Theo thông tin từ Bá»™ Công Thương, dá»± thảo nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu Ä‘ã được bá»™ này trình Thá»§ tướng Chính phá»§. Trong Ä‘ó, 2 Ä‘iểm thay đổi Ä‘áng lưu ý là quy định cho phép doanh nghiệp (DN) được tá»± quyết giá xăng dầu trong phạm vi 0%-5%, có sá»± giám sát cá»§a cÆ¡ quan chức năng, đồng thá»i rút ngắn tần suất tính giá xuống còn 15 ngày.
Không thể tá»± quyết giá khi còn Ä‘ôÌ£c quyêÌ€n
Äại diện má»™t DN kinh doanh xăng dầu đầu mối ở TP HCM cho rằng bản thân Nghị định 84 vá» kinh doanh xăng dầu trước Ä‘ây Ä‘ã hoàn toàn hợp lý nếu như trong quá trình thá»±c hiện, cÆ¡ quan quản lý và DN tuân thá»§ theo Ä‘úng ná»™i dung quy định. Trong quá trình thá»±c hiện Nghị định 84 để Ä‘iá»u hành giá xăng dâÌ€u Ä‘ã có những Ä‘iểm sai, không tuân thá»§ nghiêm túc ná»™i dung nghị định nên thá»±c chất chưa thể Ä‘ánh giá được hết vá» nghị định này.
Nếu để DN tá»± định giá xăng dâÌ€u sẽ có hiện tượng lợi dụng biên độ tăng giá, gây thiệt hại cho ngưá»i tiêu dùng Ảnh: HôÌ€ng Thúy
CÅ©ng theo vị nà y, Nghị định 84 cÅ© và nghị định má»›i lần này thá»±c chất chỉ Ä‘iá»u chỉnh tỉ lệ phần trăm DN được quyá»n tá»± quyết giá xăng từ 0%-7% vá» 0%-5%, còn vá» bản chất là không thay đổi nhiá»u. “Sá»± Ä‘iá»u chỉnh này không Ä‘áng kể và nên để DN tá»± quyết giá để trả giá xăng dâÌ€u vá» Ä‘úng thị trưá»ng. Như thế má»›i Ä‘ánh giá được hiệu quả thị trưá»ng” - vị này nói.
Tuy nhiên, Ä‘ánh giá vá» hướng sá»a đổi nghị định xăng dầu lần này, nhiêÌ€u chuyên gia kinh tế phản đối ná»™i dung giao quyá»n tá»± quyết giá cho DN khi vẫn còn tình trạng độc quyá»n. Là ngưá»i nghiên cứu lâu năm vá» xăng dầu, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng thị trưá»ng xăng dầu hiện nay Ä‘ang là “Ä‘á»™c quyá»n nhóm”, 1 DN xăng dầu duy nhất là Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) nắm giữ đến 50% thị phần và Ä‘ang ở vị trí thống lÄ©nh thị trưá»ng. Vì vâÌ£y, quy định cho DN tá»± định giá trong phạm vi 0%-5% là không hợp lý, trái vá»›i phương thức quản lý vá» giá cá»§a ná»n kinh tế thị trưá»ng.
“Nếu để DN tá»± định giá từ 0%-5% thì sẽ có hiện tượng lợi dụng biên độ tăng giá, gây thiệt hại cho ngưá»i tiêu dùng. Äiá»u này Ä‘ã xảy ra trong thá»±c tế thá»i gian qua. Mặc dù nhà nước Ä‘ã quản lý giá nhưng má»—i khi giá thế giá»›i tăng thì DN Ä‘òi tăng nhanh nhưng khi giá thế giá»›i giảm, tháºm chí giảm rất sâu, thì không giảm hoặc chỉ giảm nhá» giá»t” - ông Ngô Trí Long phân tÃch.
Các chuyên gia kinh têÌ cho rằng ná»™i dung quản lý nhà nước vá» giá Ä‘ã được quy định trong Luáºt Giá có hiệu lá»±c từ ngày 1-1-2013. Theo Ä‘ó, đối vá»›i sản phẩm độc quyá»n thì nhà nước quy định giá bằng những mức như: giá chuẩn, giá trần, giá sàn và khung giá. Trong Ä‘ó, xăng dầu hiện nay là độc quyá»n nhóm thì nhà nước phải quy định giá trần đối vá»›i DN độc quyá»n nhóm bán. Giá trần được xác định dá»±a và o giá cÆ¡ sở được tính toán đầy đủ thông số đầu vào.
Nên chá»n chu kỳ tính giá 10 ngày
Ngay khi Bá»™ Công Thương rà soát, Ä‘ánh giá Nghị định 84 và xây dá»±ng dá»± thảo nghị định má»›i, đại diện DN và các chuyên gia kinh tế Ä‘á»u nêu ý kiến cho rằng nên giảm thá»i gian tính giá xuống còn 10 ngày để sát vá»›i giá thị trưá»ng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia từng tham gia Ä‘óng góp ý kiến cho dá»± thảo này, hiện Bá»™ Công Thương Ä‘ang dừng lại ở phương án quy định tần suất thá»i gian tính giá là 15 ngày.
Chuyên gia Ngô Trí Long cho rằng Nghị định 84 quy định thá»i gian tính giá 30 ngày là hợp lý tại thá»i Ä‘iểm ra Ä‘á»i. Nguyên nhân do trước kia không có Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất, yêu cầu 30 ngày để bảo đảm dá»± trữ lưu thông, ổn định an ninh năng lượng quốc gia. Hiện nay, quy định này Ä‘ã trở nên lạc háºu, dá»±a vào Ä‘ó để tính giá là không còn hợp lý. Tuy nhiên, ông Long cÅ©ng chỉ ra cái khó hiện nay là chúng ta chưa tách bạch được dá»± trữ nhà nước và dá»± trữ DN khiến quy định tính giá cá»§a các DN vẫn phải “ôm” cả ná»™i dung dá»± trữ lưu thông.
“Quy định tính giá 15 ngày Ä‘ã đưa giá xăng tá»›i gần thị trưá»ng hÆ¡n, tuy nhiên vẫn chưa thá»±c sá»± hợp lý vì giá xăng dầu phụ thuá»™c các yếu tố kinh tế, chính trị thế giá»›i nên biến động từng ngày, từng giá». Thá»i gian tính giá nên là 10 ngày thì sẽ sát vá»›i giá thế giá»›i hÆ¡n, bảo đảm nguyên tắc khi há»™i nháºp thị trưá»ng thế giá»›i là giá hàng hóa trong nước bám sát diá»…n biến thế giá»›i” - ông Long nói.
ï®
Thông tin môÌ£t chiêÌ€u Theo các chuyên gia kinh tế, thá»±c tế hiện nay, thông tin vá» giá xăng dầu do các DN báo cáo, công bố Ä‘á»u là thông tin má»™t chiá»u. Tuy nhiên, các thông tin nà y lại được thừa nháºn, không có giám sát, không có phản biện. Äiá»u nà y chứng tá» khả năng quản lý giá xăng dầu cá»§a cÆ¡ quan nhà nước còn yếu kém. |