“Có trần sẽ khuyến khích cạnh tranh”

Cụ thể, trong dá»± thảo má»›i hoàn thành ngày 14.5, trong phần quy định về cÆ¡ chế Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu (sá»­a đổi Ä‘iều 27 của nghị định 84), bá»™ Công thÆ°Æ¡ng đề xuất phÆ°Æ¡ng án này là: sẽ có má»™t mức trần giá bán lẻ xăng dầu cho cả năm, được công bố tại ngày làm việc đầu tiên của năm.

Trên cÆ¡ sở Ä‘ó, doanh nghiệp đầu mối tá»± quyết định giá bán, thời Ä‘iểm Ä‘iều chỉnh giá tuỳ thuá»™c vào phÆ°Æ¡ng án kinh doanh của từng doanh nghiệp, theo diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i. Định kỳ hàng quý, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c tính toán chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở vá»›i giá bán lẻ quy định, nếu giá cÆ¡ sở vượt mức trần giá bán lẻ, thì cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c có thẩm quyền ban hành quyết định cho phép sá»­ dụng quỹ Bình ổn giá (Ä‘Æ°a chung vào má»™t tài khoản, do cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c quản lý, Ä‘iều hành) để bù đắp chênh lệch, căn cứ vào hoá Ä‘Æ¡n bán hàng của doanh nghiệp.

Mức trần giá bán lẻ xăng dầu cả năm bằng (=) giá cÆ¡ sở (loại bỏ lợi nhuận định mức) trung bình năm trÆ°á»›c cá»™ng (+) mức trần tăng giá. Trong Ä‘ó, mức giá trần tăng giá bằng (=) giá cÆ¡ sở (loại bỏ lợi nhuận định mức) trung bình năm trÆ°á»›c nhân (x) CPI dá»± kiến trong năm của Chính phủ.

Trao đổi vá»›i phóng viên Sài Gòn Tiếp Thị ngày 16.5, các chuyên gia kinh tế cÅ©ng Ä‘ã có những quan Ä‘iểm trái chiều về phÆ°Æ¡ng án này. TS VÅ© Đình Ánh, viện Nghiên cứu thị trường giá cả, bá»™ Tài chính ủng há»™ sá»± cần thiết ban hành má»™t mức giá trần của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c. “Trên cÆ¡ sở có giá trần Ä‘ó sẽ khuyến khích các doanh nghiệp cạnh tranh giảm giá dÆ°á»›i mức giá trần này, khi Ä‘ó sẽ hạn chế cÆ¡ chế xin cho má»—i khi doanh nghiệp muốn Ä‘iều chỉnh”, ông Ánh nói. Tuy nhiên, theo chuyên gia này, không nên công bố đầu năm rồi giữ hàng quý, mà có thể thay đổi hàng tháng, thậm chí hàng tuần nhÆ° ngân hàng công bố Ä‘iều chỉnh tá»· giá hay lãi suất. “Mấu chốt là Nhà nÆ°á»›c đứng ở giữa, xác định được má»™t giá trần phù hợp để cân bằng lợi ích của người tiêu dùng và doanh nghiệp”, ông Ánh bày tỏ.

Còn TS Nguyá»…n Minh Phong thì lo ngại, việc chọn má»™t giá trần dá»±a vào giá quá khứ (năm trÆ°á»›c) trong khi giá thế giá»›i biến đổi từng ngày sẽ khiến giá trần lạc hậu. “Thêm vào Ä‘ó, nếu giá trần quá cao, thì doanh nghiệp vin vào Ä‘ó để đẩy giá lên, khiến người tiêu dùng thiệt hại, còn khi Nhà nÆ°á»›c định mức trần này thấp, thì sẽ vẫn tạo ra cÆ¡ chế xin cho đối vá»›i doanh nghiệp, khi Ä‘ó họ sẽ xin, hoặc gây sức ép để được nâng trần lên”, ông Phong lo ngại. Vị này cÅ©ng cho rằng phÆ°Æ¡ng án này Ä‘úng là có má»›i, song không khả thi và cÅ©ng chÆ°a thấy trên thế giá»›i thá»±c hiện.

