 |
| Má»™t dàn khoan dầu trên biển. Mặc dù Ä‘ã giảm khoảng 2/3 so vá»›i mức ká»· lục ở mùa hè năm ngoái, giá dầu hiện vẫn ở mức tÆ°Æ¡ng đối cao so vá»›i những mức giá trong lịch sá». |
Trong những tháng gần Ä‘ây, giá dầu thô trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i Ä‘ã giảm mạnh do ngÆ°á»i tiêu dùng hạn chế sá» dụng năng lượng. Má»™t số nhà quan sát dá»± báo, tình hình kinh tế u ám có thể khiến giá dầu tụt vá» mức 20 USD/thùng, hoặc tháºm chí còn thấp hÆ¡n thế.
Tuy nhiên, Ä‘iá»u kỳ lạ Ä‘ã xảy ra: giá dầu Ä‘ang ổn định ở mức xấp xỉ 50 USD/thùng. Mặc dù Ä‘ã giảm khoảng 2/3 so vá»›i mức ká»· lục ở mùa hè năm ngoái, giá dầu hiện vẫn ở mức tÆ°Æ¡ng đối cao so vá»›i những mức giá trong lịch sá».
Vì sao dầu vững giá?
Sá»± vững vàng này của thị trÆ°á»ng dầu không phải là do tăng trưởng kinh tế toàn cầu Ä‘ã được cải thiện, hay tiêu thụ dầu tăng lên. Nhu cầu dầu của thế giá»›i vẫn Ä‘ang trên Ä‘à giảm sút mạnh nhất từ đầu tháºp niên 1980 tá»›i nay, và kho dá»± trữ dầu thô của Mỹ thì Ä‘ang ở mức cao nhất trong vòng 19 năm qua.
Thay vào Ä‘ó, các nhà phân tích cho rằng, má»™t lần nữa, dầu lại Ä‘ang được giá»›i đầu tÆ° tìm kiếm nhÆ° má»™t hầm trú ẩn để Ä‘á» phòng sá»± mất giá của đồng USD và lạm phát leo thang. Sá»± ổn định của giá dầu thá»i gian này cÅ©ng là má»™t chiến thắng của Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»a (OPEC) sau khi liên tục cắt giảm mạnh sản lượng khai thác để ngăn sá»± sụt giá sâu hÆ¡n của giá dầu.
Sau khi Ä‘Æ°a giá dầu lên những đỉnh cao ká»· lục vào mùa hè 2008, giá»›i đầu tÆ° Ä‘ã tháo chạy khá»i thị trÆ°á»ng này khi khủng hoảng tài chính leo thang mạnh mẽ. HỠồ ạt bán dầu ra để thu tiá»n mặt vá». Do Ä‘ó, từ mức đỉnh 147 USD/thùng vào tháng 7/2008, giá dầu Ä‘ã lao thẳng vá» mức 33 USD/thùng vào tháng 12.
Tuy nhiên, từ Ä‘ó tá»›i nay, giá dầu giao kỳ hạn tại New York Ä‘ã khởi sắc trở lại và dao Ä‘á»™ng trong khoảng 40-50 USD/thùng. Kết thúc phiên giao dịch ngày 22/4, giá dầu ngá»t nhẹ giao tháng 6 tại New York chốt phiên ở mức 48,85 USD/thùng. Tuần này, mặc dù chịu nhiá»u áp lá»±c, giá dầu vẫn chÆ°a phiên nào giảm dÆ°á»›i 45 USD/thùng.
Bởi thế, trong mùa hè năm nay - mùa lái xe cao Ä‘iểm ở Mỹ - ngÆ°á»i tiêu dùng nÆ°á»›c này có thể sẽ phải mua xăng vá»›i giá cao hÆ¡n. Theo dá»± báo của cÆ¡ quan chức năng Mỹ, giá xăng bình quân ở nÆ°á»›c này trong mùa hè năm nay có thể lên tá»›i 2,23 USD/gallon, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 10.500 VND/USD. Vào tháng 12 năm ngoái, giá xăng tại Mỹ Ä‘ã giảm xuống 1,6 USD/gallon, nhÆ°ng liên tục giữ ở mức trên 2 USD/gallon trong nhiá»u tuần qua.
Những vấn Ä‘á» Ä‘áng ngại vá» kinh tế thế giá»›i hiện nay lẽ ra phải là những dấu hiệu cho thấy giá dầu sẽ giảm, thay vì tăng thêm. Tá»· lệ thất nghiệp tại Mỹ Ä‘ang tăng mạnh, kinh tế Trung Quốc thì giảm tốc và xuất khẩu lao dốc mạnh. Kinh tế châu Âu Ä‘ình trệ và kinh tế Nháºt Ä‘ang teo tá»p Ä‘i. Ngân hàng Thế giá»›i (WB) dá»± báo, kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng âm 1,3% trong năm nay, Ä‘ánh dấu năm đầu tiên GDP thế giá»›i Ä‘i xuống từ Chiến tranh Thế giá»›i 2 tá»›i nay.
