Thái tử Mohammed bin Salman (MBC) của Ả Rập Xê Út đã nói với CBS rằng dầu có thể đạt tới “con số cao không thể tưởng tượng được” nếu một cuộc chiến với Iran nổ ra, điều mà ông cho rằng có thể xảy ra nếu “thế giới không có hành động mạnh mẽ và kiên quyết để ngăn chặn Iran”.
Và trong khi MBS được biết là đang cường điệu khi nói đến mối đe dọa Iran, thì các sự kiện gần đây cho thấy có thể có một điểm ở đây. Nhưng những con số cao không thể tưởng tượng được mà ông đang đề xuất là gì? 100 USD mỗi thùng? Hay 300 USD mỗi thùng? Và thế giới sẽ như thế nào nếu giá thực sự tăng cao như vậy?
Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái gần đây vào cơ sở dầu của Saudi Aramco, đã làm mất 5,7 triệu thùng/ngày, phần lớn được quy cho Iran - ngay cả khi người Houthis đã nhận trách nhiệm về vụ việc. Cuộc tấn công này là bằng chứng cho thấy Iran có phương tiện tấn công vào trung tâm cấu trúc dầu của Saudi và, trong một cuộc chiến toàn diện, thật hợp lý để cho rằng một cuộc tấn công vào các cơ sở đó có thể tàn phá hơn nhiều. Với kịch bản đó, 5,7 triệu thùng/ngày đó có thể mất vĩnh viễn - khiến ngành dầu khí toàn cầu rơi vào tình thế rất bấp bênh.
Mặc dù đây có lẽ là một kịch bản giả định, nhưng chính cuộc tấn công vào ngày 14 tháng 9 đã chứng minh là có thể xảy ra, và sự sáng tỏ của các cuộc tấn công mà những lời nhận xét của MBS có thể hiểu được hoàn toàn. Một cuộc tấn công hủy diệt làm gián đoạn gần 6 triệu thùng/ngày trong sản xuất dầu - vĩnh viễn - chắc chắn sẽ có tác động sâu sắc hơn nhiều đến giá dầu so với cuộc tấn công thực tế vào các cơ sở của Saudi. Sau cuộc tấn công đó, Brent đã nhanh chóng vượt 70 đô la một thùng và sau đó rút lui nhanh chóng với những cam kết từ Riyadh. Sau đó, chuẩn dầu quốc tế tăng mạnh một lần nữa - mặc dù không cao bằng - khi các báo cáo xuất hiện rằng việc sửa chữa thực sự có thể mất vài tháng thay vì vài tuần. Nhưng cuối cùng, sự hoảng loạn chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn và khi có thông tin mới hơn về khả năng Saudi nhanh chóng đưa sản xuất trở lại, giá dầu đã giảm lại, gần giống như điều đó đã chưa từng xảy ra.
Vài ngày sau các cuộc tấn công, một số nhà phân tích đã dự báo giá Brent 100 đô la, nhưng cũng có những suy nghĩ tỉnh táo hơn nói rằng không có lý do gì để dầu tăng quá cao đến mức một số thành viên OPEC + có thể tăng sản lượng và đá phiến của Mỹ sẽ làm phần còn lại. Nhưng sự phụ thuộc vào đá phiến của Mỹ và các thành viên OPEC khác có lẽ hơi lạc quan trong một kịch bản như vậy.
Iran và UAE là hai thành viên OPEC có năng lực dự phòng tiềm năng cao nhất, nhưng nếu Iran và UAE có chiến tranh, họ có thể sẽ thấy sản lượng giảm hơn nữa. Điều đó có nghĩa là gần như toàn bộ trong số 5,7 triệu thùng/ngày sẽ phải được thay thế bởi Mỹ, một điều mà ngay cả những người ủng hộ đá phiến dữ dội nhất cũng phải rất khó để tin.
Mỹ đã tăng sản lượng đáng kể trong năm ngoái, nhưng đà tăng đó có thể không bền vững. Trong Triển vọng năng lượng ngắn hạn mới nhất của mình, EIA ước tính rằng sản lượng đã tăng 1,2 triệu thùng/ngày từ năm 2018. Nhưng sự tăng trưởng đó đã giảm bớt bởi kết quả kém gần đây từ một số lưu vực đá phiến hứa hẹn nhất của Mỹ.
Thực tế là, không có nhà sản xuất dầu nào có thể tăng sản lượng thêm 6 triệu thùng mỗi ngày, và 6 triệu thùng/ngày thực sự là một ước lượng dè dặt nếu xảy ra chiến tranh toàn diện.
