Các doanh nghiệp (DN) xăng dầu có lãi nhÆ°ng vẫn than lá»— và Ä‘òi tăng giá. Liệu có nghịch lý trong Ä‘iá»u hành giá xăng dầu? Ông Nguyá»…n Tiến Thá»a, Cục trưởng Cục Quản lý giá Ä‘ã có cuá»™c trao đổi vá»›i VietNamNet vá» vấn Ä‘á» này.
- Xin ông cho biết, việc các DN kinh doanh xăng dầu có lãi nhÆ°ng vẫn kêu lá»— và xin tăng giá, liệu có phải là má»™t nghịch lý trong vấn Ä‘á» Ä‘iá»u hành giá?
- Tôi Ä‘ã nháºn được những thông tin này trên báo chí và có trao đổi vá»›i ông VÅ© Ngá»c Hải - Chủ tịch Há»™i đồng Quản trị Petrolimex thì được biết, Ä‘úng là trong kinh doanh 6 tháng đầu năm của Petrolimex không lá»— mà còn lãi 200 tá»· đồng.
Con số 200 tá»· là lãi từ kinh doanh xăng dầu tạm nháºp tái xuất. Cụ thể, kinh doanh xăng dầu tạm nháºp tái xuất lãi 392 tá»·, kinh doanh xăng dầu ná»™i địa lá»— trên 100 tá»·. Bù trừ giữa hai khoản này thì còn lãi trên 200 tá»·.
|
Ông Nguyá»…n Tiến Thá»a. (Ảnh: H.Hung) |
Cần phải hiểu là, các DN kinh doanh xăng dầu không chỉ kinh doanh má»—i xăng dầu, mà là Ä‘a ngành nghá» và hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh là tổng hòa các loại hình kinh doanh để tính toán lá»— lãi.
Tất nhiên há» có tính toán lá»— lãi từng mặt hàng khi kinh doanh, nhÆ°ng trong hạch toán và Ä‘iá»u hành hoạt Ä‘á»™ng, DN phải tính tổng hòa kinh doanh để Ä‘Æ°a ra lá»— lãi, không Ä‘Æ¡n thuần tính từng mặt hàng.
- Tại sao má»—i khi có biến Ä‘á»™ng giá thế giá»›i, cùng má»™t phÆ°Æ¡ng pháp tính Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã quy định, nhÆ°ng các chuyên gia Ä‘á»™c láºp, DN và cÆ¡ quan quản lý lại có những mức giá khác nhau. NgÆ°á»i thì nói lãi, ngÆ°á»i khác lại bảo lá»—. Äâu là con số Ä‘áng tin cáºy?
- Theo tôi, khi tính giá xăng dầu thì cÆ¡ cấu, các khoản mục có lẽ là giống nhau cả, nhÆ°ng ở má»—i thá»i Ä‘iểm thì mức Ä‘óng góp của các khoản mục trong cÆ¡ cấu hình thành là khác nhau. Vì thế, không thể lấy cÆ¡ cấu giai Ä‘oạn trÆ°á»›c để nói giai Ä‘oạn này, giai Ä‘oạn này để so sánh vá»›i giai Ä‘oạn sau rồi nói lãi hay lá»—.
Ví dụ, khi các chuyên gia nêu các con số trÆ°á»›c Ä‘ây để so sánh vá»›i hiện nay thì tá»· giá khác rồi. Có thể, lúc Ä‘ó tá»· giá má»›i có hÆ¡n 15.000 đồng/USD, nhÆ°ng bây giá» Ä‘ã gần 18.000 đồng/USD.
Bên cạnh Ä‘ó, chính sách Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c ở má»—i giai Ä‘oạn cÅ©ng khác nhau.
Có khi giá thế giá»›i tăng, nhÆ°ng trong nÆ°á»›c không muốn tăng Ä‘á»™t biến thì buá»™c phải giảm thuế, chÆ°a trích quỹ bình ổn, lùi thá»i hạn trả nợ ngân sách.
Không phải giá thế giá»›i lên bao nhiêu chúng ta tăng lên bấy nhiêu, mà còn có yếu tố chính sách bình ổn giá để giảm tác Ä‘á»™ng bất lợi nhất.
Ông Trần Văn Hiếu - Thứ trưởng Bá»™ Tài chính: Phải thừa nháºn, Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong thá»i gian qua chúng ta chÆ°a thá»±c sá»± theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, nhÆ°ng cái gì cÅ©ng cần phải có lá»™ trình. Tuy nhiên, không vì thế mà chúng ta chần chừ chuyển sang cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng. Giá» này, Chính phủ Ä‘ang chỉ đạo sá»a đổi và bổ sung Nghị Ä‘inh 55 vá» kinh doanh xăng dầu, nhÆ°ng không thể có nghị định nào Ä‘ó mà ngày mai có má»™t thị trÆ°á»ng hoàn hảo. |
- Giá dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm liên tục trong hai tuần qua, nhÆ°ng các DN vẫn không Ä‘á» xuất giảm giá xăng dầu. Äây có phải là Ä‘iá»u bất thÆ°á»ng và liên Bá»™ giải thích thế nào vá» Ä‘iá»u này?
