Có thể nói, giá xăng dầu có ảnh hưởng rất lá»›n tá»›i đời sống xã há»™i và đến tình hình kinh tế trong nÆ°á»›c. Má»—i lần Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu đều có tác Ä‘á»™ng không nhỏ đến giá cả và tâm lý người dân. Vì vậy, ổn Ä‘ịnh giá xăng dầu, góp phần ổn định được mặt bằng giá trong nhiều lÄ©nh vá»±c nhằm thá»±c hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vÄ© mô, đảm bảo an sinh xã há»™i là yêu cầu bức thiết hiện nay.

ChÆ°a thể "thả nổi" giá xăng dầu

Ngày 20/9/2011, tại Hà Ná»™i, Bá»™ Tài chính Ä‘ã tổ chức “Há»™i thảo Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường ở Việt Nam hiện nay” vá»›i mục tiêu có những Ä‘ánh giá nhiều chiều, xác thá»±c hÆ¡n về tình hình kinh doanh xăng dầu, cÆ¡ chế mặt hàng quan trọng này hiện nay đồng thời Ä‘Æ°a ra những kiến nghị, giài pháp…nhằm giúp có thêm cÆ¡ sở Ä‘ánh giá, xem xét, xây dá»±ng cÆ¡ chế Ä‘iều hành trong thời gian tá»›i.

Tại Há»™i thảo má»™t số doanh nghiệp Ä‘ã "kêu lá»—", vì giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c luôn thấp hÆ¡n giá nhập khẩu xăng dầu. Ông Bùi Ngọc Bảo - Tổng Giám đốc Petrolimex cho biết: “Suốt 1 thời gian dài giá bán lẻ xăng dầu của Việt Nam thấp hÆ¡n rất nhiều so vá»›i giá nhập khẩu nên các doanh nghiệp luôn trong trạng thái lá»—".

Cụ thể, đối vá»›i Petrolimex, đến hết tháng 8/2011 Ä‘ã bị lá»— 1.800 tá»· đồng và dá»± báo trong tháng 9 khoản lá»— của Công ty này Æ°á»›c khoảng 200 tá»· đồng, nâng tổng số lá»— trong 9 tháng đầu năm lên 2.000 tá»· đồng”.

Ông Lê Xuân Trình - Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Dầu VN (PV Oil) cÅ©ng bày tỏ quan Ä‘iểm Bá»™ Tài chính nên “thả” giá xăng dầu và để thị trường tá»± Ä‘iều tiết giá giống nhÆ° gas hay má»™t số mặt hàng khác.

Tuy nhiên, theo Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ, không có chuyện doanh nghiệp lá»—, vì: "Ngay trong thời Ä‘iểm giảm giá xăng mức 500 đồng, theo số liệu thá»±c tế của hải quan, riêng Petrolimex có chênh lệch dÆ°Æ¡ng 780 đồng/má»—i lít xăng ngoài 300 đồng lãi định mức mà Chính phủ cho phép. Vậy các doanh nghiệp kêu lá»— gì ở Ä‘ây?" - Bá»™ trưởng nhấn mạnh.

Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cho rằng: Hiện tại, nhiều doanh nghiệp kêu lá»— nhÆ°ng nguyên nhân má»™t phần do các chi phí bất hợp lý, không áp dụng linh hoạt các biện pháp đầy đủ, ví dụ nhÆ° sá»­ dụng quyền chọn mua, chọn bán, định Ä‘oạt tá»· giá, giảm chiết khấu mạng lÆ°á»›i tiêu thụ, chi phí kinh doanh, bá»™ máy gián tiếp….

Về vấn đề giá xăng dầu, nhiều chuyên gia tham dá»± Há»™i thảo cÅ©ng nhìn nhận, sá»± Ä‘iều chỉnh giá trong từng giai Ä‘oạn phải căn cứ vào năng lá»±c quản lý của các doanh nghiệp và thu nhập của người dân. Không thể so sánh Việt Nam vá»›i Singapo và Thái Lan về xăng dầu.

PGS Ngô Trí Long- Viện phó Viện Nghiên cứu giá cả khẳng định có 2 loại quản lý giá: Đối vá»›i hàng hóa còn Ä‘á»™c quyền thì Nhà nÆ°á»›c phải định giá, kiểm soát giá bằng cách định khung giá ở mức trần – mức sàn. Chỉ đối vá»›i hàng hóa Ä‘ã có cạnh tranh, Nhà nÆ°á»›c má»›i để thị trường tá»± quyết định giá. Thị trường xăng dầu ở Việt Nam do Petrolimex chiếm 55% thị phần nên vẫn là mặt hàng Ä‘á»™c quyền, không thể trao quyền định giá cho doanh nghiệp.

