Bá»™ Tài chính vừa báo cáo Chính phủ, đề xuất sá»­a đổi má»™t số ná»™i dung Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu. Theo nhiều chuyên gia, những ná»™i dung sá»­a đổi, có lợi cho doanh nghiệp mà chÆ°a có lợi cho người mua xăng...

Dá»± kiến doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu sẽ được ấn định lợi nhuận không quá 300 đồng/lít xăng, dầu.  Ảnh: Hồng VÄ©nh.

Doanh nghiệp luôn lãi

Trong báo cáo gá»­i Chính phủ, Bá»™ Tài chính đề xuất sá»­a đổi ba ná»™i dung cÆ¡ bản, gồm: Rút ngắn thời gian tính giá cÆ¡ sở bình quân xuống 10 ngày (hiện hành là 30 ngày) để bám sát diá»…n biến của thị trường xăng dầu thế giá»›i và số ngày dá»± trữ lÆ°u thông 30 ngày;

Đưa lợi nhuận định mức ra ngoài giá cÆ¡ sở và khống chế mức lợi nhuận cho doanh nghiệp tối Ä‘a 300 đồng/lít (trong Ä‘ó lợi nhuận tối Ä‘a cho tổng đại lý, đại lý là 100 đồng/lít).

Quỹ bình ổn giá sẽ được nghiên cứu, sá»­a đổi cả về trích lập quỹ, sá»­ dụng quỹ và chuyển quỹ về Kho Bạc nhà nÆ°á»›c quản lý.

Ông Trần Minh Đức, Giám đốc Cty xăng dầu khu vá»±c 3 (Petrolimex) cho rằng, cách tính giá cÆ¡ sở bình quân 10 ngày sẽ bám sát diá»…n biến giá thế giá»›i hÆ¡n, tạo cÆ¡ sở để Ä‘iều chỉnh giá linh hoạt hÆ¡n.

Tuy nhiên, vẫn có cái dở là khi giá xăng dầu thế giá»›i lên xuống liên tục, tính giá cÆ¡ sở bình quân theo 10 ngày sẽ không bao quát được biến Ä‘á»™ng giá của thời kỳ dài (hiện tính theo chu kỳ 30 ngày).

Theo chuyên gia kinh tế VÅ© Đình Ánh, việc tính giá cÆ¡ sở bình quân sẽ không tạo ra Ä‘á»™ng lá»±c cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Vì doanh nghiệp kinh doanh giỏi là phải biết tính toán, lá»±a chọn thời Ä‘iểm nhập hàng về có lợi, dá»± phòng rủi ro.

NhÆ°ng vá»›i cÆ¡ chế hiện nay, DN cứ nhập hàng về, giá thế giá»›i tăng cao thì nhà nÆ°á»›c cho tăng giá bán, còn giá giảm thấp thì cÅ©ng chÆ°a vá»™i giảm giá, vì chÆ°a hết chu kỳ giảm (tối Ä‘a 10 ngày). Nên doanh nghiệp vẫn có lợi.

“Nhà nÆ°á»›c không thể can thiệp vào chuyện kinh doanh của DN. Mà phải có cÆ¡ chế để ép DN tạo ra lợi nhuận từ kinh doanh giỏi, chứ không phải bằng cách lợi dụng cÆ¡ chế, để tăng giá nhanh, giảm giá chậm để kiếm lời”- ông Ánh nói.

Về đề xuất Ä‘Æ°a lợi nhuận định mức ra ngoài giá cÆ¡ sở, ông Trần Minh Đức nói: “CÆ¡ chế này giúp doanh nghiệp luôn đạt lợi nhuận 300 đồng/lít, mà không phải Ä‘au đầu tính toán việc quản lý, kinh doanh sao cho có lời tối Ä‘a nhÆ° hiện nay”.

Còn việc ấn định mức lợi nhuận định mức cho các tổng đại lý, đại lý (đề xuất là 100 đồng/lít), theo ông Đức là cần thiết, nhằm hạn chế doanh nghiệp tăng chiết khấu hoa hồng cao cho đại lý, có lúc tá»›i 1.000 đồng/lít dẫn tá»›i cạnh tranh không lành mạnh.

Phá Ä‘á»™c quyền má»›i sá»­a được tận gốc

Theo ông Ngô Trí Long, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu giá cả (Bá»™ Tài chính) Nghị định 84 định hÆ°á»›ng kinh doanh xăng đầu theo thị trường nhÆ°ng lại quy định cho doanh nghiệp định giá (theo 3 cấp Ä‘á»™ biến Ä‘á»™ng giá: dÆ°á»›i 7% DN tá»± quyết, trên 7-12% nhà nÆ°á»›c và DN cùng quyết; trên 12% thì nhà nÆ°á»›c quyết) là sai. Vì trong kinh tế thị trường, không bao giờ có cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá “lưỡng tính” nhÆ° vậy.

Ông Long phân tích, xăng dầu Ä‘ã được xác định là sản phẩm Ä‘á»™c quyền. Và căn cứ theo Luật giá vừa được Quốc há»™i thông qua, Tập Ä‘oàn xăng dầu Petrolimex hiện Ä‘ang chiếm trên 60% thị phần thì xăng dầu là sản phẩm Ä‘á»™c quyền.

Mà nguyên tắc của nền kinh tế thị trường là nhà nÆ°á»›c quyết định giá sản phẩm Ä‘á»™c quyền, còn sản phẩm cạnh tranh để cho doanh nghiệp và thị trường định giá.

“NhÆ°ng thật khó hiểu khi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vẫn khăng khăng rằng, xăng dầu không phải là sản phẩm Ä‘á»™c quyền, Petrolimex chỉ là doanh nghiệp thống lÄ©nh thị trường, và vừa qua (ngày 30-6-2012) Ä‘ã cho phép doanh nghiệp quyết định giá bán”- Ông Long nói và cho rằng, khi chÆ°a giải quyết được cái gốc của vấn đề Ä‘á»™c quyền xăng dầu, thì mấy đề xuất sá»­a đổi Nghị định 84 của Bá»™ Tài chính cÅ©ng chỉ là sá»­a ná»­a vời, càng làm rối thêm vấn đề. Mà kinh doanh xăng dầu vẫn không vận hành theo thị trường Ä‘úng nghÄ©a.

Kho bạc giữ quỹ bình ổn, có ổn?

Theo Bá»™ Tài chính, việc chuyển quỹ bình ổn giá về Kho bạc nhà nÆ°á»›c, để quản lý tập trung, bảo đảm “phản ứng nhanh” về chính sách vá»›i diá»…n biến thị trường, không tạo cÆ¡ chế “xin – cho”, giảm bá»›t thủ tục hành chính.

Tuy nhiên, theo ông Nguyá»…n Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc há»™i, quỹ bình ổn giá đặt tại Kho bạc nhà nÆ°á»›c là không hiệu quả.

“Việc rạch ròi “đồng nào mua mắm, đồng nào mua muối” là Ä‘úng, nhÆ°ng chuyển sang Kho bạc dòng tiền không được lÆ°u chuyển, nên lãng phí. Vì thế nếu để ở Kho bạc thì cần có cách sá»­ dụng sao cho hiệu quả”.

Nguồn tin: TP