Ông Trần Ngá»c Năm, Phó Tổng Giám đốc Petrolimex
(ảnh), khẳng định: “TrÆ°á»›c Ä‘ây, Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện quyá»n định giá xăng dầu do cùng lúc Chính phủ phải thá»±c hiện nhiá»u mục tiêu. Giá bán trong nÆ°á»›c không chỉ dá»±a vào giá nháºp khẩu mà còn phụ thuá»™c vào chính sách thuế, việc trích hoặc chi quỹ bình ổn giá... Các yếu tố này, DN đầu mối nháºp khẩu xăng dầu không quyết định được. Khi các yếu tố liên quan đến chính sách thuế được xác láºp thì việc giao quyá»n quyết định giá cho DN hay cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c vá» cÆ¡ bản không có gì khác nhau. Bởi DN hay Nhà nÆ°á»›c Ä‘á»u phải căn cứ vào nguyên tắc chung là Nghị định 84 của Chính phủ năm 2009 và Thông tÆ° 234 của Bá»™ Tài chính năm 2012”.
Kiểm toán và NTD sẽ giám sát giá
. Phóng viên: Năm 2009, liên bá»™ cÅ©ng từng trao quyá»n định giá cho DN nhÆ°ng rồi phải rút lại vì DN liên tiếp Ä‘á» nghị tăng giá, do Ä‘ó dÆ° luáºn vẫn nghi ngại vá»›i quyết định lần này?
+ Ông Trần Ngá»c Năm: Trên thá»±c tế, từ quý IV-2008 và quý I-2009, giá xăng dầu thành phẩm thế giá»›i liên tục giảm nhÆ°ng từ quý II-2009 trở Ä‘i, giá bắt đầu tăng dần. Äể không lá»—, DN phải Ä‘á» nghị tăng giá. Äiá»u Ä‘ó cÅ©ng giống nhÆ° hiện nay, giá xuống liên tục thì Ä‘iá»u chỉnh giảm.
Kết quả kinh doanh xăng dầu năm 2009 của Petrolimex đạt 2.660 tỉ đồng. Trong số lợi nhuáºn Ä‘ó, Bá»™ Tài chính cÆ¡ cấu trong giá bán 1.403 tỉ đồng để DN hoàn trả ngân sách Nhà nÆ°á»›c vá» khoản ứng lá»— xăng lÅ©y kế trÆ°á»›c ngày 21-7-2008. NhÆ° váºy, mức lợi nhuáºn thá»±c tế là 1.257 tỉ đồng, nếu tính bình quân cho số lít bán ra thì khoảng 145 đồng/lít, trong khi lợi nhuáºn định mức trong công thức tính giá cÆ¡ sở quy định là 300 đồng/lít. Các số liệu này có thể trả lá»i cho việc dÆ° luáºn có nên nghi ngại hay không.
Nếu chính sách thuế ổn định thì NTD có thể kiểm soát được tình hình giá xăng. Ảnh: HTD
. Khi DN tá»± quyết sẽ có nhiá»u mức giá khác nhau. Liệu có chuyện 12 đầu mối bắt tay để ấn định má»™t mức giá?
+ DN được quyá»n quyết định giá nhÆ°ng cÅ©ng chỉ trong biên Ä‘á»™ của Nghị định 84, bên cạnh Ä‘ó là sá»± kiểm soát của liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng, các cÆ¡ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và đặc biệt là sá»± giám sát của ntd qua công thức giá. Trong kinh doanh, DN nào cÅ©ng muốn gia tăng thị phần, vì váºy các DN sẽ dùng cÆ¡ chế giá bán để cạnh tranh.
Ở các nÆ°á»›c, giá bán giữa các cây xăng có thể khác nhau vì há» hoàn toàn theo thị trÆ°á»ng, không có chuyện DN kinh doanh nhÆ°ng lại vừa thá»±c hiện nhiệm vụ chính trị nhÆ° ở ta. Tôi nghÄ© đến má»™t thá»i Ä‘iểm nào Ä‘ó, VN cÅ©ng thá»±c hiện được nhÆ° các nÆ°á»›c có ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng.
Äiá»u chỉnh cách tính giá cÆ¡ sở
. Sắp tá»›i, các DN, nhất là Petrolimex sẽ minh bạch nhÆ° thế nào để ntd tin rằng giá trong nÆ°á»›c Ä‘ang theo sát thị trÆ°á»ng?
