TrÆ°á»›c má»™t số dÆ° luận trái chiều về các quyết định Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu trong thời gian gần Ä‘ây, trao đổi vá»›i báo chí chuyên gia kinh tế - TS.Nguyá»…n Minh Phong cho rằng Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã có nhiều cố gắng trong bình ổn giá xăng dầu và việc Ä‘iều hành giá xăng đầu  Ä‘ã đảm bảo công khai, minh bạch và nhất quán.

 PV: ThÆ°a ông, trong thời gian vừa qua giá xăng, dầu liên tiếp tăng.  Qua những lần tăng giá, ông thấy vai trò Ä‘iều tiết của Nhà nÆ°á»›c đối vá»›i giá xăng, dầu nhÆ° thế nào?

- Ông Nguyá»…n Minh Phong: TrÆ°á»›c hết cần nhấn mạnh rằng, chúng ta Ä‘ang chứng kiến những Ä‘á»™ng thái phức tạp của giá xăng dầu thế giá»›i. Nó chịu sá»± tác Ä‘á»™ng của bối cảnh kinh tế - chính trị quốc tế và những quan hệ khác nữa trong các nhân tố ảnh hưởng tá»›i giá xăng dầu. Việt Nam là nÆ°á»›c nhập khẩu phần lá»›n mặt hàng này, vì thế, khi giá thế giá»›i tăng thì sá»± liên thông cÅ©ng bắt buá»™c giá trong nÆ°á»›c phải tăng theo.

Về nguyên tắc, Nhà nÆ°á»›c cố gắng thá»±c hiện 2 yêu cầu trong quản lý giá xăng dầu. Má»™t là, từng bÆ°á»›c thị trường hóa nguyên tắc quản lý này để đảm bảo nguyên tắc thị trường và há»™i nhập trong quá trình phát triển và đổi má»›i kinh tế của Việt Nam. Hai là, cố gắng giữ ổn định trong Ä‘iều kiện có thể để tránh những cú sốc tăng giá ảnh hưởng tiêu cá»±c đến đời sống kinh tế - xã há»™i cÅ©ng nhÆ° Ä‘áp ứng mục tiêu quản lý khác của Nhà nÆ°á»›c. Trong thời gian qua, Chính phủ, các Bá»™, ngành cÅ©ng nhÆ° các đợn vị có liên quan Ä‘ã có nhiều cố gắng  nhằm đảm bảo nguyên tắc trong quản lý, Ä‘iều hành giá xăng dầu. Nó thể hiện rõ trong quy định của Nghị định 84/2009/NĐ - CP (Nghị định 84). Hiện nay, Nghị định 84 là nền tảng chủ yếu trong việc quản lý giá xăng dầu.

+ Vấn đề mà Ä‘ông đảo người dân rất quan tâm hiện nay là Nhà nÆ°á»›c trao cho DN được quyền quyết định giá xăng dầu liệu phải chăng là Nhà nÆ°á»›c Ä‘ang bỏ ngỏ thị trường, để cho DN “tá»± tung tá»± tác” giá xăng dầu?

- Tôi cho rằng hiểu nhÆ° thế là chÆ°a Ä‘úng. Theo quy định tại Nghị định 84 và chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, Bá»™ Tài chính Ä‘ã trao quyền định giá cho DN, quy định tại Nghị định 84 cÅ©ng nhÆ° trong thá»±c tế Ä‘iều hành của Liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng việc trao quyền định giá xăng  dầu  cho DN để góp phần tạo lập thị trường cạnh tranh là hÆ°á»›ng Ä‘i Ä‘úng nhÆ°ng trao quyền  cho DN không phải là  Nhà nÆ°á»›c ‘‘buông”, không  quản lý giá xăng dầu.  DN được quyền  quyết định giá nhÆ°ng chỉ được quyết  định trong biên Ä‘á»™ Nhà nÆ°á»›c cho phép (7%), mức giá tính toán phải theo nguyên tắc, căn cứ, phÆ°Æ¡ng pháp và công thức do Nhà nÆ°á»›c quy định. Rồi việc Ä‘iều chỉnh giá  cÅ©ng bắt buá»™c  phải tuân theo trình tá»±, thủ tục mà nhà nÆ°á»›c Ä‘ã đề ra và phải đăng ký vá»›i cÆ¡ quan có thẩm quyền để  giám sát, kiểm soát. Vì vậy có thể nói là DN được  quyền quyết định giá nhÆ°ng vẫn phải chịu sá»± kiểm soát chặt chẽ của Nhà nÆ°á»›c, không phải DN muốn tăng bao nhiêu thì tăng, muốn quy định giá bao nhiêu cÅ©ng được.

