Theo yêu cầu của Liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng, từ 14h ngày 28-7, các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu Ä‘ã đồng loạt giảm giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu.
Tuy nhiên, vá»›i mức giảm nhá» giá»t, Ä‘iá»u chỉnh chÆ°a kịp thá»i, gá»i cho Ä‘úng là quá cháºm, trong bối cảnh giá xăng dầu thế giá»›i trong 3 tuần đầu tháng 7 có chiá»u hÆ°á»›ng giảm liên tục; Ä‘áng nói nữa Ä‘ây là lần giảm giá xăng đầu tiên sau 5 lần tăng giá kể từ đầu năm tá»›i nay, khiến dÆ° luáºn vẫn phải đặt câu há»i: Liệu công tác Ä‘iá»u hành giá mặt hàng thiết yếu này có được thá»±c hiện má»™t cách công khai, minh bạch theo Ä‘úng chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ?
 |
| Giá xăng được Ä‘iá»u chỉnh giảm từ 14h ngày 28-7 Ảnh: NhÆ° Ý |
Giá "má»™t mình má»™t chợ", ngÆ°á»i dân thiệt thòi
Bảng giá cáºp nháºt của Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam thá»i Ä‘iểm cuối tháng 7-2014 cho thấy, vá»›i hai mặt hàng dầu há»a và dầu diesel, các DN kinh doanh xăng dầu lãi hÆ¡n 500 đồng/lít (Ä‘ã bao gồm lợi nhuáºn định mức). Hai mặt hàng xăng và dầu mazut, vì được sá» dụng mức trích quỹ bình ổn nên mức lãi là gần 500 đồng/lít. Má»™t trong những nguyên nhân giúp DN kinh doanh xăng dầu lãi khá cao thá»i gian gần Ä‘ây là do giá xăng dầu thế giá»›i trong 3 tuần đầu của tháng 7 có chiá»u hÆ°á»›ng giảm liên tục. Tại Singapore (nguồn cung cấp hàng chính cho Việt Nam), giá xăng A92 chỉ còn 115 USD/thùng, giảm 8 USD/thùng so vá»›i thá»i Ä‘iểm tăng giá xăng ngày 7-7. Theo Æ°á»›c tính của Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam, má»—i ngày thị trÆ°á»ng ná»™i địa tiêu thụ khoảng 38 triệu lít xăng dầu các loại. Vá»›i mức lãi trên dÆ°á»›i 500 đồng/lít, các DN kinh doanh Ä‘ang lãi lá»›n.
Vá» mặt lý thuyết, giá xăng, dầu được Ä‘iá»u hành theo Nghị định 84/NÄ-CP của Chính phủ, tuân thủ nguyên tắc hài hòa quyá»n lợi của 3 bên: Nhà nÆ°á»›c - doanh nghiệp và ngÆ°á»i tiêu dùng. Thế nhÆ°ng, thá»±c trạng giá xăng tăng nhanh, giảm cháºm khiến dÆ° luáºn không ngừng đặt dấu há»i xung quanh việc Ä‘iá»u hành giá mặt hàng thiết yếu này. Việc thiếu những thông tin minh bạch vá» công tác Ä‘iá»u hành giá khiến ngÆ°á»i dân luôn cảm thấy thiệt thòi và không mấy tin tưởng vá» việc quyá»n lợi của mình được bảo đảm hài hòa vá»›i hai bên còn lại nhÆ° tuyên bố của cÆ¡ quan chức năng quản lý giá xăng dầu.
Tuy nhiên, má»™t trong những nguyên nhân khiến giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c thÆ°á»ng trong tình trạng "má»™t mình má»™t chợ" so vá»›i giá thế giá»›i là do quy định lấy giá bình quân 30 ngày để làm căn cứ tính giá cÆ¡ sở, trong khi thế giá»›i lại Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu hằng giá». Äiá»u Ä‘ó làm nảy sinh tình trạng khi giá thế giá»›i giảm, giá bán lẻ trong nÆ°á»›c không giảm, tháºm chí lại tăng, còn khi giá thế giá»›i tăng thì trong nÆ°á»›c lại... giảm giá. Bất cáºp trong cách tính giá cÆ¡ sở Ä‘ã được Liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng, cÆ¡ quan Ä‘iá»u hành giá xăng dầu nháºn thấy từ 2 năm trÆ°á»›c và Ä‘ã được Ä‘iá»u chỉnh rút ngắn thá»i gian tính giá xăng dầu bình quân xuống còn 15 ngày trong dá»± thảo sá»a đổi Nghị định 84. Tuy nhiên, nghị định má»›i đến nay vẫn chÆ°a được ban hành khiến quyá»n lợi của ngÆ°á»i dân trong tình trạng "bấm bụng" chịu thiệt chá» văn bản má»›i.
