng hồ lại kịp thời mà không ngại phức tạp, tốn kém?”, ông Hùng nêu câu hỏi. Theo ông Hùng, hiện các cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã vào cuá»™c khá quyết liệt nhÆ°ng liệu có sá»± thỏa thuận làm giá không? “Thời đại thông tin, chẳng cần ngồi bàn bạc vá»›i nhau, chỉ cần nhìn nhau, cùng không thay đổi giá là cùng được lợi”, ông Hùng nghi ngại.

Theo ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, Tổng thÆ° ký Há»™i Thẩm định giá, dù vừa qua, Ä‘ã có vài hãng taxi giảm giá nhÆ°ng giá cÆ°á»›c taxi VN hiện Ä‘ang cao hÆ¡n Ä‘áng kể so vá»›i các nÆ°á»›c khác trong khu vá»±c. “So vá»›i giá cÆ°á»›c tại Singapore, má»™t trong những thành phố đắt đỏ nhất thế giá»›i, thì giá cÆ°á»›c taxi tại Hà Ná»™i (dao Ä‘á»™ng từ 11.000 đồng đến 13.900 đồng/km) Ä‘ang cao hÆ¡n từ 26,4% đến 60% và ở TP.HCM (từ 14.500 đến 15.500 đồng/km) Ä‘ang cao hÆ¡n tá»›i 66,7% đến 78,2%”, ông nói.

Hiến kế chống chây ì

Ông Nguyá»…n Mạnh Hùng cho rằng giá cÆ°á»›c vận tải Ä‘ã được thá»±c hiện theo cÆ¡ chế giá thị trường, cần để thị trường quyết định và để các DN cạnh tranh vá»›i nhau về giá. Tranh luận về Ä‘iều này, ông Thỏa cho rằng Ä‘ó là quan Ä‘iểm Ä‘úng nhÆ°ng cÅ©ng không nên để DN “muốn làm gì cÅ©ng được”.

Để tình trạng giá xăng dầu giảm, DN vận tải chây ì không giảm giá cÆ°á»›c không tiếp tục lặp lại, theo ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, hiện Ä‘ã có đầy đủ các căn cứ để nhà nÆ°á»›c can thiệp nếu DN không tá»± giác Ä‘iều chỉnh giá theo cÆ¡ chế thị trường.

Theo chuyên gia này, trong bối cảnh hiện nay, cần thẳng tay xá»­ phạt các DN không thá»±c hiện yêu cầu kê khai lại giá, buá»™c ná»™p vào ngân sách nhà nÆ°á»›c số tiền thu lợi do định giá bất hợp lý. “Tuy nhiên, về dài hạn, nhà nÆ°á»›c cần thúc đẩy cạnh tranh trong ngành về giá và chất lượng vận tải, thông qua cÆ¡ chế quản lý hợp lý, phát triển thị trường, khuyến khích các thành phần kinh tế và loại hình dịch vụ má»›i tham gia thị trường”, ông Thỏa nói.

Từ góc Ä‘á»™ nhà quản lý, ông Khuất Việt Hùng, Phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho rằng, việc thúc đẩy cạnh tranh trong lÄ©nh vá»±c vận tải bằng việc cho phép ứng dụng công nghệ thông tin để kết nối các hãng vận tải vá»›i khách hàng nhÆ° các dịch vụ SmartTaxi, Smart-Charter-Car, GrabTaxi… sắp tá»›i sẽ là giải pháp quan trọng để giảm giá thành vận tải, giảm chi phí tiếp cận khách hàng.

Thanh Niên