Nếu 6 triệu thùng/ngày trở lên bị mất trong bất kỳ khung thời gian quan trọng nào, điều này có thể gây ra bởi bất kỳ điều gì từ khả năng thực sự đóng cửa Eo biển Hormuz đến một cuộc tấn công khác vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Saudi Aramco, giá dầu thực sự sẽ tăng vọt đến “mức không thể tưởng tượng được”'.
Nếu không rõ khi nào sản xuất có thể khôi phục, một cuộc tranh giành điên rồ sẽ xảy ra để xem ai có thể làm phần việc mà những thành viên khác trong nhóm chưa hoàn thành - không phải để giá giảm, mà là xem ai có thể đánh cắp thị phần. Các quốc gia chắc chắn sẽ cố hết sức mình để đẩy mạnh sản xuất, nhưng điều đó là không đủ. Các kho dự trữ dầu mỏ chiến lược toàn cầu tất cả sẽ được khai thác để giữ cho thị trường được cung ứng đủ, nhưng đó là một giải pháp ngắn hạn.
Những nước tiêu thụ dầu lớn như Trung Quốc và Ấn Độ sẽ tuyệt vọng tìm kiếm các nhà cung cấp thay thế. Nhưng quan trọng hơn, các quốc gia tiêu thụ lớn này sẽ bị nghiền nát nếu giá dầu vượt quá 100 đô la. Thật khó để nói Trung Quốc có bao nhiêu dầu trong kho, và liệu họ có thể chịu được cú sốc, nhưng họ sẽ sử dụng hết bất cứ thứ gì họ có khá nhanh.
Ấn Độ đã cố gắng tăng cường dự trữ dầu trong kho để ứng phó với sự cố ở Trung Đông và họ đang nỗ lực xây dựng thêm có kho bổ sung sẽ sẵn sàng phục vụ vào năm tới. Mục tiêu của Ấn Độ là cuối cùng sẽ có lượng dầu đủ dùng cho 90 - 100 ngày trong kho, duy trì tỷ lệ nhập khẩu 80%.
Dữ liệu của Trung Quốc thì âm u hơn, nhưng người ta tin rằng Trung Quốc đã tăng cường lưu trữ dầu, tận dụng lúc giá dầu vừa phải.
Nhật Bản và Hàn Quốc cũng là những nước nhập khẩu lớn, với Nhật Bản có trữ lượng khá lớn ở đâu đó gần 300 triệu thùng.
Mặc dù xả từ nhiều kho dự trữ khác nhau, nhưng thực tế lâu dài của thị trường dầu mỏ sẽ giữ giá cực kỳ cao cho đến khi sản lượng mới được đưa ra, hoặc cho đến khi sự phá hủy nhu cầu diễn ra.
Nhưng giá dầu có thể thực sự cao đến mức nào? Trong trường hợp bị gián đoạn 6 tháng 6 triệu thùng/ngày, mức giá 100 USD dường như có thể xảy ra, nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu 20 triệu thùng/ngày của Eo biển Hormuz bị cắt đứt trong một vài ngày hoặc thậm chí vài tuần? Hay điều gì xảy ra nếu năng lực sản xuất ở một số quốc gia vùng Vịnh khác bị gián đoạn? Một cuộc khủng hoảng nguồn cung cỡ 20 triệu thùng/ngày có khả năng đẩy dầu tới 300 đô la. Nhưng giá dầu không thể lên cao tới mức đó để làm làm đảo lộn các nền kinh tế tiêu thụ cao.
Ấn Độ đã nhanh chóng phát ra hồi chuông cảnh báo mỗi khi Brent leo lên cao hơn ngưỡng chịu đựng của họ, dưới 80 đô la. Điều này chắc chắn sẽ dẫn đến các vấn đề nhu cầu. Chúng ta đã thấy điều này nhiều lần rồi: giá dầu tăng, nhu cầu giảm, giá dầu giảm, nhu cầu được cải thiện, và sau đó nền kinh tế toàn cầu tiếp tục phát triển.
Những nước mua dầu thô lớn nhất thế giới sẽ gặp thời gian khó khăn trong việc duy trì sự tăng trưởng nếu dầu giao dịch gần 100 đô la, chứ đừng nói đến nếu dầu giao dịch ở mức 200 đô la hoặc thậm chí 300 đô la mỗi thùng. Và trong lúc chờ giá dầu quay trở lại sẽ rất gây nhiều thiệt hại.
Trước những bằng chứng lịch sử này, lời cảnh báo của MBS về giá dầu phần lớn có thể được coi như là sự đe dọa, nhưng triển vọng của giá cao “không thể tưởng tượng được” có lẽ là không tự nhiên.
Nguồn tin: xangdau.net