- Äúng là đến giá» này chÆ°a nháºn được văn bản nào xin giảm giá xăng. Vá» phía DN, há» kinh doanh thì không bao giá» muốn giảm giá, trong Ä‘iá»u kiện còn bị lá»— so vá»›i giá nháºp khẩu thế giá»›i.
Tuy nhiên, chúng ta cÅ©ng phải nhìn nháºn việc này có nhiá»u lý do. Thá»i gian để xin tăng, giảm giá phải là 20 ngày, nhÆ°ng tá»›i giá» má»›i có 14 ngày. Há» chÆ°a đăng ký là Ä‘úng, nhÆ°ng đến thá»i Ä‘iểm nhÆ° 20/7 giá vẫn nhÆ° thế này mà không đăng ký, thì Bá»™ sẽ nhắc nhở.
- Dá»± thảo Nghị định 55 vá» kinh doanh xăng dầu sá»a đổi có cho phép DN được tá»± quyết định giá trong phạm vi nhất định. Cụ thể và trong phạm vi nào thÆ°a ông?
- Nghị định 55 sá»a đổi, Bá»™ Tài chính góp ý vá»›i Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng trong dá»± thảo để trình lên Thủ tÆ°á»›ng.
Trong trÆ°á»ng hợp giá thế giá»›i tăng làm giá trong nÆ°á»›c tăng trong khoảng 20 ngày theo quy định thì DN được quyết định xem xét Ä‘iá»u chỉnh giá bằng hoặc thấp hÆ¡n 10% và gá»i báo cáo vá» liên Bá»™.
Nếu thấy không hợp lý, liên Bá»™ sẽ có văn bản yêu cầu Ä‘iá»u chỉnh. Ngoài ra, nếu tăng trên 15%, Nhà nÆ°á»›c sẽ can thiệp bằng các biện pháp bình ổn giá theo pháp lệnh vá» giá.
Tôi cÅ©ng xin được nói rõ rằng, giá tăng trên hay dÆ°á»›i 10% chúng ta Ä‘á»u kiểm soát được, bởi cÆ¡ cấu giá gồm: Thứ nhất, giá bán xăng dầu thành phẩm của Singapore cả nÆ°á»›c Ä‘á»u biết, há» công khai đầy đủ trên mạng, DN không nói khác được;
Thứ hai, tá»· giá VND/USD để tính giá vốn nháºp khẩu do ngân hàng công bố, cái này kiểm soát được. Thứ ba, các khoản ná»™p cho Nhà nÆ°á»›c theo luáºt định nhÆ° thuế, phí.
Duy nhất có má»™t khoản DN có thể tính hÆ¡n là chi phí kinh doanh của DN. ThÆ°á»ng DN Ä‘òi khoảng 800-1.000 đồng/lít, nhÆ°ng liên Bá»™ bao giá» cÅ©ng chỉ cho phép tính 600 đồng/lít, thấp hÆ¡n mức DN Ä‘á» xuất. Không phải liên Bá»™ nghe DN, mà chỉ nghe những gì tính Ä‘úng, tính đủ. Tính sai là phát hiện ra ngay.
- Hiện nay, xăng Dung Quất Ä‘ã được bán ra thị trÆ°á»ng, các cÆ¡ quan quản lý sẽ sá» dụng nguồn này nhÆ° thế nào trong bình ổn giá xăng dầu?
- Nhà máy lá»c dầu Dung Quất Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng và cho ra sản phẩm được hy vá»ng là chiếm thị phần Ä‘áng kể, nhÆ°ng Ä‘ó là nhìn vá» lâu dài.
Thá»±c tế, thá»i gian qua lượng xăng dầu cung cấp ra thị trÆ°á»ng còn ít và tối Ä‘a cÅ©ng chỉ chiếm khoảng 30% thị phần. Chúng ta chủ yếu vẫn phải nháºp khẩu dầu thế giá»›i và giá trong nÆ°á»›c vẫn phải phụ thuá»™c vào giá thế giá»›i.
CÆ¡ cấu giá không có cách nào khác là chúng ta vẫn phải bám sát giá thế giá»›i. Chính phủ chúng ta Ä‘ã nói, chuyển sang cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng là không thể duy trì mua cao bán thấp mãi.
Nhà máy lá»c dầu Dung Quất sẽ đạt công suất thiết kế và cung cấp khoảng 3 triệu tấn sản phẩm trong năm 2009. Khi chạy đủ công suất thiết kế sẽ cho 6 triệu tấn, Ä‘áp ứng khoảng 30% nhu cầu của Việt Nam, nhÆ°ng vá» giá sẽ định hÆ°á»›ng theo giá quốc tế. Không có chuyện chúng ta sản xuất ra bán rẻ hÆ¡n quốc tế được, nhÆ°ng cái quan trá»ng là ta chủ Ä‘á»™ng không phải nháºp khẩu. Ông Lê DÆ°Æ¡ng Quang - Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng |