CÆ¡ chế quản lý giá xăng dầu hiện nay bị các doanh nghiệp phàn nàn là không sát vá»›i giá thị trường và họ không tá»± chủ được hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh

Theo báo cáo tài chính quý I/2014 hợp nhất má»›i được Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) công bố, lợi nhuận trÆ°á»›c thuế toàn tập Ä‘oàn đạt 337 tỉ đồng; trong Ä‘ó, lợi nhuận đến từ khối kinh doanh xăng dầu được Ä‘ánh giá là không cao, vá»›i 28 tỉ đồng.

Lá»—, lãi theo cÆ¡ chế

Ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng Giám đốc Petrolimex, cho biết theo tính toán, khoản lãi 28 tỉ đồng từ xăng dầu nói trên chỉ chiếm 8% tổng lợi nhuận của tập Ä‘oàn. Trong khi Ä‘ó, lợi nhuận từ kinh doanh các sản phẩm hóa dầu nhÆ°: dầu mỡ nhờn, gas, nhá»±a đường, hóa chất lá»›n nhất, chiếm đến 53%. LÄ©nh vá»±c bảo hiểm, ngân hàng Ä‘em lại 14% lợi nhuận. Vận tải đường bá»™ và đường thủy viá»…n dÆ°Æ¡ng chiếm khoảng 8% lợi nhuận. Các lÄ©nh vá»±c còn lại, trong Ä‘ó có kinh doanh xăng dầu ở nÆ°á»›c ngoài và má»™t số ngành nghề khác, chiếm khoảng 17%.

Theo ông Năm, hiện nhà nÆ°á»›c chỉ quản lý hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh, giá cả bán lẻ các mặt hàng xăng dầu khoáng; còn các sản phẩm hóa dầu thì không trong diện quản lý nên doanh nghiệp (DN) được tá»± kinh doanh theo giá thị trường. “Giá này vận hành theo nhịp Ä‘iệu lên xuống của thị trường, không bị Ä‘iều chỉnh bằng các mệnh lệnh hành chính. Lợi nhuận đến từ nhóm ngành hàng hóa dầu do Ä‘ó luôn ổn định. Trong khi Ä‘ó, mặt hàng xăng dầu hoạt Ä‘á»™ng theo sá»± quản lý của nhà nÆ°á»›c nên kết quả kinh doanh phụ thuá»™c rất nhiều vào chính sách” - ông Năm cho biết.

Điều hành giá xăng dầu hiện nay của cÆ¡ quan quản lý còn nhiều bất cập Ảnh: Há»’NG THÚY

Điều này cÅ©ng giải thích vì sao má»›i Ä‘ây, kết quả tạm Ä‘ánh giá hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, kinh doanh quý đầu năm 2014, Petrolimex Æ°á»›c tính bị lá»— khoảng 30 tỉ đồng từ xăng dầu nhÆ°ng báo cáo tài chính vừa công bố lại chuyển thành lãi 28 tỉ đồng. Má»™t lãnh đạo của tập Ä‘oàn cho biết vá»›i sản lượng tiêu thụ má»—i quý của Petrolimex khoảng hÆ¡n 2 triệu lít xăng, chỉ cần chi phí lên xuống khoảng 5 đồng/lít thì Ä‘ã ra  mức chênh lệch lợi nhuận 10 tỉ đồng. Mức chênh lệch này liên quan đến hóa Ä‘Æ¡n các lô hàng về trÆ°á»›c hoặc về sau, chi phí định mức được nhà nÆ°á»›c cho phép cÅ©ng nhÆ° các công cụ Ä‘iều hành giá khác...

