Theo các chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Quang Thái và Bùi Trinh, việc giá xăng dầu giảm 20% có thể giúp GDP của Việt Nam tăng thêm từ 1,8-2,2%.

Giá xăng dầu thế giá»›i giảm liên tục trong thời gian gần Ä‘ây khiến dÆ° luận và nhiều chuyên gia lo ngại trÆ°á»›c viá»…n cảnh kim ngạch xuất khầu dầu và thuế nhập khẩu giảm, ảnh hưởng đến nguồn thu. Báo Điện tá»­ Chính phủ xin giá»›i thiệu má»™t góc nhìn khác về vấn đề này của hai chuyên gia kinh tế nói trên.

Các tính toán cụ thể cho thấy, việc giảm giá xăng dầu có lợi cho nền kinh tế nói chung, đặc biệt trong lúc các doanh nghiệp gặp khó khăn.

2 kịch bản

Các tính toán nhằm Æ°á»›c lượng mức Ä‘á»™ ảnh hưởng của việc giảm giá xăng dầu cho thấy 2 kịch bản:

Kịch bản 1: Giá xăng dầu giảm khiến chi phí trá»±c tiếp của nền kinh tế giảm, từ Ä‘ó dẫn đến tăng giá trị gia tăng trong chu kỳ sản xuất tiếp theo.

Giả thiết giá xăng dầu giảm 20%, tổng chi phí trá»±c tiếp sẽ giảm 1,41%, GDP sẽ tăng xấp xỉ 1,8%. Tuy nhiên, việc tăng GDP này cÆ¡ bản do lợi nhuận tăng lên, không lan tỏa nhiều đến thời kỳ kinh tế sau và nền kinh tế nói chung không được hưởng lợi gì nhiều.

Kịch bản 2: Nếu giá xăng dầu giảm dẫn đến giá sản xuất (PPI) giảm sẽ lan tỏa mạnh hÆ¡n đến nền kinh tế. Tính toán từ mô hình cân bằng tổng thể cho thấy, nếu giá xăng dầu giảm 20% sẽ dẫn tá»›i chỉ số giá sản xuất giảm ngay trong chu kỳ sản xuất đầu tiên khoảng 0,8%.

Khi nền kinh tế sá»­ dụng các sản phẩm Ä‘ã được giảm giá thành làm chi phí đầu vào thì giá thành ở chu kỳ má»›i sẽ giảm tiếp 0,3-0,5%, nhÆ° vậy việc giá xăng dầu giảm sẽ khiến chỉ số giá sản xuất năm 2015 giảm 1,1%-1,3%. Khi Ä‘ó, GDP tăng khoảng 2,2% và thuế gián thu sẽ tăng khoảng 3,2%, nếu tính cả lạm phát thì thuế gián thu sẽ tăng khoảng 8%.

Hiện nay, giá xăng dầu Ä‘ã giảm khoảng 40%. Tính toán cho thấy, trong khoảng 3 tháng đầu năm 2015, giá trị gia tăng của nền kinh tế (GDP) Æ°á»›c tính tăng khoảng từ 2-2,3% và chỉ số giá sản xuất giảm khoảng 0,95%-0,98%. Đến chu kỳ sản xuất sau (khoảng 6-8 tháng sau), GDP sẽ tăng khoảng 2-2,13% do mặt bằng giá của nền kinh tế giảm.

NhÆ° vậy, giá dầu dù hạ xuống 50 USD má»™t thùng cÅ©ng không ảnh hưởng gì đến tăng trưởng của nền kinh tế. Nói cách khác, trong lúc doanh nghiệp Ä‘ang khó khăn, việc giá dầu thế giá»›i giảm cÆ¡ bản là má»™t thuận lợi, má»™t dịp may hiếm có để tạo Ä‘à cho nền kinh tế trong năm 2015.

Giá cả và ứng xá»­ của Nhà nÆ°á»›c

Việc Bá»™ Tài chính quyết định dừng việc tăng thuế nhập khẩu xăng dầu và quyết liệt yêu cầu các doanh nghiệp vận tải giảm giá thể hiện tầm nhìn rất Ä‘áng hoan nghênh. Điều này dẫn đến khả năng đạt hoặc thậm chí vượt kế hoạch tăng trưởng mà Quốc há»™i và Chính phủ đề ra.