Chia sẻ, hài hòa lợi ích giữa các bên
Äó là khẳng định của Bá»™ Tài chính tại quyết định giảm giá xăng dầu có hiệu lá»±c từ 14h ngày 28-7. Theo Bá»™ Tài chính, giá xăng, dầu thế giá»›i từ sau ngày Ä‘iá»u hành gần nhất 18-7 Ä‘ã có xu hÆ°á»›ng giảm. Căn cứ nguyên tắc tính toán giá cÆ¡ sở theo các quy định hiện hành, mặt hàng xăng A92, DN Ä‘ang lá»— 275 đồng/lít; dầu mazut lá»— 26 đồng/kg. Riêng hai mặt hàng dầu diesel và dầu há»a Ä‘ang lãi gần 400 đồng/lít. TrÆ°á»›c tình hình này, Liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã quyết định cho phép các DN vẫn được sá» dụng Quỹ bình ổn giá (BÔG) 600 đồng/lít, đồng thá»i yêu cầu giảm giá bán xăng trong nÆ°á»›c phù hợp vá»›i quy định. Vá»›i hai mặt hàng dầu diesel 0,05S và dầu há»a, liên bá»™ yêu cầu giảm giá bán tối thiểu tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i mức chênh lệch giữa giá bán hiện hành cao hÆ¡n giá cÆ¡ sở. Äối vá»›i dầu mazut, giữ ổn định giá bán nhÆ° hiện hành; đồng thá»i, ngừng sá» dụng Quỹ BÔG (giảm từ 300 đồng/kg nhÆ° hiện hành xuống còn 0 đồng/kg).
Tại quyết định giảm giá ngày 28-7, Bá»™ Tài chính khẳng định, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c hiện tuân theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c và thá»±c hiện quy định của Nghị định 84. Việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo xu hÆ°á»›ng giá xăng dầu thị trÆ°á»ng thế giá»›i tùy từng chủng loại và chia sẻ hài hòa lợi ích giữa các bên tham gia thị trÆ°á»ng.
Trả lá»i các cÆ¡ quan báo chí vá» công tác Ä‘iá»u hành giá xăng dầu tại cuá»™c há»p báo thÆ°á»ng kỳ quý II của Bá»™ Tài chính diá»…n ra má»›i Ä‘ây tại Hà Ná»™i, ông Nguyá»…n Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý giá cho biết, từ đầu năm giá xăng dầu Ä‘ã có 10 lần Ä‘iá»u chỉnh, trong Ä‘ó giá xăng Ä‘iá»u chỉnh tăng 5 lần. Trong 10 lần Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu, có 5 lần Ä‘iá»u chỉnh tăng và 5 lần giảm. Tuy nhiên, trên thá»±c tế việc Ä‘iá»u chỉnh giảm chỉ diá»…n ra đối vá»›i các mặt hàng dầu diesel, dầu há»a vá»›i mức giảm khiêm tốn.
Lý giải việc giá xăng liên tục tăng cao, ông Nguyá»…n Anh Tuấn cho biết, theo quy định vá» Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, chu kỳ tính giá là 10 ngày và chu kỳ lÆ°u thông 30 ngày. Tại lần Ä‘iá»u chỉnh gần Ä‘ây nhất, nếu Bá»™ Tài chính không cho phép sá» dụng Quỹ BÔG 500 đồng/lít, thì thá»±c tế giá xăng phải tăng hÆ¡n 900 đồng/lít. Ông khẳng định, không có chuyện "thả cá»a" cho DN Ä‘iá»u chỉnh tăng giá xăng, dầu vì lạm phát Ä‘ang thấp, bởi giá xăng được Ä‘iá»u chỉnh tăng, giảm hoàn toàn bám sát vào Nghị định 84, không nặng vá» thuế và lạm phát. Liên bá»™ luôn xem xét, Ä‘iá»u hành giá dá»±a trên tình hình giá thị trÆ°á»ng có sá»± kiá»m chế bằng cách kết hợp sá» dụng Quỹ BÔG.
Kết quả thá»±c tế thu được trong công tác Ä‘iá»u hành giá xăng dầu thá»i gian qua cho thấy, chỉ khi nào giá mặt hàng thiết yếu này được Ä‘iá»u hành linh hoạt, kịp thá»i và bảo đảm minh bạch thông tin má»›i có thể tạo được niá»m tin và sá»± đồng thuáºn trong dÆ° luáºn.
Nguồn tin: Baomoi