Giá cÆ¡ sở của tháng trÆ°á»›c là giá bán lẻ của tháng tiếp theo?

Má»™t phÆ°Æ¡ng án Ä‘áng chú ý khác là đề xuất cố định mức giá cÆ¡ sở của tháng trÆ°á»›c sá»­ dụng làm giá bán lẻ của tháng tiếp theo (phÆ°Æ¡ng án thứ hai). Trong Ä‘ó, giá cÆ¡ sở được tính toán theo giá Platts Singapore (hoặc giá công bố tại sàn giao dịch khác) bình quân 30 ngày (dá»± trữ lÆ°u thông). Ngày làm việc đầu tiên của tháng tiếp theo, liên bá»™ Tài chính – Công thÆ°Æ¡ng công bố giá bán lẻ tối Ä‘a áp dụng trong tháng trên cÆ¡ sở tính giá cÆ¡ sở bình quân của tất cả các ngày giao dịch của tháng trÆ°á»›c Ä‘ó. Các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối có quyền tăng, giảm giá, nhÆ°ng không vượt quá giá trần do liên bá»™ công bố trong tháng.

Trường hợp giá cÆ¡ sở vượt quá giá bán lẻ hiện hành từ 5% trở lên, sau khi Ä‘iều chỉnh tăng đến 5%, phần còn lại, liên bá»™ quyết định sá»­ dụng các biện pháp bình ổn. Nếu giá cÆ¡ sở thấp hÆ¡n giá bán lẻ hiện hành từ 5% trở lên, sau khi Ä‘iều chỉnh giảm đến 5%, phần còn lại liên bá»™ quyết định trích lập quỹ Bình ổn giá hoặc tăng thuế nhập khẩu.

Bên cạnh Ä‘ó, tại phÆ°Æ¡ng án má»™t, bá»™ Công thÆ°Æ¡ng đề xuất: đối vá»›i việc Ä‘iều chỉnh theo hÆ°á»›ng tăng giá bán lẻ xăng dầu, thì chia ra ba trường hợp: Trường hợp các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm cho giá cÆ¡ sở tăng trong phạm vi năm phần trăm (≤5%) so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối được quyền tăng giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng; trường hợp các yếu tố cấu thành làm cho giá cÆ¡ sở tăng vượt năm phần trăm (>5%) đến mười phần trăm (≤10%) so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối được quyền tăng giá theo Ä‘iểm a Khoản này cá»™ng (+) thêm sáu mÆ°Æ¡i phần trăm (60%) của mức giá cÆ¡ sở tăng trên năm phần trăm (>5%) đến mười phần trăm (≤10%); bốn mÆ°Æ¡i phần trăm (40%) còn lại sá»­ dụng quỹ Bình ổn giá để bù đắp theo hÆ°á»›ng dẫn của bá»™ Tài chính; trường hợp các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm cho giá cÆ¡ sở tăng trên mười phần trăm (>10%) so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến phát triển kinh tế – xã há»™i và đời sống nhân dân, Nhà nÆ°á»›c công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá thông qua Ä‘iều hành thuế, quỹ Bình ổn giá và theo quy định của pháp luật hiện hành”.

Tuy nhiên, trong phÆ°Æ¡ng án này, vá»›i việc Ä‘iều chỉnh giảm giá bán lẻ chỉ có hai trường hợp: trường hợp các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm cho giá cÆ¡ sở giảm trong phạm vi sáu phần trăm (≤6%) so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối phải giảm giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng; hai là, trường hợp các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm cho giá cÆ¡ sở giảm trên sáu phần trăm (>6%) so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, sau khi cÆ¡ quan có thẩm quyền áp dụng các giải pháp Ä‘iều tiết về tài chính nhÆ° thuế nhập khẩu, quỹ Bình ổn giá... thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối tiếp tục giảm giá bán lẻ của mình; không hạn chế khoảng thời gian giữa hai lần giảm và số lần giảm giá.

 

Nguồn tin: (SGTT.VN)