Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vừa báo cáo Chính phủ rà soát, Ä‘ánh giá và đề xuất hÆ°á»›ng sá»­a đổi Nghị định 84/CP về kinh doanh xăng dầu. Trong Ä‘ó, có Ä‘Æ°a ra các phÆ°Æ¡ng án tần suất Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu cÅ©ng nhÆ° công thức tính giá cÆ¡ sở, công khai kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Điều hành giá xăng dầu cần thận trọng

3 phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều chỉnh giá

Báo cáo của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho biết, Bá»™ Tài chính đề xuất 3 phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu, trong Ä‘ó, nghiêng về phÆ°Æ¡ng án quy định tần suất Ä‘iều chỉnh giá hài hòa giữa dá»± trữ lÆ°u thông và tần suất Ä‘iều chỉnh giá - chu kỳ tính giá bình quân 15 ngày. CÆ¡ sở để lá»±a chọn phÆ°Æ¡ng án này là vì hiện nay, nÆ°á»›c ta Ä‘ã có nhà máy lọc dầu Dung Quất, lượng xăng dầu sản xuất trong nÆ°á»›c Ä‘ã Ä‘áp ứng được khoảng 30% nhu cầu tiêu thụ. HÆ¡n nữa, trong thời gian tá»›i sẽ có thêm má»™t số nhà máy nhÆ°: Nghi SÆ¡n, Long SÆ¡n... Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng Mặt khác, nhà nÆ°á»›c vừa có quyết định dá»± trữ dầu thô (khoảng 10 ngày). PhÆ°Æ¡ng án này có Æ°u Ä‘iểm hài hòa giữa tần suất Ä‘iều chỉnh giá và số ngày dá»± trữ lÆ°u thông, vẫn phù hợp vá»›i diá»…n biến của giá xăng dầu thế giá»›i, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c được giữ ổn định trong thời gian dài hÆ¡n, nhất là khi giá xăng dầu thế giá»›i có biến Ä‘á»™ng tăng. Tuy nhiên, hạn chế của phÆ°Æ¡ng án này là cần chuyển má»™t phần dá»± trữ lÆ°u thông sang dá»± trữ quốc gia hoặc các hình thức dá»± trữ khác.

Các phÆ°Æ¡ng án về tần suất Ä‘iều chỉnh khác là giữ nguyên 10 ngày nhÆ° hiện nay hoặc tăng lên 30 ngày phù hợp vá»›i ngày dá»± trữ lÆ°u thông. Tuy nhiên, sau khi xem xét các Æ°u Ä‘iểm, nhược Ä‘iểm của các đề xuất này, Bá»™ Tài chính lá»±a chọn phÆ°Æ¡ng án 15 ngày để dung hòa giữa các Æ°u, nhược Ä‘iểm của từng phÆ°Æ¡ng án. Quan Ä‘iểm của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng là thời gian giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh giá làm sao để tăng tính linh hoạt trong Ä‘iều hành, phù hợp vá»›i biến Ä‘á»™ng của giá xăng dầu thế giá»›i và mục tiêu ổn định kinh tế vÄ© mô trong từng giai Ä‘oạn.
Chia sẻ về vấn đề này, Tiến sÄ© Nguyá»…n Minh Phong- Chuyên gia kinh tế cho rằng, thá»±c chất thời gian giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu gắn liền vá»›i cÆ¡ chế Ä‘iều hành bất cập hiện nay, tức là doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu vừa phải thá»±c hiện nhiệm vụ kinh doanh, vừa phải đảm bảo an ninh năng lượng. Nếu 2 nhiệm vụ này được tách ra thì tần suất Ä‘iều chỉnh giá bán có thể tính từng ngày. Theo ông Phong, thời gian Ä‘iều chỉnh càng ngắn thì tính thị trường càng cao. Tuy nhiên, tính thị trường còn thể hiện ở cả Ä‘á»™ng thái Ä‘iều chỉnh có phù hợp vá»›i thế giá»›i không, diá»…n biến thị trường thế giá»›i nhÆ° thế nào, doanh nghiệp được toàn quyền quyết định hay không? “Bao nhiêu ngày Ä‘iều chỉnh má»™t lần hiện vẫn phụ thuá»™c vào nÆ°á»›c ta cần đảm bảo an ninh năng lượng trong bao nhiêu ngày. Hiện tại, khoảng 10-15 ngày là hợp lý” - ông Phong phân tích.

