Trong khi ngÆ°á»i dân mong má»i thuế nháºp khẩu giảm theo cam kết quốc tế sẽ làm giá xăng dầu rẻ theo, thế nhÆ°ng cách Ä‘iá»u hành “dồn cục”, tăng nhanh trong thá»i gian ngắn của liên bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng-Tài chính Ä‘ã Ä‘áºp tan hy vá»ng Ä‘ó. Theo các chuyên gia kinh tế, Ä‘iá»u hành cần có lá»™ trình, tránh kiểu “sáng kiến Ä‘á»™t xuất”.
“Nên dẹp quỹ bình ổn”
Chiá»u 26/5, chuyên gia kinh tế Lê Äăng Doanh phân tích: Äáng ra giảm thuế nháºp khẩu, giá xăngphải hạ. Thay vào Ä‘ó, cÆ¡ quan chức năng lại tăng thuế bảo vệ môi trÆ°á»ng lên tá»›i 300%. Äiá»u này vô hiệu hóa việc giảm giá xăng nhÆ° mong đợi. “Không thể nói tăng thuế bảo vệ môi trÆ°á»ng mà không ảnh hưởng tá»›i giá xăng. NhÆ° thế là chÆ°a Ä‘úng sá»± tháºt”, ông Doanh khẳng định. Vị này cho hay, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c cần hạn chế “sáng kiến Ä‘á»™t xuất” kiểu nhÆ° váºy. Các thay đổi chính sách tác Ä‘á»™ng lá»›n tá»›i ngÆ°á»i dân cần phải có lá»™ trình. “Nhiá»u sáng kiến rất Ä‘áng lo ngại”, ông Doanh băn khoăn.
“Äợt Ä‘iá»u chỉnh giá xăng vừa qua, chúng tôi Ä‘ã tính toán, nếu so vá»›i việc giảm thuế nháºp khẩu vá»›i việc tăng thuế bảo vệ môi trÆ°á»ng, chỉ có mặt hàng xăng trong đợt Ä‘iá»u chỉnh vừa qua tăng 162 đồng” - Bá»™ trưởng Công thÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng
Vấn Ä‘á» khác cÅ©ng gây sá»± chú ý trong cách Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, Ä‘ó là sá»± tồn tại của quỹ bình ổn. Trong phát biểu má»›i nhất, Bá»™ trưởng Công ThÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng khẳng định sá»± cần thiết duy trì quỹ này để đảm bảo quyá»n lợi ngÆ°á»i tiêu dùng. Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong nháºn định: “Nên dẹp quỹ bình ổn. Sá»± tồn tại của quỹ chỉ gây nghi vấn thiếu minh bạch trong cách sá» dụng”, ông Phong nói.
Vị này cho hay, sá»± tồn tại của quỹ chỉ gây ra sá»± khó hiểu, nhiá»…u thị trÆ°á»ng. “Quỹ chỉ tạo cảm giác tâm lý. Thá»±c tế khi giá xăng cao, cần xả ra để giá giảm, nhÆ°ng lại tăng trích cho quỹ, cuối cùng ngÆ°á»i dân vẫn phải mua giá cao. Chung quy ngÆ°á»i dân không được gì, tháºm chí phải bù thêm. TrÆ°á»ng hợp doanh nghiệp ăn gian, quỹ còn bị thâm hụt nhiá»u”, ông Phong nói.
Ngoài ra, ông cÅ©ng nêu thá»±c tế rằng, hiện nay quỹ tại các doanh nghiệp không đồng nhất. Có doanh nghiệp còn quỹ, có doanh nghiệp Ä‘ã hết. “Bây giá» ra lệnh cho doanh nghiệp xả quỹ để bù giá xăng, vá»›i doanh nghiệp hết quỹ bình ổn lấy Ä‘âu ra để xả?”, ông Phong đặt vấn Ä‘á».
Giá xăng tăng mạnh gây ảnh hưởng không nhá» tá»›i Ä‘á»i sống ngÆ°á»i dân và doanh nghiệp. Ảnh: Hồng VÄ©nh.
Äiá»u hành “giáºt cục”?
