CÆ¡ chế quản lí tạo Ä‘ặc quyền, đặc lợi...

Có rất nhiều ý kiến của các doanh nghiệp, nhà quản lí, các chuyên gia tại Há»™i thảo về công tác quản lí hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu hiện nay. Các chuyên gia kinh tế Ä‘ánh giá, cÆ¡ chế quản lí giá xăng dầu không rõ ràng, thiếu minh bạch, đặc biệt là việc kiểm soát giá cả của các doanh nghiệp đầu mối...

Theo TS Nguyá»…n Thị Lan, Học viện Tài chính thì dÆ° luận xã há»™i tỏ ra bất bình trÆ°á»›c chuyện TCty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) liên tục kêu lá»—, nhÆ°ng trong báo cáo tài chính chuẩn bị cho việc IPO (chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng) lại thông báo lãi trên 913 tỉ đồng năm 2008, năm 2009 lãi 2.880 tỉ đồng, năm 2010 lãi 81 tỉ đồng... NhÆ° vậy, cùng vá»›i sá»± thiếu minh bạch trong cÆ¡ cấu giá xăng dầu cá»™ng vá»›i cÆ¡ chế Ä‘iều hành giật cục của cÆ¡ quan quản lí Ä‘ã khiến cho dÆ° luận nghi ngờ. Thá»±c tế Ä‘ó dẫn đến việc, dù giá lên hay xuống, doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu luôn kêu lá»—, cÆ¡ quan chức năng thì chịu cảnh “trên Ä‘e dÆ°á»›i búa”, ngân sách Nhà nÆ°á»›c thì thất thu và người tiêu dùng thì cắn răng chịu Ä‘á»±ng vì không còn sá»± lá»±a chọn nào khác. Câu hỏi đặt ra là, phải chăng lợi lá»™c Ä‘á»™c quyền xăng dầu đều rÆ¡i vào túi các đại lí? Trong khi Ä‘ó, theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) hiện chiếm khoảng 25%, Saigon Petro chiếm 8%, Petrolimex 55% thị phần (trong Ä‘ó có đến 30% là bán cho các doanh nghiệp, 25% còn lại tá»± bán thông qua hệ thống đại lí) lại càng làm cho việc kinh doanh xăng dầu được cho là luôn gắn vá»›i đặc quyền, đặc lợi…

Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ chủ trì Há»™i thảo.

Theo Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ, xăng dầu là hàng hóa thuá»™c danh mục Nhà nÆ°á»›c quản lí giá nên việc định giá là rất quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay do cÆ¡ chế Ä‘iều hành Ä‘ang phải Ä‘áp ứng má»™t lúc nhiều mục tiêu nên dẫn tá»›i những kết quả và cách hiểu khác nhau.

Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú thì nhận định, cách Ä‘iều hành giá bán lẻ xăng dầu của Việt Nam thời gian qua mang tính ná»­a vời, không hẳn là bao cấp cÅ©ng chẳng là thị trường. Mấu chốt vấn đề nằm ở chá»— chúng ta không xác định rõ mục tiêu là bảo đảm an ninh năng lượng hay bao cấp cho dân… Chủ trÆ°Æ¡ng của Chính phủ là bảo đảm nguồn cung ở mọi lúc, mọi nÆ¡i, mọi thời Ä‘iểm. An ninh năng lượng phải được đặt lên hàng đầu, nhÆ°ng thời gian qua, việc Ä‘iều hành giá xăng theo kiểu dÆ° luận tá»›i Ä‘âu, Ä‘iều hành tá»›i Ä‘ó. Các mục tiêu cân đối cung cầu, hệ thống ra sao, doanh nghiệp lá»— lãi thế nào, xuất lậu ra sao đều bị bỏ qua. Theo ông Tú, có má»™t thá»±c tế là chúng ta Ä‘ang Ä‘iều hành giá xăng dầu theo kiểu thích dùng biện pháp hành chính hÆ¡n là biện pháp thị trường. “Chúng ta Ä‘ang Ä‘iều hành giá xăng theo kiểu “sống chết mặc bay, dùng tay chân thay cho cái đầu vì vậy mà lãnh đạo cấp cao chá»­i, báo chí chá»­i, làm Ä‘úng cÅ©ng bị chá»­i còn dân thì coi nhÆ° tá»™i đồ...” ông Tú tỏ ra bức xúc. Doanh nghiệp ở ngoài cho xăng dầu là siêu lợi nhuận, nhÆ°ng các doanh nghiệp đầu mối hiện nay Ä‘ang sống dở chết dở vá»›i xăng dầu. Không ít người hiểu nhầm rằng, kinh doanh xăng dầu lãi lá»›n nên nhà Ä‘iều hành cÅ©ng được hưởng lợi, họ thích gì thì làm và mặt hàng xăng dầu luôn được xem là hàng hóa bí mật.

