- Vá»›i 7 lần Ä‘iá»u chỉnh từ đầu năm đến nay, giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c liên tục thay đổi, bám sát diá»…n biến giá thế giá»›i. Song song vá»›i việc Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ, công cụ thuế, quỹ bình ổn giá (BOG) Ä‘ã được sá» dụng linh hoạt, giúp các đợt Ä‘iá»u chỉnh giá có biên Ä‘á»™ nhá», không tăng giảm quá mạnh, ảnh hưởng tiêu cá»±c tá»›i thị trÆ°á»ng.
Sá» dụng linh hoạt công cụ bình ổn giá
Từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu Ä‘ã được Ä‘iá»u chỉnh 7 lần, trong Ä‘ó có 3 lần giảm và 4 lần tăng. Theo Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính), vá» cÆ¡ bản, giá xăng dầu dần bám theo thị trÆ°á»ng, không gây sốc cho ngÆ°á»i tiêu dùng bởi các lần Ä‘iá»u chỉnh Ä‘á»u được cân nhắc kỹ nhằm hài hòa lợi ích giữa Nhà nÆ°á»›c, ngÆ°á»i dân và doanh nghiệp (DN). Trong 3 tháng đầu năm, mặc dù giá xăng dầu thế giá»›i tăng khá cao so vá»›i những tháng cuối năm 2012, để bình ổn thị trÆ°á»ng dịp Tết Nguyên Ä‘án, liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã giữ ổn định giá bán lẻ thông qua việc cho phép DN kinh doanh đầu mối được sá» dụng hoặc tăng mức sá» dụng quỹ BOG.
Äiểm kinh doanh xăng dầu trên phố Trần HÆ°ng Äạo. Ảnh: NhÆ° Ý |
Cuối tháng 3, khi quỹ BOG Ä‘ã hết, được sá»± đồng ý của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, liên bá»™ cho phép DN tăng giá bán lẻ xăng dầu và ngừng sá» dụng quỹ. Liên tục trong tháng 4-2013, khi giá thành phẩm trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i có những biến Ä‘á»™ng thất thÆ°á»ng, liên bá»™ Ä‘ã 3 lần yêu cầu các DN Ä‘iá»u chỉnh giảm giá bán và 2 lần Ä‘iá»u hành khôi phục má»™t phần thuế nháºp khẩu xăng dầu…
Việc chia sẻ lợi ích 3 bên được thể hiện rõ nhất tại lần Ä‘iá»u chỉnh giá ngày 17-7 khi liên bá»™ yêu cầu DN cắt giảm 2/3 lợi nhuáºn định mức (hưởng 100 đồng/lít thay bằng mức 300 đồng) và tăng mức trích quỹ BOG để kiá»m chế giá xăng dầu không tăng quá cao, tránh gây sốc cho thị trÆ°á»ng. Giá xăng thá»i Ä‘iểm này chỉ tăng 460 đồng/lít, không tăng quá cao nhÆ° các lần Ä‘iá»u chỉnh trÆ°á»›c Ä‘ó. ÄÆ¡n cá», tại đợt Ä‘iá»u chỉnh giá xăng ngày 28-3, do áp dụng nhiá»u biện pháp BOG trong má»™t thá»i gian quá dài Ä‘ã khiến giá xăng tăng 1.400 đồng/lít, gây tác Ä‘á»™ng mạnh đến thị trÆ°á»ng và chỉ số giá tiêu dùng. Ba đợt Ä‘iá»u chỉnh gần Ä‘ây, liên bá»™ Ä‘á»u quyết định biên Ä‘á»™ tăng giá hẹp, khoảng từ 300-400 đồng/lít, nên Ä‘ã không gây sốc cho thị trÆ°á»ng.
Tuy nhiên, trÆ°á»›c máºt Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh liên tục, trong 3 lần gần Ä‘ây, giá Ä‘ã tăng tổng cá»™ng 1.240 đồng/lít xăng khiến nhiá»u ý kiến cho rằng, liệu Ä‘ã rà soát kỹ mức giá cÆ¡ sở bình quân 30 ngày trÆ°á»›c khi cho phép DN đầu mối Ä‘iá»u chỉnh giá? Việc Ä‘iá»u chỉnh vá»›i máºt Ä‘á»™ dày cÅ©ng gây khó khăn cho DN, đặc biệt là những Ä‘Æ¡n vị sá» dụng xăng dầu vá»›i số lượng lá»›n.
Không bao cấp giá xăng dầu trở lại
Theo ông Nguyá»…n Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Quản lý giá, công tác Ä‘iá»u hành giá xăng dầu thá»i gian qua được thá»±c hiện nghiêm túc, hợp lý và bám sát vá»›i giá thế giá»›i. Lá»™ trình tăng giá phù hợp vá»›i Nghị định 84/2009/NÄ-CP của Chính phủ vá» kinh doanh xăng dầu. Theo Nghị định 84, DN được phép tăng giá tối thiểu 10 ngày má»™t lần và chu kỳ tính giá là bình quân 30 ngày. NhÆ° váºy, trong Ä‘iá»u kiện giá thế giá»›i liên tục tăng cao, giá xăng có thể được Ä‘iá»u chỉnh tăng giá 3 lần trong má»™t tháng. Äối vá»›i Ä‘iá»u chỉnh giảm, DN có thể được phép giảm bất kỳ lúc nào nhÆ°ng nếu tối thiểu trong 10 ngày không giảm thì cÆ¡ quan chức năng sẽ yêu cầu phải giảm.
Tại há»™i nghị sÆ¡ kết ngành diá»…n ra má»›i Ä‘ây, Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng Ä‘ã yêu cầu Bá»™ Tài chính tiếp tục tăng cÆ°á»ng kiểm soát thị trÆ°á»ng, giá cả, kiên định thá»±c hiện Ä‘iá»u hành giá theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, đặc biệt là vá»›i các mặt hàng xăng dầu, Ä‘iện, than. Giá xăng dầu dứt khoát phải theo thị trÆ°á»ng, không để giá trở lại bao cấp; gắn liá»n vá»›i công khai, minh bạch... Tuy nhiên, trong những tháng cuối năm, việc Ä‘iá»u hành giá phải được cân nhắc tháºn trá»ng, vừa bảo đảm tiến sát vá»›i giá thị trÆ°á»ng vừa cần linh hoạt.