Qua cuá»™c trao đổi trá»±c tuyến giữa người dân, đại diện cÆ¡ quan quản lý và Petrolimex ngày 20/12 cho thấy, các bên vẫn chÆ°a tìm được phÆ°Æ¡ng án giải quyết hiện tượng giá xăng dầu tăng nhanh, giảm chậm.

Cân lên đặt xuống        

Theo ông Nguyá»…n Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục quản lý giá (Bá»™ Tài chính), má»™t vấn đề quan trọng phải giải quyết để giá xăng trong nÆ°á»›c bám sát diá»…n biến giá thế giá»›i hiện nay là phải giảm thời gian tính giá bình quân xuống, phù hợp vá»›i tần suất giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh giá. Rất nhiều phÆ°Æ¡ng án đặt ra, và Cục quản lý giá Ä‘ang tính khoảng 10 ngày thì phù hợp hÆ¡n vá»›i tín hiệu thị trường thế giá»›i.

Mua bán xăng tại cá»­a hàng xăng dầu Nguyên Hồng, Đống Đa, Hà Ná»™i. áº¢nh: Hải Linh

Tuy nhiên, "Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng lại quan tâm má»™t số vấn đề khác là đảm bảo nguồn cung, dá»± trữ khi thị trường bất ổn" - Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú nhấn mạnh: "Chúng ta phải có má»™t lượng dữ trữ nhất định. Nguồn này đến từ Ä‘âu? Má»™t là Nhà nÆ°á»›c bỏ tiền ra. Hai là doanh nghiệp (DN) kinh doanh phải dá»± trữ. Trong tình hình hiện nay, nguồn lá»±c Nhà nÆ°á»›c có hạn, Nhà nÆ°á»›c dá»± trữ không nhiều nên phải giao nhiệm vụ dá»± trữ cho DN trong 30 ngày. Tuy nhiên, trÆ°á»›c diá»…n biến của thị trường xăng, dầu gần Ä‘ây, 30 ngày có thể không đảm bảo được an ninh năng lượng, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã tính đến khả năng dá»± trữ 45 ngày. Song Ä‘iều này, vì nhiều lý do, rất khó thá»±c hiện.

Ông Tú phân tích thêm: "Yêu cầu dá»± trữ 30 ngày nhÆ°ng không thể Ä‘iều hành giá theo 10 ngày được. Vậy chúng ta chỉ có thể giảm dá»± trữ 15 ngày và Ä‘iều hành giá trong 15 ngày. Nếu không Nhà nÆ°á»›c phải bỏ tiền ra để bù 15 ngày còn lại. Vá»›i người tiêu dùng, Ä‘iều quan trọng là phải tính tá»›i làm sao để mọi người đều có thể dá»… dàng mua được xăng, dầu, sau Ä‘ó má»›i tính tá»›i việc có được giá cả hợp lý. Đây là phÆ°Æ¡ng trình nhiều ẩn số, không phải chỉ để giải quyết má»™t vấn đề".

Trong khi Ä‘ó, ông Nguyá»…n Anh Tuấn lại lo ngại, nếu tiếp tục tính giá bán lẻ theo thời gian dá»± trữ lÆ°u thông sẽ không thể có giá thị trường. HÆ¡n nữa, Việt Nam Ä‘ang phấn đấu tăng dá»± trữ lÆ°u thông lên 45 ngày thì khoảng cách giá trong nÆ°á»›c vá»›i thế giá»›i càng bị dãn ra.

Sẽ vẫn tăng nhanh,giảm chậm?

Giải thích thêm cho hiện tượng giá xăng, dầu trong nÆ°á»›c không theo sát thế giá»›i, ông Nguyá»…n Cẩm Tú bày tỏ, ta luôn bình ổn giá, để giá thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở. Năm 2008, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã bỏ ra 23.000 tá»· đồng để bù giá trá»±c tiếp cho DN, nhÆ°ng theo Nghị định 84/2009/NĐ- CP khoản bù giá này không còn nên DN bị lá»— tích lÅ©y. Đặc thù ở Việt Nam, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c không chỉ phụ thuá»™c vào giá thế giá»›i mà còn phụ thuá»™c vào Ä‘á»™ng thái Ä‘iều hành thuế và Quỹ bình ổn. Tuy gọi là công thức tính giá theo thị trường nhÆ°ng có quá nhiều biến số mà bản thân DN không chủ Ä‘á»™ng được. Chẳng hạn, khi giá thế giá»›i tăng, Nhà nÆ°á»›c lại giảm thuế, xả Quỹ. Khi giá thế giá»›i giảm, Nhà nÆ°á»›c hồi phục nguồn thu bằng việc tăng thuế, dừng xả Quỹ hoặc tăng trích Quỹ nên DN cÅ©ng không chủ Ä‘á»™ng tăng, giảm giá theo Ä‘úng biên Ä‘á»™ giảm của giá thế giá»›i.

Làm rõ hÆ¡n vấn đề này, ông Nguyá»…n Ngọc Bảo, Chủ tịch HĐQT Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho rằng, Ä‘iều cần thiết là phải ổn định thuế. Nên xem thuế là nguồn để thu ngân sách hay là công cụ Ä‘iều tiết giá. Còn quy định 30 ngày, 20 hay 10 ngày đối vá»›i DN không quan trọng. Quy định này phụ thuá»™c hoàn toàn vào mục tiêu Ä‘iều hành giá xăng, dầu mà không phụ thuá»™c vào việc giá thế giá»›i tăng nhanh hay chậm. Nếu không Ä‘ánh giá kỹ Ä‘iều này việc sá»­a đổi Nghị định sẽ không giải quyết triệt để được việc tăng nhanh, giảm chậm.

Đại diện Bá»™ Tài chính, ông Nguyá»…n Anh Tuấn cho biết, vừa qua, Thủ tÆ°á»›ng Ä‘ã có chỉ đạo, khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng, việc Ä‘iều hành giá xăng, dầu phải cân nhắc tá»›i các chỉ tiêu kinh tế - xã há»™i khi sá»­ dụng công cụ thuế, phí... Việc sá»­ dụng Quỹ bình ổn giá cần linh hoạt trên nguyên tắc quản lý theo cÆ¡ chế thị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, hài hòa lợi ích người dân, DN và Nhà nÆ°á»›c.