Giá xăng lại tăng thêm 1.100 đồng/lít từ 17 giờ ngày 13/8, sau hai lần tăng giá liên tiếp trÆ°á»›c Ä‘ó vào ngày 20/7 và 1/8. Việc giá xăng Ä‘ã tăng 3 lần trong chÆ°a tá»›i 30 ngày cho thấy những bất cập của cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện nay.

Giá cÆ¡ sở nào?

Theo lý giải của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối, giá xăng tại thị trường Singapore, (thị trường xăng dầu dùng làm tham chiếu để Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c), Ä‘ã tăng mạnh trong ít ngày qua. Theo tính toán của Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), chiếu theo giá xăng dầu giao dịch trên thị trường Singapore ngày 8/8, giá xăng A92 ở mức 124,68 USD/thùng; dầu diesel 0,05S Ä‘ã tăng tá»›i 128,7 USD/thùng; dầu hỏa Ä‘ã tăng tá»›i 127,4 USD/thùng và dầu FO tăng tá»›i 670,9 USD/tấn.

Vá»›i thá»±c tế trên, các doanh nghiệp đều đề nghị tăng giá bán lẻ tại thị trường trong nÆ°á»›c, cụ thể là từ 1.200-1.400 đồng/lít vá»›i xăng A92 và khoảng 800 đồng/lít vá»›i dầu.

CÅ©ng để bảo vệ cho đề xuất tăng giá xăng, các doanh nghiệp đầu mối cùng Ä‘Æ°a ra dá»± báo giá xăng dầu thế giá»›i còn tăng nữa. Đặc biệt, việc Nhà máy Lọc dầu Dung Quất dừng vận hành từ ngày 8/8 cÅ©ng được cho là góp phần gây thiếu hụt nguồn cung cho các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c.

Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính), ông Nguyá»…n Tiến Thỏa cho biết, Bá»™ Tài chính Ä‘ã có văn bản nhắc các doanh nghiệp phải thống nhất cách tính giá cÆ¡ sở. Theo Ä‘ó, các thông tin dữ liệu để tính giá cÆ¡ sở phải thống nhất nhÆ° sá»­ dụng giá xăng dầu thế giá»›i theo công bố của Bản tin Platt’s.

“Trong 2 lần tăng giá xăng dầu vừa qua, các doanh nghiệp gá»­i kiến nghị lên Bá»™ Tài chính xuất phát từ nhiều cách tính khác nhau. Có doanh nghiệp tính giá cÆ¡ sở 10 ngày, có doanh nghiệp lại tính bình quân 20 ngày, nên mức chênh lệch về giá cÆ¡ sở và giá bán lẻ giữa các doanh nghiệp kiến nghị lên khác nhau. Khi kiến nghị Ä‘iều hành, doanh nghiệp phải dá»±a trên cÆ¡ sở mức giá tính bình quân 30 ngày”, ông Thỏa nói.

NhÆ°ng dù có nhắc nhở thì cuối cùng giá xăng Ä‘ã chính thức tăng thêm 1.100 đồng/lít và dầu thêm 800 đồng/lít từ chiều ngày 13/8, Ä‘ã cho thấy việc nhắc nhở của Bá»™ chức năng chỉ mang tính hình thức.

Sá»± thiếu chia sẻ áp lá»±c giá xăng từ phía các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu còn được nhìn thấy rõ qua việc khai thuế sá»›m và hưởng lợi tá»›i 64 tá»· đồng vào tháng 6/2012 của Petrolimex, hay giá xăng dầu theo tính toán vẫn có đầy đủ lãi định mức 300 đồng/lít, hoa hồng đại lý…

Thuế xăng “cõng” cả nhà máy lọc dầu

Má»™t số ý kiến cÅ©ng nhắc tá»›i việc Bá»™ Tài chính nên xem xét giảm thuế nhập khẩu xăng dầu để giảm áp lá»±c tăng giá xăng dầu, khi hiện tại, thuế suất thuế nhập khẩu dầu DO là 10%, còn các mặt hàng xăng, dầu hỏa, dầu FO đều Ä‘ang là 12%. Tuy nhiên, việc xem xét giảm thuế nhập khẩu xăng dầu hiện nay có thể khiến cÆ¡ quan quản lý ngân sách Ä‘au đầu.

Theo Quyết định 952/QĐ-TTg ngày 26/7/2012, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất được hưởng cÆ¡ chế thu Ä‘iều tiết đối vá»›i sản phẩm lọc dầu và sản phẩm hóa dầu từ năm 2012 đến hết năm 2018, ở mức tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng mức thuế suất thuế nhập khẩu 7% đối vá»›i xăng dầu, 5% đối vá»›i LPG và 3% vá»›i sản phẩm hóa dầu. TrÆ°á»›c Ä‘ó, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất cÅ©ng được hưởng cÆ¡ chế thu Ä‘iều tiết từ khi bắt đầu Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng cho tá»›i hết năm 2011 bằng Quyết định 1942/QĐ-TTg (tháng 11/2009) và Quyết định 2299/QĐ-TTg (tháng 12/2010). CÆ¡ chế này cÅ©ng được áp dụng cho cả Tổ hợp Hóa dầu Nghi SÆ¡n khi dá»± án này Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng, vá»›i thời gian được hưởng là 10 năm.

Hiểu Ä‘Æ¡n giản là, nếu Bá»™ Tài chính đặt thuế suất thuế nhập khẩu các mặt hàng xăng dầu, LPG và hóa dầu thấp hÆ¡n các mức 7%, 5% và 3% theo cÆ¡ chế thu Ä‘iều tiết mà Nhà máy Lọc dầu Dung Quất được hưởng, ngân sách nhà nÆ°á»›c sẽ phải bỏ tiền ra bù giá hoặc Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam sẽ phải bao tiêu sản phẩm cho các nhà máy lọc dầu này trong Ä‘iều kiện hoạt Ä‘á»™ng bình thường. Vá»›i công suất 6,5 triệu tấn dầu thô đầu vào/năm tại Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, hay lên tá»›i 10 triệu tấn dầu thô/năm của Tổ hợp Hóa dầu Nghi SÆ¡n sau này, việc bù lá»— do đặt mức thuế nhập khẩu thấp là Ä‘iều không dá»… vá»›i ngân sách nhà nÆ°á»›c.

NhÆ° vậy, việc giảm mạnh thuế xăng dầu, thậm chí về 0% để giảm áp lá»±c tăng giá xăng dầu nhÆ° Ä‘ã từng diá»…n ra đầu năm 2012 rất khó thá»±c hiện được, nhất là khi nguồn thu của ngân sách nói chung Ä‘ang khó khăn do nhiều doanh nghiệp Ä‘óng cá»­a, giảm hoạt Ä‘á»™ng bởi tình hình kinh tế nói chung chÆ°a sáng.

Khó khăn của các doanh nghiệp và nền kinh tế nói chung cÅ©ng thể hiện rõ ràng qua lượng tiêu thụ xăng dầu từ đầu năm tá»›i nay. Trên thá»±c tế, dù Nhà máy Lọc dầu Dung Quất phải dừng 2 tháng để tiến hành bảo dưỡng, kiểm tra lần cuối và má»›i vận hành lại vào ngày 9/7/2012, nhÆ°ng lượng xăng dầu nhập khẩu vào Việt Nam 7 tháng qua chỉ đạt khoảng 5,66 triệu tấn, vá»›i trị giá 5,4 tá»· USD, giảm 14% về lượng và khoảng 9% về giá trị so vá»›i cùng kỳ năm ngoái.

Nguồn tin: (baodautu.vn)