Thêm má»™t lần nữa, Bá»™ Tài chính cho phép DN kinh doanh xăng dầu được chủ Ä‘á»™ng Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu. Tuy nhiên, quyền quyết định sá»± chủ Ä‘á»™ng này vẫn thuá»™c về phía cÆ¡ quan quản lý mà trá»±c tiếp là Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính).

Doanh nghiệp bức xúc vá»›i quỹ

Theo công bố của Petrolimex ngày 22.7 thì tại thời Ä‘iểm chốt số liệu là ngày 20.7, giá CIF tại cảng Việt Nam đối vá»›i mặt hàng xăng A92 là 10.005Ä‘/lít, diesel có giá là 10.644Ä‘/lít. Sau khi cá»™ng các loại thuế, phí, định mức chi phí kinh doanh, mức lợi nhuận (300Ä‘/lít) và mức trích Quỹ bình ổn giá (BOG) thì mức giá cho các sản phẩm này là 16.392Ä‘/lít xăng A92 và 14.666Ä‘/lít diesel. Trong khi Ä‘ó theo giá bán hiện hành, xăng A92 có giá 15.990Ä‘/lít và diesel có giá là 14.400Ä‘/lít. NhÆ° vậy, ở cả 2 mặt hàng chủ lá»±c này thì các DN đều Ä‘ang bị lá»—, tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i lá»— 402Ä‘/lít xăng và 266Ä‘/lít dầu.

Tuy nhiên, Ä‘ã không ít lần các DN ta thán về chuyện vừa bị lá»—, nhÆ°ng lại vẫn phải trích lập Quỹ BOG. Đại diện các DN cho biết ngay trong giai Ä‘oạn các DN lá»— nặng nhất là tháng 4 - 5.2010 thì các DN cÅ©ng vẫn phải trích lập BOG. NhÆ°ng Ä‘iều trá»› trêu là tay này DN phải trích lập Quỹ BOG, nhÆ°ng tay kia chính DN lại phải lấy tiền của chính DN mình vừa trích lập Quỹ BOG để rồi sá»­ dụng bù lá»—. Cụ thể trong giai Ä‘oạn này, mức trích lập BOG đối vá»›i xăng là 500đồng/lít, dầu hoả, dầu diesl là 400đồng/lít. Trong khi Ä‘ó, các DN lại cÅ©ng được sá»­ dụng Quỹ BOG để bù lá»— vá»›i mức xăng 500 đồng/lít; diesel, dầu hoả 400 đồng/lít (giai Ä‘oạn 1.4 - 25.7.2010) và xăng 200 đồng/lít; diesel, dầu hoả 400 đồng/lít (giai Ä‘oạn 28.5 - 8.6.2010).

TÆ°Æ¡ng tá»± cho đến nay, mặc dù các DN vẫn Ä‘ang chịu lá»—, việc sá»­ dụng Quỹ BOG, Ä‘ã bị dừng từ 8.6, thế nhÆ°ng các DN lại vẫn phải trích Quỹ BOG vá»›i mức đồng loạt 300Ä‘/lít. Các DN cho rằng việc tríchQuỹ BOG khi Ä‘ang lá»— không khác gì con tằm phải moi ruá»™t mình ra để nhả tÆ¡; còn việc vừa trích lập Quỹ BOG vừa sá»­ dụng Quỹ BOG thì chẳng khác nào móc tiền túi bên này, chuyển sang túi bên kia. Chính vì lý do này mà Ä‘ã có lúc DN phản ứng bằng cách tuyên bố không trích lập Quỹ BOG. Tuy nhiên, Bá»™ Tài chính cho rằng Ä‘ã là quy định thì DN phải thá»±c hiện.

CÆ¡ chế Ä‘iều hành kinh doanh xăng dầu còn nhiều bất cập. Ảnh: Kỳ Anh

Chủ Ä‘á»™ng, nhÆ°ng không được quyết

CÅ©ng liên quan đến vấn đề Quỹ BOG, các DN kinh doanh xăng dầu kiến nghị cần khống chế quy mô quỹ, chứ không thể cứ bắt DN Ä‘óng mãi. Đại diện các DN cho biết đến nay các DN khá bức xúc và Ä‘ã có nhiều DN gá»­i công văn đến bá»™ về vấn đề này. Cụ thể, các DN cho rằng bá»™ cần nghiên cứu để có cÆ¡ chế hình thành, sá»­ dụng Quỹ BOG phù hợp. Tuy nhiên, má»™t lần nữa Bá»™ Tài chính cho biết việc quy mô Quỹ BOG nhÆ° thế nào thì cần phải... chờ thời gian kiểm chứng. NhÆ°ng trong thời gian kiểm chứng này, DN vẫn cứ phải thá»±c hiện trích Quỹ BOG cho nghiêm túc.

Má»™t Ä‘iểm bức xúc nữa là DN có công văn “Ä‘òi” quyền chủ Ä‘á»™ng quyết định giá bán lẻ. Trên thá»±c tế, cÆ¡ chế kinh doanh và Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện được thá»±c hiện theo Nghị định số 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ. Tại nghị định này, Chính phủ quy định: Việc Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu được thá»±c hiện theo nguyên tắc: Thời gian giữa hai lần Ä‘iều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là 10 ngày dÆ°Æ¡ng lịch đối vá»›i trường hợp tăng giá, tối Ä‘a là 10 ngày dÆ°Æ¡ng lịch đối vá»›i trường hợp giảm giá.

Trong khi Ä‘ó cÅ©ng tại công văn số 8984/BTC-QLG hÆ°á»›ng dẫn má»™t số ná»™i dung về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, Bá»™ Tài chính lại đề nghị: Các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối chủ Ä‘á»™ng Ä‘iều hành giá bán xăng dầu. Riêng trường hợp khi giá cÆ¡ sở tăng cao hÆ¡n giá bán hiện hành trong phạm vi thuá»™c quyền Ä‘iều chỉnh giá của DN, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối phải thá»±c hiện dãn thời gian Ä‘iều chỉnh giá xăng, dầu giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh tăng giá liền nhau tối thiểu là 30 ngày dÆ°Æ¡ng lịch.

Theo TS Nguyá»…n Quang A thì cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã can thiệp quá sâu vào sá»± chủ Ä‘á»™ng của DN. Đồng thuận quan Ä‘iểm này, các chuyên gia và DN cho rằng DN Ä‘ang chủ Ä‘á»™ng, nhÆ°ng cÆ¡ quan quản lý lại “quyết định thay” cả về giá cả, thời gian tăng - giảm giá... Vá»›i những diá»…n biến này, rõ ràng mối quan hệ Ä‘a chiều giữa cÆ¡ quan quản lý, DN, NTD và thị trường xăng dầu vẫn Ä‘ang rất lúng túng. DN thì kêu mất quyền chủ Ä‘á»™ng, cÆ¡ quan quản lý không dám “buông”, thường áp đặt mệnh lệnh hành chính vì sợ DN làm ẩu, trong khi Ä‘ó NTD thì luôn bức xúc vì chÆ°a được hưởng cÆ¡ chế giá theo thị trường Ä‘úng nghÄ©a.

Nguồn: LD