+ NhÆ° vậy, theo ông ứng xá»­ của người dân cÅ©ng nhÆ° dÆ° luận sau những lần Ä‘iều chỉnh tăng liên tiếp thế nào?

- Xăng dầu là má»™t trong những mặt hàng tiêu thụ đặc biệt. Vì nó gắn liền vá»›i yếu tố đầu vào của sản xuất cÅ©ng nhÆ° tác Ä‘á»™ng lá»›n đến đời sống người dân. Vì thế, người dân cần phải hiểu rằng, trong bối cảnh giá xăng tăng liên tục, Nhà nÆ°á»›c chỉ có thể Ä‘iều chỉnh bằng cách sao cho giá xăng bằng mức giá nhập khẩu tối thiểu, cá»™ng vá»›i chi phí tối thiểu của DN chứ không có khoản bù lá»— hÆ¡n nữa. Khi giá cả tăng chỉ có cách Ä‘iều tiết tiêu dùng của mình sao cho phù hợp vá»›i khả năng thanh toán. Đối vá»›i các DN, đặc biệt là các DN kinh doanh xăng dầu phải xác định nhiều hÆ¡n nữa trách nhiệm xã há»™i của mình, để thá»±c hiện cải tổ quản lý sao cho giảm chi phí, giảm thiểu nhân tố ảnh hưởng đến giá xăng dầu…

+ ThÆ°a ông, vá»›i góc Ä‘á»™ là má»™t chuyên gia kinh tế, ông nhận xét nhÆ° thế nào về công tác Ä‘iều hành giá xăng đầu trong thời gian qua? Theo ông việc Ä‘iều hành này có đảm bảo công khai, minh bạch và nhất quán hay không?

- NhÆ° trên tôi Ä‘ã nói, Nghị định 84 là nền tảng chủ yếu trong việc quản lý, Ä‘iều hành giá xăng dầu. Trong những năm qua, Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã công bố công khai vá»›i  xã há»™i và báo chí nguyên tắc Ä‘iều hành giá xăng dầu, Ä‘ó là: đảm bảo hài hoà lợi ích của Nhà nÆ°á»›c, người tiêu dùng và DN kinh doanh xăng dầu. Có thể thấy rằng trong những năm qua, việc Ä‘iều hành kinh doanh xăng dầu Ä‘ã theo Ä‘úng các quy định tại Nghị định 84 và các văn bản  quy phạm pháp luật liên quan, Ä‘ó là Ä‘iều hành  kinh doanh xăng dầu  theo cÆ¡ chế thị trường  có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c bám sát diá»…n biến giá xăng dầu  thế giá»›i đảm bảo chia sẻ hài hoà lợi ích giữa nhà nÆ°á»›c, DN và người tiêu dùng. Bên cạnh Ä‘ó, việc công bố thông tin luôn đảm bảo công khai, kịp thời và minh bạch. Đơn cá»­ tôi có thể dẫn chứng ngay là trong  những lần tăng giá, Bá»™ Tài chính đều thá»±c hiện họp báo, giải Ä‘áp đầy đủ các câu hỏi của phóng viên báo chí, rồi thông báo công khai trên các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin đại chúng về sá»± cần thiết phải Ä‘iều chỉnh giá, nguyên tắc Ä‘iều hành và mức giá Ä‘iều chỉnh….

+ Xin cảm Æ¡n ông!

Nguồn tin: stockbiz