Chu kỳ giá không sát thị trường

Theo đại diện Công ty TNHH MTV Dầu khí TP HCM (Saigon Petro), dá»± thảo nghị định về kinh doanh xăng dầu quy định giá cÆ¡ sở được tính theo mức bình quân 15 ngày đầu chu kỳ dá»± trữ tuy Ä‘ã rút ngắn thời gian so vá»›i mức tính 30 ngày nhÆ°ng về bản chất hầu nhÆ° không thay đổi, tức giá xăng dầu vẫn sẽ không theo nhịp thế giá»›i. Đối chiếu bảng tính giá mà DN này cung cấp có thể thấy rõ Ä‘iều này. Giả sá»­ ngày 15-5 được lấy là ngày Ä‘iều chỉnh giá và chu kỳ dá»± trữ 30 ngày được tính từ ngày 15-4 đến 15-5, khi Ä‘ó giá cÆ¡ sở có sá»± chênh lệch không nhỏ nếu tính theo 2 cách: 15 ngày đầu dá»± trữ và 15 ngày sát ngày Ä‘iều hành. Cụ thể, nếu lấy giá cÆ¡ sở là 15 ngày đầu chu kỳ dá»± trữ, đến ngày 15-5, giá xăng phải Ä‘iều chỉnh tăng 600 đồng/lít. NhÆ°ng nếu lấy giá cÆ¡ sở 15 ngày sát ngày Ä‘iều hành thì không phải tăng giá do Ä‘ang hòa vốn. “Cách làm này không theo tiền lệ của bất kỳ nÆ°á»›c nào trên thế giá»›i khi thá»±c hiện theo giá thị trường, ngay cả khi có sá»± Ä‘iều hành của nhà nÆ°á»›c” - đại diện Saigon Petro khẳng định.

Còn theo má»™t DN đầu mối khác, nếu tính giá cÆ¡ sở theo chu kỳ 15 ngày đầu dá»± trữ sẽ xảy ra tình trạng má»™t số thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối tranh thủ cÆ¡ há»™i “trục lợi”. Theo Ä‘ó, nếu giá 15 ngày sát chu kỳ Ä‘iều hành giá thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở, DN có thể tranh thủ nhập nhanh hàng về rồi Ä‘Æ°a ra thị trường tiêu thụ vá»›i mức thù lao rất cao để hưởng chênh lệch. Còn ngược lại thì má»™t số DN đầu mối có thể hoàn toàn không tham gia thị trường, trong khi các DN khác vẫn phải nhập hàng bình thường và “ôm” luôn phần tiêu thụ của các DN “cÆ¡ há»™i” kia. “Những DN đầu mối có nguồn hàng ổn định không thể thá»±c hiện được Ä‘iều Ä‘ó, vẫn phải vừa nhập vá»›i giá cao vừa cạnh tranh hoa hồng gây thua lá»—” - đại diện DN này phân tích.

Đánh giá về công tác Ä‘iều hành xăng dầu, ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam, cho biết: “Về mặt chủ trÆ°Æ¡ng, cần phải dần loại bỏ quyết định hành chính để Ä‘iều hành bằng cÆ¡ chế chính sách ổn định, đồng thời phải tách bạch giữa quản lý nhà nÆ°á»›c và việc can thiệp vào hoạt Ä‘á»™ng của DN”. 

Tách giá cÆ¡ sở và tồn kho

Quan Ä‘iểm của Saigon Petro cho rằng nên hiểu giá cÆ¡ sở hoàn toàn không liên quan đến tồn kho. Giá cÆ¡ sở là giá thế giá»›i tại thời Ä‘iểm Ä‘iều hành giá, còn tồn kho là thá»±c hiện theo yêu cầu kinh doanh của DN và yêu cầu của nhà nÆ°á»›c. “Khi giá thế giá»›i tăng thì tồn kho giá thấp có lợi; ngược lại, khi giá thế giá»›i giảm, tồn kho giá cao bị thiệt, do Ä‘ó bù trừ được lẫn nhau. Khi tách biệt giá cÆ¡ sở và tồn kho thì giá sẽ theo giá thị trường, chúng ta hoàn toàn không lo ngại xảy ra tình trạng nhÆ° nêu trên và dÆ° luận cÅ©ng không thể phàn nàn được” - vị đại diện Saigon Petro nói.

 

Nguồn tin: NLĐ