Theo thông tin từ Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, dá»± thảo nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu Ä‘ã được bá»™ này trình Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ. Trong Ä‘ó, 2 Ä‘iểm thay đổi Ä‘áng lÆ°u ý là quy định cho phép doanh nghiệp (DN) được tá»± quyết giá xăng dầu trong phạm vi 0%-5%, có sá»± giám sát của cÆ¡ quan chức năng, đồng thá»i rút ngắn tần suất tính giá xuống còn 15 ngày.
Không thể tá»± quyết giá khi còn Ä‘ôÌ£c quyêÌ€n
Äại diện má»™t DN kinh doanh xăng dầu đầu mối ở TP HCM cho rằng bản thân Nghị định 84 vá» kinh doanh xăng dầu trÆ°á»›c Ä‘ây Ä‘ã hoàn toàn hợp lý nếu nhÆ° trong quá trình thá»±c hiện, cÆ¡ quan quản lý và DN tuân thủ theo Ä‘úng ná»™i dung quy định. Trong quá trình thá»±c hiện Nghị định 84 để Ä‘iá»u hành giá xăng dâÌ€u Ä‘ã có những Ä‘iểm sai, không tuân thủ nghiêm túc ná»™i dung nghị định nên thá»±c chất chÆ°a thể Ä‘ánh giá được hết vá» nghị định này.
Nếu để DN tá»± định giá xăng dâÌ€u sẽ có hiện tượng lợi dụng biên Ä‘á»™ tăng giá, gây thiệt hại cho ngÆ°á»i tiêu dùng Ảnh: HôÌ€ng Thúy
CÅ©ng theo vị nà y, Nghị định 84 cÅ© và nghị định má»›i lần này thá»±c chất chỉ Ä‘iá»u chỉnh tỉ lệ phần trăm DN được quyá»n tá»± quyết giá xăng từ 0%-7% vá» 0%-5%, còn vá» bản chất là không thay đổi nhiá»u. “Sá»± Ä‘iá»u chỉnh này không Ä‘áng kể và nên để DN tá»± quyết giá để trả giá xăng dâÌ€u vá» Ä‘úng thị trÆ°á»ng. NhÆ° thế má»›i Ä‘ánh giá được hiệu quả thị trÆ°á»ng” - vị này nói.
Tuy nhiên, Ä‘ánh giá vá» hÆ°á»›ng sá»a đổi nghị định xăng dầu lần này, nhiêÌ€u chuyên gia kinh tế phản đối ná»™i dung giao quyá»n tá»± quyết giá cho DN khi vẫn còn tình trạng Ä‘á»™c quyá»n. Là ngÆ°á»i nghiên cứu lâu năm vá» xăng dầu, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng thị trÆ°á»ng xăng dầu hiện nay Ä‘ang là “Ä‘á»™c quyá»n nhóm”, 1 DN xăng dầu duy nhất là Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) nắm giữ đến 50% thị phần và Ä‘ang ở vị trí thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng. Vì vâÌ£y, quy định cho DN tá»± định giá trong phạm vi 0%-5% là không hợp lý, trái vá»›i phÆ°Æ¡ng thức quản lý vá» giá của ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng.
“Nếu để DN tá»± định giá từ 0%-5% thì sẽ có hiện tượng lợi dụng biên Ä‘á»™ tăng giá, gây thiệt hại cho ngÆ°á»i tiêu dùng. Äiá»u này Ä‘ã xảy ra trong thá»±c tế thá»i gian qua. Mặc dù nhà nÆ°á»›c Ä‘ã quản lý giá nhÆ°ng má»—i khi giá thế giá»›i tăng thì DN Ä‘òi tăng nhanh nhÆ°ng khi giá thế giá»›i giảm, tháºm chí giảm rất sâu, thì không giảm hoặc chỉ giảm nhá» giá»t” - ông Ngô Trí Long phân tÃch.
Các chuyên gia kinh têÌ cho rằng ná»™i dung quản lý nhà nÆ°á»›c vá» giá Ä‘ã được quy định trong Luáºt Giá có hiệu lá»±c từ ngày 1-1-2013. Theo Ä‘ó, đối vá»›i sản phẩm Ä‘á»™c quyá»n thì nhà nÆ°á»›c quy định giá bằng những mức nhÆ°: giá chuẩn, giá trần, giá sàn và khung giá. Trong Ä‘ó, xăng dầu hiện nay là Ä‘á»™c quyá»n nhóm thì nhà nÆ°á»›c phải quy định giá trần đối vá»›i DN Ä‘á»™c quyá»n nhóm bán. Giá trần được xác định dá»±a và o giá cÆ¡ sở được tính toán đầy đủ thông số đầu vào.
Nên chá»n chu kỳ tính giá 10 ngày
Ngay khi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng rà soát, Ä‘ánh giá Nghị định 84 và xây dá»±ng dá»± thảo nghị định má»›i, đại diện DN và các chuyên gia kinh tế Ä‘á»u nêu ý kiến cho rằng nên giảm thá»i gian tính giá xuống còn 10 ngày để sát vá»›i giá thị trÆ°á»ng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia từng tham gia Ä‘óng góp ý kiến cho dá»± thảo này, hiện Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ang dừng lại ở phÆ°Æ¡ng án quy định tần suất thá»i gian tính giá là 15 ngày.
Chuyên gia Ngô Trí Long cho rằng Nghị định 84 quy định thá»i gian tính giá 30 ngày là hợp lý tại thá»i Ä‘iểm ra Ä‘á»i. Nguyên nhân do trÆ°á»›c kia không có Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất, yêu cầu 30 ngày để bảo đảm dá»± trữ lÆ°u thông, ổn định an ninh năng lượng quốc gia. Hiện nay, quy định này Ä‘ã trở nên lạc háºu, dá»±a vào Ä‘ó để tính giá là không còn hợp lý. Tuy nhiên, ông Long cÅ©ng chỉ ra cái khó hiện nay là chúng ta chÆ°a tách bạch được dá»± trữ nhà nÆ°á»›c và dá»± trữ DN khiến quy định tính giá của các DN vẫn phải “ôm” cả ná»™i dung dá»± trữ lÆ°u thông.
“Quy định tính giá 15 ngày Ä‘ã Ä‘Æ°a giá xăng tá»›i gần thị trÆ°á»ng hÆ¡n, tuy nhiên vẫn chÆ°a thá»±c sá»± hợp lý vì giá xăng dầu phụ thuá»™c các yếu tố kinh tế, chính trị thế giá»›i nên biến Ä‘á»™ng từng ngày, từng giá». Thá»i gian tính giá nên là 10 ngày thì sẽ sát vá»›i giá thế giá»›i hÆ¡n, bảo đảm nguyên tắc khi há»™i nháºp thị trÆ°á»ng thế giá»›i là giá hàng hóa trong nÆ°á»›c bám sát diá»…n biến thế giá»›i” - ông Long nói.
ï®
Thông tin môÌ£t chiêÌ€u Theo các chuyên gia kinh tế, thá»±c tế hiện nay, thông tin vá» giá xăng dầu do các DN báo cáo, công bố Ä‘á»u là thông tin má»™t chiá»u. Tuy nhiên, các thông tin nà y lại được thừa nháºn, không có giám sát, không có phản biện. Äiá»u nà y chứng tá» khả năng quản lý giá xăng dầu của cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c còn yếu kém. |