“Tất cả những thông tin kinh tế Ä‘á»u tÆ°Æ¡ng đối bất lợi và chắc chắn, nhu cầu tiêu thụ dầu còn tiếp tục chịu tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c. NhÆ°ng giá dầu vẫn cứ đứng vững”, nhà phân tích cao cấp thị trÆ°á»ng năng lượng Tom Bentz của ngân hàng BNP Paribas ở New York nói.
Äá»™ng thái cắt giảm sản lượng của các nÆ°á»›c sản xuất dầu Ä‘ã Ä‘óng vai trò quan trá»ng tạo ra má»™t mặt sàn cho giá “vàng Ä‘en”. Khác vá»›i thÆ°á»ng lệ, trong những tháng gần Ä‘ây, các thành viên của OPEC Ä‘ã tuân thủ chặt chẽ cam kết cắt giảm sản lượng.
Từ tháng 9 tá»›i nay, Saudi Arabia và các nÆ°á»›c khác trong OPEC Ä‘ã cắt giảm sản lượng vá»›i mức tổng vào khoảng 3,5 triệu thùng dầu/ngày, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 75% cam kết cắt giảm mà há» Ä‘Æ°a ra.
Thành công của OPEC Ä‘ã mở lối cho các nhà đầu tÆ° trên thị trÆ°á»ng dầu tiếp tục đặt cược vào giá nhiên liệu này. Phần lá»›n giá»›i đầu tÆ° tin rằng, mặc dù thị trÆ°á»ng lúc này Ä‘ang thừa dầu, nhÆ°ng má»™t khi nhu cầu tăng trở lại, nguồn cung dầu nhÆ° hiện nay sẽ chẳng đủ Ä‘áp ứng.
Tình hình bất ổn ở quốc gia xuất khẩu dầu hàng đầu châu Phi Nigeria khiến dòng dầu từ Ä‘ây bị gián Ä‘oạn cÅ©ng tạo cho thị trÆ°á»ng dầu sá»± há»— trợ. “Các nhà đầu tÆ° Ä‘ã trở lại, tuy chÆ°a phải là ồ ạt. Má»™t trong những lý do chính khiến giá dầu ở mức 50 USD/thùng là do nguồn cung Ä‘ã bị cắt giảm mạnh”, Giám đốc Ä‘iá»u hành Roger Diwan của công ty tÆ° vấn thị trÆ°á»ng năng lượng PFC Energy nháºn xét.
Các nhà đầu tÆ° tính toán sai thá»i Ä‘iểm?
Tuy nhiên, sá»± hào hứng của giá»›i đầu tÆ° đối vá»›i dầu vào lúc này có thể là sai thá»i Ä‘iểm. Tại Mỹ, nÆ°á»›c tiêu thụ dầu lá»›n nhất thế giá»›i, nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu Ä‘ang giảm mạnh, đẩy kho dá»± trữ dầu thÆ°Æ¡ng mại của nÆ°á»›c này lên mức cao nhất từ năm 1990 tá»›i nay.
Tình hình ở Trung Quốc cÅ©ng chỉ khá hÆ¡n chút ít. Nhá» kế hoạch kích thích kinh tế trị giá 585 tá»· USD, kinh tế nÆ°á»›c này được dá»± báo sẽ tăng 5-7% trong năm nay. Tuy nhiên, mức tăng trưởng Ä‘ó má»›i chỉ bằng má»™t ná»a tốc Ä‘á»™ tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc thá»i gian qua, và có thể không đủ để kéo tăng trưởng của các ná»n kinh tế châu Á khác lên.
Nhu cầu dầu của thế giá»›i được dá»± báo sẽ giảm mạnh trong năm nay. Trong báo cáo má»›i Ä‘ây nhất, CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế (IMF), cho rằng, tiêu thụ dầu toàn cầu năm nay sẽ giảm 2,4 triệu thùng/ngày, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng mức giảm 2,8%, mức giảm mạnh nhất từ đầu những năm 1980 tá»›i nay, còn 83,4 triệu thùng/ngày.
Do Ä‘ó, giá dầu còn có khả năng giảm trong năm nay nếu kinh tế thế giá»›i tiếp tục suy yếu, hoặc những biện pháp kích thích kinh tế do Mỹ và các quốc gia khác áp dụng không thể phát huy tác dụng. “Thị trÆ°á»ng Ä‘ang cố gắng tìm hiểu xem ná»n kinh tế có Ä‘ang cải thiện hay không”, nhà phân tích thị trÆ°á»ng năng lượng Costanza Jacazio thuá»™c Barclays Capital nháºn xét.
Mặc dù váºy, má»™t số chuyên gia cÅ©ng tá» ý lo ngại rằng, vá»›i mức giá dầu nhÆ° hiện nay, các công ty dầu lá»a sẽ cắt giảm đầu tÆ° vào các má» dầu má»›i. Má»™t khi kinh tế phục hồi, chẳng hạn vào năm 2010 hay 2011, việc giá dầu tăng mạnh là hoàn toàn có thể xảy ra.
“NgÆ°á»i ta Ä‘ang băn khoăn chẳng biết giá dầu sẽ còn duy trì ở mức hiện nay được bao lâu nữa trÆ°á»›c khi bắt đầu má»™t đợt tụt dốc má»›i”, nhà phân tích Bentz của BNP Paribas nói.
(vnEconomy)