Việc can thiệp vào thuế má»™t cách phù hợp sẽ không chỉ bình ổn được giá cả, mà còn giúp giá thành sản xuất giảm, tạo Ä‘iều kiện cho doanh nghiệp phát triển má»™t cách toàn diện và bền vững. Đây cÅ©ng là biện pháp thể hiện tinh thần trọng cung, trong khi việc can thiệp vào phía cầu kiểu Keynes dường nhÆ° không còn tác dụng mà chỉ ẩn chứa rủi ro về lạm phát, thâm hụt thÆ°Æ¡ng mại và gia tăng nợ nần.

Má»™t việc nữa thể hiện cách ứng xá»­ rất Ä‘áng ghi nhận của Chính phủ là má»›i Ä‘ây Thủ tÆ°á»›ng Ä‘ã không đồng ý vá»›i EVN trong việc tăng giá Ä‘iện trong thời Ä‘iểm hiện nay (hoãn đến sau Tết âm lịch). Tính toán từ mô hình cho thấy, nếu giá bán Ä‘iện tăng 9,5% nhÆ° đề xuất của EVN sẽ ảnh hưởng ngay đến chỉ số giá sản xuất 0,25%, ảnh hưởng lan tỏa khoảng 0,5% và làm GDP giảm khoảng 0,55%.

NhÆ° vậy, nếu có sá»± can thiệp không phù hợp của cÆ¡ quan Ä‘iều hành, cá»™ng vá»›i sá»± tính toán ngắn hạn mang tính “chá»™p giật” của các doanh nghiệp, cÆ¡ há»™i của việc giảm giá xăng dầu có thể biến thành thách thức đối vá»›i nền kinh tế.

Đáng tiếc là các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c, đặc biệt doanh nghiệp vận tải dường nhÆ° chÆ°a có cách ứng xá»­ tÆ°Æ¡ng thích vá»›i giá xăng dầu giảm sâu. Chi phí vận tải đầu vào giảm chÆ°a thích hợp khiến cÆ¡ há»™i để nền kinh tế đạt tăng trưởng cao trong năm 2015 có thể bị từ chối.

Nhiều dá»± Ä‘oán của các chuyên gia cho rằng, năm 2015 sẽ có nhập siêu về hàng hóa. Từ số liệu của 2 năm gần Ä‘ây có thể thấy, nếu dịch vụ logicstic của Việt Nam phát triển mạnh hÆ¡n sẽ dẫn tá»›i cán cân thÆ°Æ¡ng mại của Việt Nam được cải thiện bù đắp cho phần chênh lệch của xuất nhập khẩu hàng hóa. Dịch vụ vận tải và bảo hiểm trong nÆ°á»›c tăng lên chiếm tá»· trọng ngày càng cao trong giá trị nhập khẩu theo giá CIF (Cost, Insurance and Freight - Giá thành gồm bảo hiểm và cÆ°á»›c) không chỉ trá»±c tiếp làm tăng GDP trong ngắn hạn mà còn góp phần làm tăng nguồn lá»±c trong dài hạn.

Cuối cùng, cÅ©ng phải nhắc đến má»™t thá»±c trạng Ä‘áng buồn khác, là má»™t trong những nguyên nhân khiến giá thành các sản phẩm (PPI) không giảm tÆ°Æ¡ng xứng nhÆ° giá xăng dầu. Đó là việc các doanh nghiệp phải “Ä‘ón tiếp” rất nhiều Ä‘oàn kiểm tra trong dịp áp Tết, vá»›i chi phí không nhỏ nhÆ° má»™t loại thuế gián thu mà người tiêu dùng và xã há»™i phải gánh chịu. Điều này không chỉ gây ức chế, bức xúc cho doanh nghiệp, mà còn khiến giá thành khó hạ và Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên làm chậm lại nhịp tăng trưởng!

Nguồn tin: Chinhphu