CÅ©ng nhÆ° nhiều cuá»™c há»™i thảo về giá xăng dầu trÆ°á»›c Ä‘ây, há»™i thảo về cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng dầu được Bá»™ Tài chính tổ chức hôm qua (20-9) được xem là nóng nhất khi DN nào cÅ©ng bảo là “Ä‘eo” má»™t cục lá»— nặng. Trong khi Ä‘ó ý kiến của các cÆ¡ quan quản lý thì trái chiều nhau về cách Ä‘iều hành mặt hàng này.

Trả giá về thị trường?

Ông Lê Xuân Trình, Phó Tổng Giám đốc PV Oil, kêu: Hiện DN nào cÅ©ng treo cục lá»— to vì cÆ¡ chế Ä‘iều hành. CÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng dầu nên trả về thị trường, DN được quyền quyết định giá.

Ông Bùi Ngọc Bảo, Tổng Giám đốc Petrolimex, so sánh: Biểu đồ giá xăng dầu thế giá»›i thì nhấp nhô có lên có xuống còn của ta thì thẳng băng. Ngay trong mấy tháng đầu năm, ta giữ giá trong năm tháng liền thì hỏi cÆ¡ chế thị trường ở Ä‘âu. Còn ông VÆ°Æ¡ng Đình Dung, Tổng Giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i, thì đề xuất DN được quyền định giá nhÆ°ng Nhà nÆ°á»›c nên Ä‘Æ°a ra giá sàn để thấy Nhà nÆ°á»›c cần Ä‘iều chỉnh khi nào. Chứ nhÆ° hiện nay DN không có quyền gì mà trách nhiệm thì phải hứng chịu.

Ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính), cÅ©ng nói: Theo Nghị định 84/2009 về kinh doanh xăng dầu, giá xăng dầu sẽ do DN xác định. Tuy nhiên, đến giai Ä‘oạn từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu hoàn toàn do Nhà nÆ°á»›c định vì Bá»™ Tài chính yêu cầu các DN giãn thời gian Ä‘iều chỉnh giá 30 ngày thay vì 10 ngày nhÆ° quy định. Trong bối cảnh giá thế giá»›i tăng cao, DN không được tăng giá mà sá»­ dụng quỹ bình ổn giá, đồng thời Nhà nÆ°á»›c giảm thuế nhập khẩu... “Việc Ä‘iều hành giá nhÆ° vậy chỉ là biện pháp tình thế. Mặt trái của nó sẽ để lại hậu quả là gây khó khăn cho DN, không phản ánh Ä‘úng giá trị, làm méo mó hệ thống giá đầu vào của sản phẩm”- ông Thỏa nói.

Đến nay giá xăng A92 vẫn ở mức 20.800 đồng/lít sau khi Ä‘ã được giảm giá 500 đồng Ä‘êm 26-8. Ảnh: HTD

Nhà nÆ°á»›c quản lý giá?

Ông VÅ© Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp há»™i Siêu thị Hà Ná»™i, bức xúc: “Việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu nên căn cứ vào thu nhập của người dân. Chúng ta không nên lấy giá xăng của Singapore để so sánh vá»›i giá xăng ở VN khi mức sống của họ cao hÆ¡n chúng ta gấp nhiều lần. Việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu thời gian qua cÅ©ng là nguyên nhân đẩy chỉ số giá tiêu dùng chín tháng đầu năm lên đến 23,6%. Cần cân nhắc khi ngân sách Ä‘ang thu khoảng 6.000 đồng/lít xăng dầu từ các khoản thuế, phí…”.

Còn theo PGS Ngô Trí Long, chuyên gia về giá, nhận định Nhà nÆ°á»›c Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường thì phải tuân thủ các quy luật quản lý cÆ¡ chế giá theo thị trường. Câu hỏi đặt ra là hiện nay trên thị trường xăng dầu có sá»± canh tranh thá»±c sá»± hay chÆ°a? Nếu chÆ°a có cạnh tranh bình đẳng mà còn Ä‘á»™c quyền thì ta phải quản lý giá theo cÆ¡ chế Ä‘á»™c quyền của kinh tế thị trường. Từ Đức, Anh, Mỹ, Nhật... đều làm nhÆ° vậy, đối vá»›i sản phẩm Ä‘á»™c quyền thì buá»™c nhà nÆ°á»›c phải định giá, kiểm soát giá cả, Ä‘iều tiết lợi nhuận và tạo môi trường cạnh tranh. Điều tiết giá cả ở Ä‘ây không phải do DN tá»± định giá mà nhà nÆ°á»›c định ra giá trần.

Ông Long cÅ©ng phân tích: Hiện nay thị trường xăng dầu còn Ä‘á»™c quyền khi Petrolimex chiếm tá»›i 60% thị phần. Do vậy, Nhà nÆ°á»›c cần phải có những chuyên gia giỏi để theo dõi diá»…n biến giá cả xăng dầu thế giá»›i và tính ra mức giá hợp lý chứ không thể để cho DN “qua mặt”. Đồng thời, khi áp dụng cÆ¡ chế này thì cần có chế tài thật nặng đối vá»›i sá»± móc ngoặc giữa cÆ¡ quan quản lý và DN.

Theo TS khoa học Nguyá»…n Thị Hiền, cách Ä‘iều hành hiện nay là giật cục, khi giá thế giá»›i lên thì ta lại giảm, còn giá thế giá»›i giảm thì ta lại tăng. Khác vá»›i ý kiến của ông Long, bà Hiền đề xuất nên để DN tá»± định giá và chịu trách nhiệm trÆ°á»›c sức ép dÆ° luận.