Còn TS LÆ°Æ¡ng Thái Bảo, Viện Quản trị Kinh doanh Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, doanh nghiệp không thể ở mãi trong bao bọc của cÆ¡ chế, phải đối mặt vá»›i những rủi ro trong kinh doanh bằng các nghiệp vụ bảo hiểm, mua bán kỳ hạn…

Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cÅ©ng cho biết, hiện nay chÆ°a thể “thả” giá xăng dầu hoàn toàn vì giá xăng dầu thế giá»›i bất ổn. "Nếu hôm nay trong nÆ°á»›c “thả” giá thì ngày mai thì thị trường sẽ ra sao?. Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cÅ©ng nhấn mạnh, các doanh nghiệp phải có trách nhiệm không để ảnh hưởng đến việc lÆ°u thông xăng dầu, nếu doanh nghiệp nào không tham gia thì sẽ thay thế bằng các Ä‘Æ¡n vị cung ứng khác. Quyền lợi của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không thể đặt trên quyền lợi của hàng trăm ngàn doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh khác cÅ©ng nhÆ° hÆ¡n 80 triệu người dân...

Điều hành giá xăng dầu phải dá»±a trên lợi ích của người dân

Thá»±c tế, trong thời gian qua, thá»±c hiện Nghị định số 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường, Bá»™ Tài chính luôn căn cứ diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i và tình hình kinh tế xã há»™i trong nÆ°á»›c, để thá»±c hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát và từng bÆ°á»›c xoá bao cấp qua giá và Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường. Bên cạnh Ä‘ó, Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã phối hợp vá»›i Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘iều hành giá xăng dầu và sá»­ dụng thuế, quỹ bình ổn giá, góp phần ổn định mặt hàng xăng, dầu trên cả nÆ°á»›c.

Cụ thể, từ đầu năm đến nay, Bá»™ Tài chính Ä‘ã 2 lần Ä‘iều chỉnh tăng giá xăng dầu ở mức có kiềm chế (ngày 24/2/2011 và ngày 29/3/2011). Mức giá Ä‘iều chỉnh tăng lần thứ nhất (ngày 24/2/2011) từ 16-24% tuỳ loại, bằng khoảng 15-57% mức phải Ä‘iều chỉnh. Lần thứ hai (ngày 29/3/2011) Ä‘iều chỉnh tăng giá từ 10,36-13,51% tuỳ loại, bằng khoảng 34,73-50,27% mức phải Ä‘iều chỉnh theo quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu;

Cùng vá»›i Ä‘ó, sá»­ dụng linh hoạt công cụ thuế nhập khẩu các mặt hàng xăng dầu trong Ä‘ó Ä‘ã giảm thuế nhập khẩu về mức 0% đối vá»›i xăng và diezel (từ 14/01/2011) và tiếp tục đối vá»›i dầu hoả, ma zút (từ 24/2/2011); đến ngày 9/6/2011 tăng thuế nhập khẩu đối vá»›i diezel và dầu hoả lên 5%; còn xăng và ma zút vẫn duy trì ở mức thuế nhập khẩu 0%;

Điển hình, trong tháng 1 cho đến trÆ°á»›c ngày 24/2/2011, liên Bá»™ Tài chính-Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã cho phép doanh nghiệp tiếp tục tăng mức sá»­ dụng Quỹ bình ổn giá; sau Ä‘ó, do Quỹ bình ổn giá Ä‘ã hết nên Ä‘ã Ä‘iều chỉnh tăng giá xăng dầu và giảm thuế nhập khẩu; từ 9/6/2011 Ä‘ã Ä‘iều hành yêu cầu doanh nghiệp tăng mức trích Quỹ bình ổn giá đối vá»›i xăng thêm 100Ä‘/lít (thànhh 400Ä‘/lít) để tạo nguồn cho xá»­ lý bình ổn giá trong thời gian tá»›i.

Ngày 26/8/2011, sau khi thống nhất vá»›i Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, Bá»™ Tài chính Ä‘ã yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối từ 21 giờ ngày 26/8/2011 thá»±c hiện giảm giá bán 500 đồng/lít đối vá»›i xăng và 300 đồng/lít đối vá»›i dầu diesel và dầu hỏa; đồng thời giảm mức trích Quỹ Bình ổn giá vá»›i mặt hàng xăng từ 400 đồng/lít xuống còn 300 đồng/lít (riêng mức trích đối vá»›i các mặt hàng diesel, dầu hỏa, mazut giữ nhÆ° quy định hiện hành).

