Đó là câu hỏi dành cho Libya vào thời Ä‘iểm này khi mỏ dầu ngọt nhẹ hiếm có của thế giá»›i trở thành chiến trường khốc liệt trong làn gió "cải cách" Ä‘ang ào ào thổi qua Bắc Phi và Trung Đông. Nấc thang chiến sá»± tại Ä‘ây sẽ tạo ra những bÆ°á»›c nhảy chÆ°a thấy Ä‘iểm dừng của thị trường dầu lá»­a thế giá»›i. 
 

Trên bảng Ä‘iện tá»­ của sàn giao dịch hàng hóa New York, những Ä‘iểm cá»™ng trong 4 phiên giao dịch liên tiếp Ä‘Æ°a giá dầu ngọt nhẹ lên mức cao nhất trong vòng hai năm rưỡi qua: 113,46 USD/thùng. Bên kia Đại Tây DÆ°Æ¡ng, dầu Brent cÅ©ng tăng 25 cent so vá»›i phiên chốt tuần để khép lại các hợp đồng ở mức 126,9 USD/thùng.

Những niềm vui khi giá dầu bất ngờ giảm nhẹ vào giữa tuần trÆ°á»›c khi Trung Quốc, quốc gia vừa thay thế Mỹ giữ vị trí quán quân về tiêu thụ năng lượng thế giá»›i, tăng lãi suất cÆ¡ bản lần thứ tÆ°, thêm 0,25% lên 3,25% để kiềm chế lạm phát thoáng qua rất nhanh. Giá dầu thô lại vượt lên khi tin tức chiến sá»± cho thấy cuá»™c tranh giành quyền lá»±c sinh tá»­ tại quốc gia có trữ lượng dầu mỏ số 1 châu Phi Ä‘ã lan tá»›i những trung tâm dầu lá»­a chủ chốt. Không chỉ mỏ dầu lá»›n nhất Libya Al-Sarir bị quân Chính phủ Libya tấn công, các giếng dầu dồi dào tại Messla cùng hệ thống đường ống dẫn dầu từ Al-Sarir đến cảng Tobruk ở Địa Trung Hải cÅ©ng hÆ° hỏng nặng sau những cuá»™c phản công của lá»±c lượng ủng há»™ nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi Ä‘ã thành Ä‘òn bẩy Ä‘Æ°a giá dầu ngọt nhẹ và Brent kết thúc cuối tuần qua vá»›i mức tăng tÆ°Æ¡ng ứng là 2,3% và 3,2%. Những đồn Ä‘oán về má»™t cuá»™c phân chia Đông - Tây ở Libya sẽ nhanh chóng thu về má»™t mối vá»›i sá»± yểm trợ của phÆ°Æ¡ng Tây dÆ°á»›i bầu trời của má»™t "vùng cấm bay" Ä‘ang chứng kiến má»™t thá»±c tế: Ä‘á»™i quân sa mạc của nhà lãnh đạo M.Gaddafi là không dá»… bị Ä‘ánh bại. Điều này không chỉ gây má»™t cú sốc phản vệ khi nhà cung cấp dầu chất lượng cao nhất thế giá»›i lâm vào vòng xoáy ná»™i chiến, mà còn đẩy thị trường năng lượng toàn cầu vào cÆ¡n sốt khó hạ nhiệt khi trận chiến "được ăn cả, ngã về không" ở Libya chÆ°a thể hạ màn. Thị trường Ä‘ang phải làm quen vá»›i Ä‘iều không mong muốn là những thùng dầu thô chất lượng cao của Libya sẽ còn thiếu vắng trên thế giá»›i trong má»™t thời gian không xác định. Năng lá»±c sản xuất Ä‘ã giảm tá»›i 84% và mức sản lượng thoi thóp 250.000 đến 300.000 thùng/ngày nhÆ° hiện nay là dá»± báo không lạc quan về nguồn cung dầu thô trên thế giá»›i trong tÆ°Æ¡ng lai gần.

Nguy cÆ¡ căng thẳng cung - cầu còn bị bóng Ä‘en bao trùm do những rối loạn chính trị ở má»™t loạt cá»­a ngõ vùng Trung Đông - châu Phi trải dài từ Yemen, Syria đến Cote d'Ivoire và Nigeria. Cho dù Ä‘ã được bù đắp Ä‘áng kể sau quyết định tăng sản lượng từ Saudi Arabia - quốc gia hiện Ä‘ang Ä‘áp ứng phần lá»›n nhu cầu dầu lá»­a nhÆ°ng thị trường dầu mỏ thế giá»›i vẫn Ä‘ang bấp bênh và những rủi ro tiềm tàng do biến Ä‘á»™ng chính trị khiến giá của loại nhiên liệu hóa thạch này khó Ä‘iều chỉnh theo hÆ°á»›ng Ä‘i xuống.

Giữa nhiều lo lắng về khả năng giá dầu còn tăng trong ngắn hạn khi thế giá»›i Arab chÆ°a Ä‘i qua giông bão chính trị, cÅ©ng có những lạc quan cho rằng giá năng lượng sẽ ổn định vào cuối năm nay khi e ngại về sá»± biến dạng đường đồ thị cung bị xua tan. Thế nhÆ°ng, trÆ°á»›c khi Ä‘iều Ä‘ó xảy ra, má»™t câu hỏi Ä‘ang được quan tâm nhất hiện nay là giá dầu sẽ còn chinh phục những đỉnh cao nào? NhÆ° vậy, những cảnh báo về việc dầu tăng giá sẽ cÆ°á»›p Ä‘i những phần trăm tăng trưởng vốn rất khó khăn của các nền kinh tế toàn cầu vẫn Ä‘ang hiện hữu. 

Rõ ràng, cuá»™c chiến tại Libya Ä‘ang khiến ná»— lá»±c ghìm Ä‘à tăng giá dầu của nhiều quốc gia mà còn tác Ä‘á»™ng mạnh đến cÆ¡n bão lạm phát Ä‘ang hoành hành khắp hoàn cầu. Mức giá dao Ä‘á»™ng từ 90-100 USD/thùng mà Kuwait - má»™t quốc gia nòng cốt của Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) vừa Ä‘Æ°a ra Ä‘ã trở thành niềm hy vọng của nhiều chính phủ trÆ°á»›c cÆ¡n bão giá Ä‘ang từng ngày đẩy thêm nhiều "thần dân" vào vòng vây nghèo Ä‘ói. Thế nhÆ°ng, Ä‘ây má»›i chỉ là má»™t đề xuất Ä‘Æ¡n lẻ và khi cuá»™c chiến tại Libya vẫn tiếp diá»…n; đồng thời các nguồn cung - trong Ä‘ó có Kuwait chÆ°a có dấu hiệu tăng sản lượng thì người tiêu dùng sẽ phải thích nghi hÆ¡n nữa vá»›i những đỉnh cao má»›i của giá dầu.