Từ khi doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu được trao quyá»n tá»± định giá, giá xăng liên tục được Ä‘iá»u chỉnh vá»›i mức tăng cao hÆ¡n mức giảm. Äiá»u này khiến không ít ngÆ°á»i băn khoăn vá» cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giữa cÆ¡ quan quản lý và các DN.
 |
| Ông Võ Văn Quyá»n. |
- ThÆ°a ông, thá»i gian qua giá xăng liên tục tăng - giảm, mức giảm khoảng 400 - 900 đồng/lít trong khi mức tăng có thá»i Ä‘iểm lên tá»›i 1.1000 đồng/lít. Äiá»u này Ä‘ang khiến ngÆ°á»i dân tá» ra nghi ngá» vá» quyá»n của DN?
- CÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu Ä‘ã được thống nhất là theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± kiểm soát của Nhà nÆ°á»›c. Theo các quy định hiện hành, việc Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu theo Ä‘úng trình tá»±, nguyên tắc, thủ tục và Ä‘ã được công bố công khai. Vấn Ä‘á» mấu chốt là giá xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ang phản ánh theo giá thế giá»›i. Thá»±c tế, xăng dầu thế giá»›i trong những tháng qua tăng giảm rất thất thÆ°á»ng. Äặc biệt thá»i gian gần Ä‘ây, phần lá»›n mức Ä‘á»™ giảm ít hÆ¡n là mức Ä‘á»™ tăng, Ä‘ã dẫn đến vấn Ä‘á» Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu có sá»± chênh lệch.
- Thá»i gian qua có nhiá»u ý kiến trái chiá»u vá» việc trao quyá»n quyết định giá xăng dầu cho các DN. Quan Ä‘iểm của ông vá» vấn Ä‘á» này nhÆ° thế nào?
- Gần Ä‘ây có má»™t số ý kiến cho rằng, Nhà nÆ°á»›c để DN quyết định giá xăng dầu là trái vá»›i nguyên tắc, không Ä‘úng vá»›i cÆ¡ sở khoa há»c. Tuy nhiên, việc này phù hợp vá»›i Luáºt Giá, Luáºt Cạnh tranh, phù hợp vá»›i Ä‘á» án tái cấu trúc DN Nhà nÆ°á»›c mà Chính phủ vừa ban hành. Vá»›i nhóm hàng bình ổn giá, trong thá»i gian bình ổn, DN phải đăng ký kê khai và làm các thủ tục khác và Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện các biện pháp bình ổn thông qua các biện pháp chủ yếu là vá» hành chính. Luáºt Cạnh tranh cÅ©ng quy định đối vá»›i lÄ©nh vá»±c mà Nhà nÆ°á»›c không Ä‘á»™c quyá»n, trong Ä‘ó có lÄ©nh vá»±c xăng dầu, Nhà nÆ°á»›c chỉ nắm chi phối trên 50%. Và nhÆ° váºy, ở Ä‘ây chúng ta phải sá» dụng các công cụ vá» Luáºt Giá, Luáºt Cạnh tranh để Ä‘iá»u tiết việc DN tá»± định giá.
Vá» mặt thị trÆ°á»ng mà nói, nháºn dạng 11 DN xăng dầu đầu mối chiếm thị phần, trong Ä‘ó có 3 - 5 DN chiếm thị phần trên 50%, nếu xét vá» Luáºt Cạnh tranh thì các DN này thuá»™c nhóm có khả năng hạn chế cạnh tranh. Theo nguyên tắc của Luáºt Cạnh tranh, những DN này nếu hoạt Ä‘á»™ng ảnh hưởng đến thị trÆ°á»ng thì Luáºt Cạnh tranh sẽ xá» lý.
Theo tôi, có má»™t câu chuyện cần làm rõ là Nhà nÆ°á»›c không trao toàn bá»™ quyá»n quyết định giá cho DN mà Ä‘ang trong quá trình táºp dượt, Ä‘i đến tạo láºp thị trÆ°á»ng cạnh tranh, trao cho DN quyết định xây dá»±ng giá nhÆ°ng nguyên tắc, trình tá»±, thủ tục thẩm quyá»n, mức Ä‘á»™, cách định giá thì Nhà nÆ°á»›c quyết định. NhÆ° váºy, DN xăng dầu không được phép muốn tăng bao nhiêu thì tăng, giảm bao nhiêu thì giảm, ở biên Ä‘á»™ nào, mức Ä‘á»™ tăng giảm bao nhiêu Nhà nÆ°á»›c đặt ra và kiểm soát. Thay vì má»—i lần tăng giảm, DN phải xin phép, thì nay thá»i gian đăng ký nếu Ä‘úng theo nguyên tắc, thẩm quyá»n DN tá»± quyết định, còn nếu sai, hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến kinh tế xã há»™i, Nhà nÆ°á»›c sẽ “thổi còi”. NhÆ° váºy, việc Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu hiện nay không trái vá»›i nguyên tắc.
 |
| Theo đại diện Vụ thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c, việc trao quyá»n quyết định giá xăng cho các DN là bÆ°á»›c táºp dượt cho thị trÆ°á»ng cạnh tranh. Ảnh: TNLinh. |
- Trong hai tuần trở lại Ä‘ây, giá xăng Ä‘ã hai lần được Ä‘iá»u chỉnh tăng vá»›i mức khá cao. Äiá»u này có ảnh hưởng đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI) thá»i gian tá»›i?
- Theo tính toán của Bá»™ Tài chính, giá xăng tăng sẽ ảnh hưởng trá»±c tiếp đến các nhóm hàng giao thông váºn tải và gián tiếp tác Ä‘á»™ng đến các nhóm hàng thiết yếu khác, tuy nhiên, mức Ä‘á»™ tác Ä‘á»™ng là không lá»›n. NhÆ°ng có má»™t loại tác Ä‘á»™ng quan trá»ng khác là yếu tố tâm lý. Việc xăng tăng giá dẫn đến má»™t số mặt hàng khác “té nÆ°á»›c theo mÆ°a”, thông thÆ°á»ng vào thá»i Ä‘iểm lạm phát tăng cao, các kỳ vá»ng lạm phát xuất hiện, tác Ä‘á»™ng của tâm lý là rất lá»›n. Tuy nhiên, vào thá»i Ä‘iểm hiện nay, qua nhiá»u lần Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu vừa rồi, thì tâm lý lạm phát kỳ vá»ng lại không thể hiện. Do váºy, theo tôi mức Ä‘á»™ tác Ä‘á»™ng đến CPI không lá»›n.
Nguồn tin: Baodatviet