+ Bản chất công thức giá cÆ¡ sở Ä‘ã rất minh bạch, chỉ cần Ä‘iá»u chỉnh má»™t số bất cáºp nhÆ° chi phí kinh doanh định mức (hiện là 600 đồng/lít nhÆ°ng DN cho biết phải chi 800-900 đồng/lít - PV), chu kỳ xác định giá bán vá»›i thá»i gian yêu cầu vá» tồn kho…
Trong trÆ°á»ng hợp chính sách thuế được giữ ổn định thì vá»›i công thức tính giá cÆ¡ sở hiện nay, ntd có thể tính toán và kiểm soát được. Nếu ntd thống nhất giá xăng dầu thế giá»›i tăng bao nhiêu thì giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c tăng bấy nhiêu và ngược lại thì tôi tin giá bán trong nÆ°á»›c sẽ bám sát diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i.
. Petrolimex từng công khai giá cÆ¡ sở nhÆ°ng sau Ä‘ó cÅ©ng bị ngắt Ä‘oạn. Tá»›i Ä‘ây, Petrolimex có quay lại việc công khai này nữa không, thÆ°a ông?
+ Äúng là Petrolimex từng làm nhÆ°ng thá»i Ä‘iểm Ä‘ó Ä‘ã có không ít ý kiến cho rằng Petrolimex muốn chứng minh cho việc Ä‘á» nghị tăng giá của các đầu mối. Ngoài ra cÅ©ng có ý kiến cho rằng công thức tính giá cÆ¡ sở cần phải thống nhất lại phÆ°Æ¡ng pháp tính toán... Vì váºy, Petrolimex tạm thá»i dừng việc Ä‘Æ°a thông tin này trên trang Ä‘iện tá» của mình.
Petrolimex Ä‘ã Ä‘á» nghị liên bá»™ quy định các DN đầu mối phải công khai giá cÆ¡ sở trên trang web của Ä‘Æ¡n vị. Petrolimex sẽ thá»±c hiện khi có trả lá»i của liên bá»™ vá» kiến nghị này.
. Xin cảm Æ¡n ông.
Äá» phòng DN dùng “chiêu”
Việc để DN ấn định giá, bám sát cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng là Ä‘iá»u nên làm. Tuy nhiên, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c rất cần cÆ¡ chế kiểm soát, tránh trÆ°á»ng hợp DN dùng “chiêu” để qua mặt. Ví dụ, DN có thể định giá Ä‘á»™c quyá»n để bóc lá»™t NTD, chi phối nguồn chi phí để hợp pháp hóa giá. DN cÅ©ng có thể nháºp xăng dầu giá cao trong khi có nguồn giá rẻ lại không nháºp, bắt ngÆ°á»i dân phải gánh sá»± lÆ°á»i biếng của há» hoặc là nháºp xăng không tốt nhÆ°ng bán vá»›i giá xăng tốt. Ngoài ra, các DN còn lại có thể liên minh vá»›i DN thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng để thá»a thuáºn ấn định giá… Tất cả những Ä‘iá»u Ä‘ó, Luáºt Cạnh tranh Ä‘á»u quy định và có thể xá» lý được. Vấn Ä‘á» là cÆ¡ quan quản lý có đặt các DN của mình vào sá»± kiểm soát của Luáºt Cạnh tranh không? Cục Quản lý Cạnh tranh (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng) cần vào cuá»™c để kiểm soát DN.
TS NGUYỄN NGỌC SÆ N, ÄH Kinh tế - Luáºt TP.HCM
Lo ngại DN “lÆ°á»i biếng”!
CÆ¡ chế quản lý xăng dầu vẫn còn má»™t vài Ä‘iá»u chÆ°a rõ ràng thì việc Nhà nÆ°á»›c để DN ấn định giá sẽ khiến NTD lo lắng. Bởi lẽ vá»›i thị phần quá lá»›n của Petrolimex, ai sẽ kiểm soát nếu DN Ä‘ó “lÆ°á»i biếng” và nháºp những Ä‘Æ¡n hàng giá cao rồi bắt buá»™c NTD phải mua. Tôi ủng há»™ để thị trÆ°á»ng xăng dầu bám sát cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng nhÆ°ng không nên buông hoàn toàn, vẫn cần có cÆ¡ chế giám sát chặt DN.
Ông NGUYỄN ANH TUẤN, quáºn 3, TP.HCM
Nguồn tin: phapluattp