Bình tÄ©nh trÆ°á»›c bức xúc của đại diện Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, đại diện Bá»™ Tài chính Nguyá»…n Tiến Thỏa và VÆ°Æ¡ng Đình Huệ có lí lẽ riêng của mình và sẵn sàng chịu trách nhiệm về những quyết sách. Cục trưởng Cục Quản lí giá Nguyá»…n Tiến Thỏa cho rằng, thá»±c tế không có gì là bí mật trong Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện nay. “Ai cÅ©ng kêu là giá xăng tăng thì nhanh, giảm thì chậm, tăng nhiều, giảm ít...” nhÆ°ng không ai hiểu cho nó còn phụ thuá»™c vào rất nhiều yếu tố, từ giá thế giá»›i, từ việc hàng tồn kho và việc trích lập chi phí, Quỹ Bình ổn...”.

Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ khẳng định, dù kinh doanh theo phÆ°Æ¡ng thức nào, hạch toán thế nào thì các doanh nghiệp xăng đầu vẫn phải báo cáo tình trạng xăng, dầu Ä‘ang lá»— hay lãi rõ ràng và cụ thể để người dân, Bá»™ Tài chính biết, chứ không chấp nhận cách tính gá»™p cả xăng, cả dầu vào là má»™t rồi tính tổng kết quả doanh thu, lợi nhuận... Ông Huệ khẳng định vá»›i kinh nghiệm 10 năm công tác trong ngành kiểm toán, ông thuá»™c các số liệu lá»— lãi của doanh nghiệp xăng dầu nhÆ° lòng bàn tay. Điều này có nghÄ©a, ông hiểu rõ các nhà nhập khẩu xăng dầu lá»— hay lãi và sức chịu Ä‘á»±ng của họ đến Ä‘âu. "Không ai muốn tăng giá xăng cả vì tác Ä‘á»™ng đến lạm phát ảnh hưởng tá»›i hÆ¡n 80 triệu dân. Việc giảm giá cÅ©ng vậy, không ai lại bỏ qua khi có cÆ¡ há»™i giảm". Theo ông, sở dÄ© giá xăng dầu chÆ°a thể "thả" theo thị trường ngay được vì vẫn còn tồn tại Ä‘á»™c quyền. Ba doanh nghiệp Ä‘ang chiếm thị phần lá»›n là Petrolimex, PV Oil, Saigon Petro nếu "Ä‘i Ä‘êm" vá»›i nhau thì doanh nghiệp khác chết, người tiêu dùng sẽ chịu thiệt. Bá»™ Tài chính không bỏ qua doanh nghiệp nào cả…

Nếu cách Ä‘iều hành của chúng tôi gây thiệt hại cho doanh nghiệp chúng tôi chịu trách nhiệm. Nếu doanh nghiệp nào không làm được thì rút lui. Kể cả Petrolimex, nếu không làm được chúng tôi sẵn sàng cho giải tán để lập tổng công ty khác. Nhà nÆ°á»›c không dọa ai và cÅ©ng không ai dọa được Nhà nÆ°á»›c” - ông Huệ nói.

Xem ra cuá»™c tranh luận vẫn chÆ°a ngã ngÅ©. Vấn đề xá»›i lên khiến dÆ° luận phân vân: Thá»±c chất kinh doanh xăng dầu lá»— hay lãi? Việc quản lí giá nên thá»±c hiện nhÆ° thế nào? Mối quan hệ giữa hiệu quả kinh tế và trách nhiệm xã há»™i của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đến Ä‘âu? Tất cả Ä‘ang chờ má»™t kết luận rõ ràng, càng sá»›m càng tốt.

Nguồn tin: Nguoicaotuoi