Và cÅ©ng má»›i Ä‘ây, trÆ°á»›c đề nghị tăng giá xăng dầu của má»™t số doanh nghiệp đầu mối, Bá»™ Tài chính Ä‘ã có văn bản yêu cầu các Ä‘Æ¡n vị này tiếp tục giữ giá bán lẻ nhÆ° hiện nay. Tại văn bản số 12163/BTC-QLG Bá»™ Tài chính phát Ä‘i khẳng định: căn cứ diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i và tình hình kinh tế xã há»™i trong nÆ°á»›c hiện nay, Bá»™ Tài chính đề nghị trÆ°á»›c mắt các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối chÆ°a Ä‘iều chỉnh tăng giá xăng dầu, tiếp tục trích Quỹ Bình ổn giá xăng dầu để Ä‘iều hành giá. Đồng thời, yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối tiếp tục thá»±c hiện các biện pháp bảo đảm cân đối cung cầu hàng hóa, bảo đảm việc kinh doanh tiến hành bình thường.

Đặc biệt, tại "Há»™i thảo Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường ở Việt Nam hiện nay”, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cÅ©ng Ä‘ã khẳng định: Việc Ä‘iều hành giá xăng dầu phải kiên trì theo cÆ¡ thị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c, phù hợp vá»›i mục tiêu bình ổn kinh tế vÄ© mô, kiềm chế lạm phát, đảm bảo an sinh xã há»™i, đặc biệt phải dá»±a trên cÆ¡ sở minh bạch chính sách và thông tin. Việc tăng giá xăng dầu cần chú ý đến lợi ích của người dân.

Vá»›i các biện pháp Ä‘iều hành trên, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã ổn định, qua Ä‘ó Ä‘ã góp phần quan trọng bình ổn giá thị trường nhiều mặt hàng khác. Và quan trọng hÆ¡n vá»›i những biện pháp Ä‘iều hành này Ä‘ã và Ä‘ang khẳng định mục tiêu, giải pháp mà Bá»™ Tài chính Ä‘ang hÆ°á»›ng tá»›i Ä‘ó là thá»±c hiện nhất quán cÆ¡ chế giá thị trường; tiếp tục có lá»™ trình thích hợp để xoá bao cấp qua giá đối vá»›i các loại hàng hoá dịch vụ còn bao cấp và phù hợp vá»›i mục tiêu kiềm chế lạm phát nhÆ°: Ä‘iện, xăng dầu, nÆ°á»›c sạch, than bán cho Ä‘iện…Ä‘i Ä‘ôi vá»›i các giải pháp há»— trợ hợp lý đối vá»›i những ngành sản xuất gặp khó khăn, há»— trợ đối vá»›i người nghèo, người có thu nhập thấp, thá»±c hiện các chính sách an sinh xã há»™i.

Tiếp tục có chính sách chỉ đạo phù hợp hÆ¡n

Thá»±c tế, sức ép giá xăng dầu hiện nay rất lá»›n đối vá»›i tình hình lạm phát, tại Há»™i nghị Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cÅ©ng bày tỏ: “Nguyên tắc theo cÆ¡ chế thị trường vá»›i sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c vá»›i lá»™ trình và mục tiêu trên cÆ¡ sở minh bạch chính sách và thông tin. Mặt bằng về chính sách là trách nhiệm của Nhà nÆ°á»›c, thông tin là trách nhiệm của doanh nghiệp. Vi phạm thì phải xá»­ lý. Không ai muốn tăng giá xăng cả vì khi giá xăng tăng sẽ tác Ä‘á»™ng đến tình hình lạm phát và ảnh hưởng tá»›i hÆ¡n 80 triệu dân. Việc giảm giá cÅ©ng vậy, không ai lại bỏ qua khi có cÆ¡ há»™i giảm”.

Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cÅ©ng khẳng định, thời gian tá»›i Bá»™ Tài chính sẽ yêu cầu các cÆ¡ sở đầu mối xăng dầu báo cáo toàn bá»™ tình hình thá»±c trạng kinh doanh xăng dầu từ đầu năm đến nay, nhất là thời Ä‘iểm từ tháng 1/2011 đến 25/8 khi Bá»™ Tài chính Ä‘iều chỉnh giá và từ 25/8 đến nay, cùng vá»›i Ä‘ó là những tính toán về quỹ bình ổn xăng dầu. Từ Ä‘ó, Bá»™ sẽ có những bÆ°á»›c Ä‘i phù hợp theo Ä‘úng yêu cầu và chỉ đạo của Chính phủ.

Bá»™ trưởng cÅ©ng cho biết, Bá»™ Tài chính sẽ sá»­ dụng tối Ä‘a các biện pháp bình ổn, há»— trợ để từ nay đến cuối năm không tăng giá xăng dầu. Đồng thời, Bá»™ Tài chính chịu trách nhiệm cÅ©ng nhÆ° trách nhiệm cá nhân của Bá»™ trưởng về các quyết định Ä‘iều hành giá xăng dầu theo cÆ¡ chế cho phép hiện nay.

Nguồn tin: ĐCSVN