Đầu mối “làm ngÆ¡” trÆ°á»›c vi phạm của đại lý

Nghị định Ä‘ã qui định trách nhiệm rõ ràng từ năm 2009, tuy nhiên, đến tận bây giờ, khi vấn đề quản lý chất lượng xăng dầu trở nên nóng bỏng, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng triệu tập họp, các doanh nghiệp đầu mối má»›i bắt đầu “than” khó. Vậy là bấy lâu nay, vì khó mà các đầu mối “buông” luôn không quản lý đại lý tÆ° nhân? Trên thá»±c tế, việc phân phối xăng dầu phụ thuá»™c phần lá»›n (75%) vào các đại lý tÆ° nhân. Muốn tăng thị phần, các DN đầu mối buá»™c phải nhân nhượng, thậm chí “nịnh” các đại lý này để họ nhập hàng của mình. Bởi vậy, vào lúc kinh doanh có lãi, các đầu mối sẽ “âm thầm” tăng chiết khấu, tăng Æ°u Ä‘ãi.

Bằng chứng là ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng – Phó Tổng Giám đốc Petrolimex nhiều lần than vãn về chuyện lúc có lãi thì thị phần ở khu vá»±c thành phố của họ co lại, lúc lá»— má»›i phình ra, dù hợp đồng vá»›i các đại lý, tổng đại lý Ä‘ã ký cố định theo năm. Vào lúc kinh doanh lá»—, đầu mối cÅ©ng không có lý gì lại Ä‘i gây hấn vá»›i đại lý, để còn dành mối về sau. Đại diện má»™t đầu mối cÅ©ng thẳng thắn thừa nhận: Ngoài quan hệ kinh tế, đầu mối vá»›i đại lý còn có những quan hệ khác, nên nếu phát hiện vi phạm, cùng lắm là cắt hợp đồng, chứ nói đến chuyện tố cáo để xá»­ lý là rất khó.

Khi họp vá»›i Bá»™, các đầu mối “ầm ầm” tố cáo đại lý vi phạm qui định, ký má»™t lúc vá»›i nhiều đầu mối. Tuy nhiên, không thể phủ nhận, các đầu mối “làm ngÆ¡”, thậm chí tiếp tay cho vi phạm Ä‘ó. Vào lúc có lãi, nếu có DN nào đến đặt vấn đề ký hợp đồng, hiếm có đầu mối nào lại Ä‘i kiểm tra xem họ Ä‘ã ký vá»›i đầu mối nào khác chÆ°a để mà từ chối.

Ông Võ Văn Quyền – Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nÆ°á»›c, người có không ít kinh nghiệm, do Ä‘ã có thời gian làm Vụ phó Vụ Thị trường trong nÆ°á»›c, rồi chuyển sang Cục phó Cục Quản lý thị trường trÆ°á»›c khi nhận nhiệm vụ cÅ©ng khẳng định: “Đầu mối nói không biết đại lý ký vá»›i ai là không Ä‘úng. Thị trường là thông tin Ä‘a chiều, hợp đồng đại lý lại ký trong 1 năm, không thể bỏ cái này nhảy sang cái khác ngay được”.

Khâu vận chuyển cÅ©ng có thể bị lợi dụng để gian lận xăng dầu.

Thá»±c ra đầu mối là người rõ hÆ¡n ai hết các “vấn đề”. Bởi thế mà nếu cần kể “bệnh” của thị trường, họ sẽ kể vanh vách; cần kiến nghị thay đổi, họ sẽ kiến nghị tường tận. Có Ä‘iều, nếu Nhà nÆ°á»›c cần họ chỉ mặt vạch tên Ä‘ích thân ai, thì họ sẽ có nhiều lý do để không Ä‘Æ°a ra cái tên cụ thể nào.

Đầu mối phải chịu trách nhiệm chính

Dù nói nhÆ° vậy, cÅ©ng không phủ nhận việc các DN đầu mối Ä‘ã thống nhất trách nhiệm là của họ. Vấn đề ở chá»—, họ “cố ý” Ä‘i lạc vấn đề, kêu ca về chuyện mình không có chế tài xá»­ lý đại lý vi phạm, trong khi mấu chốt là ở chá»— khác. Điều Nhà nÆ°á»›c yêu cầu, là họ phải có cÆ¡ chế giám sát để kịp thời phát hiện vi phạm, thông tin cho cÆ¡ quan chức năng xá»­ lý, chứ không ai yêu cầu họ xá»­ phạt, rút giấy phép đại lý.

Có những ý kiến rất Ä‘áng ghi nhận nhÆ° của bà Lê Thị Anh Mẫn – Phó Giám đốc Saigon Petro cho biết họ Ä‘ã tổ chức qui trình chặt chẽ để qui trách nhiệm được rõ ràng từng khâu nhÆ° tại kho, tài xế, nhân viên cá»­a hàng… để há»— trợ cÆ¡ quan chức năng khi cần thiết.

Thậm chí nếu phải lấy mẫu xét nghiệm, đầu mối có thể chịu chi phí, bởi lá»±c lượng Quản lý thị trường không có đủ kinh phí 4 – 5 triệu đồng cho 1 mẫu thá»­ này. Được biết, Saigon Petro cÅ©ng Ä‘ã lập tức lắp hệ thống định vị trên các xe bồn chở xăng dầu của mình để giám sát.

Các đầu mối cÅ©ng Ä‘ã nhất trí vá»›i Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng về việc quản lý chất lượng là nên bàn, nên triển khai, để trấn an dÆ° luận, để đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng, không chỉ là vì những vụ cháy xe liên tiếp vừa qua. Họ cÅ©ng kiến nghị cÆ¡ quan chức năng Ä‘ã xá»­ lý là phải triệt để, không “giÆ¡ cao Ä‘ánh khẽ”. Đề nghị kiểm tra việc mua bán không có hóa Ä‘Æ¡n. Có sá»± tham gia của cÆ¡ quan Thuế để biết má»—i đại lý nhập của bao nhiêu nguồn.

Trả lời về các kiến nghị của DN đầu mối, ông Võ Văn Quyền – Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nÆ°á»›c khẳng định: Các vấn đề vÆ°á»›ng mắc DN kiến nghị đối vá»›i Nhà nÆ°á»›c, cÆ¡ quan chức năng sẽ ghi nhận và xem xét nghiêm túc. Tuy nhiên, khẳng định lại các đầu mối phải chịu trách nhiệm theo qui định của pháp luật, có khâu phải chịu trách nhiệm chính, có khâu là liên Ä‘á»›i.

Ông Quyền cÅ©ng cho rằng việc quản lý vá»›i các đại lý trong hệ thống, Ä‘ã có DN làm nhÆ°ng chÆ°a hết và má»™t số chÆ°a làm. Luật qui định là DN có quyền và có trách nhiệm kiểm tra đại lý của mình, chứ không thể đổ trách nhiệm cho cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c. Trách nhiệm của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c là xá»­ lý, và các tổ chức cá nhân liên Ä‘á»›i cÅ©ng phải chịu trách nhiệm.