Trên khía cạnh khác, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nói: Bản chất việc tăng thuế bảo vệ môi trÆ°á»ng chỉ đảm bảo nguồn thu từ xăng dầu được giữ vững. “Trong bối cảnh thuế nháºp khẩu mặt hàng này phải cắt giảm vá» mức cam kết quốc tế buá»™c Bá»™ Tài chính sẽ Ä‘iá»u chỉnh bằng cách nào Ä‘ó tăng các loại thuế, phí khác để đảm bảo nguồn thu từ mặt hàng này”, ông Long nói.
“Trong thá»i gian vừa qua, giá xăng dầu bán lẻ trong nÆ°á»›c của chúng ta Ä‘ã được Ä‘iá»u chỉnh so vá»›i thá»i Ä‘iểm giá thấp nhất 30% là hợp lý… Theo tính toán, số chênh lệch do Ä‘iá»u chỉnh giảm thuế suất thuế nháºp khẩu lá»›n hÆ¡n số tăng thuế bảo vệ môi trÆ°á»ng đối vá»›i mặt hàng này” – Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính Äinh Tiến DÅ©ng
TrÆ°á»›c Ä‘ó, Bá»™ trưởng Tài chính Äinh Tiến DÅ©ng khẳng định giá xăng tăng 30% trong thá»i gian ngắn vừa qua là hợp lý. Ông Ä‘Æ°a ra dẫn chứng giá xăng dầu thế giá»›i thá»i Ä‘iểm ngày 21/5 giao dịch mức 60,72 USD/thùng, trong khi thá»i Ä‘iểm thấp nhất chỉ 43,9 USD/thùng (tháng 2/2015). Tính ra giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ã tăng 38,3%, còn giá bán lẻ trong nÆ°á»›c tăng 30%. Bá»™ trưởng DÅ©ng nháºn định rằng, số chênh lệch do Ä‘iá»u chỉnh giảm thuế nháºp khẩu lá»›n hÆ¡n số tăng thuế bảo vệ môi trÆ°á»ng đối vá»›i mặt hàng này. Tuy nhiên, bên lá» há»p Quốc há»™i, Bá»™ trưởng Hoàng lại cung cấp thông tin rằng, thuế bảo vệ môi trÆ°á»ng Ä‘ã làm tăng giá xăng lên khoảng 162 đồng/lít.
Có lẽ cần phải nhắc lại má»™t việc chứng minh vá» cách Ä‘iá»u hành xăng dầu của Bá»™ Tài chính hồi đầu năm 2015. Khi thông tÆ° tăng thuế xăng dầu chÆ°a ráo má»±c buổi sáng, bá»™ này lại ban hành thông tÆ° khác vào buổi chiá»u để thu hồi nhằm giữ nguyên mức thuế. Äược biết, nguyên nhân là, Bá»™ trưởng Äinh Tiến DÅ©ng chỉ đạo má»™t đằng, cấp dÆ°á»›i làm má»™t nẻo. Äiá»u này gây ra sá»± bối rối cho các cÆ¡ quan quản lý liên quan. Do váºy, vá»›i lần tăng giá Ä‘iện, giá xăng cấp táºp trong bối cảnh hiện nay, dÆ° luáºn đặt câu há»i là Ä‘iá»u dá»… hiểu.
Má»›i Ä‘ây, Phó Thủ tÆ°á»›ng VÅ© Văn Ninh (Trưởng ban Chỉ đạo Ä‘iá»u hành giá) Ä‘ã chỉ đạo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng phải tính toán thá»i Ä‘iểm Ä‘iá»u chỉnh giá hợp lý, chia làm nhiá»u đợt, tránh Ä‘iá»u chỉnh dồn vào má»™t đợt hoặc Ä‘iá»u chỉnh đồng thá»i vá»›i các mặt hàng khác để hạn chế tác Ä‘á»™ng đến tâm lý ngÆ°á»i tiêu dùng.
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, Ä‘Æ¡n giá nháºp khẩu bình quân xăng dầu giảm tá»›i 41% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c, nên trị giá nháºp khẩu gần 2 tá»· USD, giảm 27,7% so vá»›i bốn tháng đầu năm 2014. Việt Nam chủ yếu nháºp khẩu xăng dầu từ các thị trÆ°á»ng: Singapore vá»›i 1,74 triệu tấn, tăng mạnh 82,8%; Trung Quốc 572 nghìn tấn, tăng 8,9%; Äài Loan 499 nghìn tấn, giảm 14,9%; Thái Lan 375 nghìn tấn, gấp 2,8 lần… so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c.
Nguồn tin: Petronews