Tách bạch nhiệm vụ chính trị và nhiệm vụ kinh doanh

Theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Nghị định 84 Ä‘ã giải quyết việc minh bạch hóa giá bán xăng dầu thông qua việc quy định công thức tính giá cÆ¡ sở vá»›i các yếu tố hình thành giá. Tuy nhiên, Bá»™ Tài chính vẫn đề xuất hÆ°á»›ng sá»­a đổi, bổ sung cách tính giá vốn cÆ¡ sở. Trong Ä‘ó giá vốn cÆ¡ sở được xác định bằng (=): giá CIF + thuế nhập khẩu + thuế tiêu thụ đặc biệt nhân (x) vá»›i tá»· giá ngoại tệ + chi phí kinh doanh định mức + thuế bảo vệ môi trường + thuế giá trị gia tăng + quỹ bình ổn + các loại thuế và các khoản trích ná»™p. Giá cÆ¡ sở sẽ bằng giá vốn cÆ¡ sở cá»™ng lợi nhuận định mức.

Đồng tình vá»›i Ä‘ánh giá của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng về Nghị định 84, song Tiến sÄ© Nguyá»…n Minh Phong cho rằng hÆ°á»›ng sá»­a đổi của liên bá»™ vẫn luẩn quẩn. Để giải quyết được các vấn đề bất cập, cần tách quỹ an ninh năng lượng và quỹ dá»± trữ thÆ°Æ¡ng mại, tức là tách nhiệm vụ chính trị và nhiệm vụ kinh doanh xăng dầu của doanh nghiệp. Bên cạnh Ä‘ó, cần viết lại công thức tính giá xăng dầu. Trong Ä‘ó, phần cứng là giá cÆ¡ sở thuần chi phí để có được 1 lít xăng dầu, không có các loại thuế phí. Phần mềm là giá cÆ¡ sở cá»™ng thêm các loại thuế phí. Doanh nghiệp được toàn quyền quyết định giá, không được bán dÆ°á»›i giá cÆ¡ sở và Nhà nÆ°á»›c không phải bù lá»—.

Về biên Ä‘á»™ Ä‘iều chỉnh, theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, để tăng giảm trong nÆ°á»›c phù hợp vá»›i biến Ä‘á»™ng giá xăng dầu thế giá»›i, thay vì theo ba mức: 7%, 12% và trên 12% nhÆ° hiện nay (theo Ä‘iều 27 Nghị định 84) bằng các mức nhỏ hÆ¡n chẳng hạn: 3%, 5% và 7% hoặc quy định mức Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu trong nÆ°á»›c khi chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở và giá hiện hành bằng con số cụ thể. Ví dụ nhÆ° trong phạm vi đến 500 đồng/lít, kg thì thÆ°Æ¡ng nhân tá»± Ä‘iều chỉnh giá bán; trên 500 – 1.000 đồng/lít, kg thì để thÆ°Æ¡ng nhân tá»± Ä‘iều chỉnh giá kết hợp quỹ bình ổn; trên 1.000 đồng/lít, kg thì phải có ý kiến của liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng. Bá»™ này cÅ©ng đề xuất cÆ¡ chế quản lý, giám sát và minh bạch công khai về quỹ bình ổn xăng dầu, lợi nhuận định mức và chi phí kinh doanh định mức, hoa hồng cho tổng đại lý, đại lý, tá»· giá ngoại tệ...
 

Nguồn tin: (ANTĐ)