Gazprom gần Ä‘ây Ä‘ã ký môt thá»a thuáºn lá»›n Trung Quốc; hợp đồng cung cấp 30 năm này há»— trợ cho ngÆ°á»i khổng lồ khí đốt Nga Ä‘a dạng hóa các nguồn doanh thu. Tuy nhiên, do Nga tiếp tục Ä‘ang đối mặt vá»›i làn sóng Ä‘á»™c láºp năng lượng của phÆ°Æ¡ng tây trong ối ac3nh cuá»™c khủng hoảng chính trị tại Ukraina, Gazprom sẽ phải tìm kiếm sá»± Ä‘a dạng hóa hÆ¡n thị trÆ°á»ng tiêu thụ tại châu Á. Tháºt váºy, từ hồi đầu năm nay, Gazprom Ä‘ã tuyên bố rằng mục tiêu Ä‘a dạng hóa vào thị trÆ°á»ng Châu Á là Æ°u tiên hàng đầu của chiến lược kinh doanh năm 2014 của mình. Váºy thì sau Trung Quốc, Gazprom sẽ Ä‘i Ä‘âu?
Tháng trÆ°á»›c, Gzaprom Ä‘ã ký má»™t hợp đồng vá»›i China National Petroleum Corporation (CNPC), táºp Ä‘oản mẹ của PetroChina Company, theo các Ä‘iá»u khoản trong hợp đồng thì Gazprom sẽ cung cấp 38 tỉ m³ gas hằng năm cho Trung Quốc trong khoảng thá»i gian 30 năm. Trong khi giá cung cấp gas này không được tiết lá»™ bởi Gazprom, hầu hết thị trÆ°á»ng đầu dá»± Ä‘oàn rằng giá bán cho CNPC sẽ vào khoảng 350 USD cho má»™t 1000 m³, thấp hÆ¡n mức giá mà Gazprom bán cho Châu Âu.
Thá»±c tế là thá»a thuáºn này sẽ mang lại nhiá»u lợi ích cho nÆ°á»›c Nga hÆ¡n là cho chính Gazprom. Tuy nhiên, hợp đồng này cho phép ngÆ°á»i khổng lồ khí đốt này Ä‘a dạng hóa nguồn doanh thu của mình. Hiện tại Gazprom vẫn phụ thuá»™c chủ yếu vào thị trÆ°á»ng Châu Âu cho doanh thu của công ty và công ty này hiện Ä‘ang tìm kiếm mở rá»™ng thị trÆ°á»ng cung cấp trong bối cảnh xung Ä‘á»™t chính trị tại Ukraina khiến Nga bị cô láºp. Äiá»u này giải thích lí do tại sao Gazprom phải nhanh chóng kí kết hợp đồng vá»›i Trung Quốc. Câu há»i là nÆ¡i nào tiếp theo sẽ là nÆ¡i Gzaprom tiến hành mục tiêu của mình.
TrÆ°á»›c khi xảy ra vụ rò rỉ phóng xạ tại nhà máy Ä‘iện hạt nhân Fukushima, Nháºt Bản phụ thuá»™c chủ yếu vào năng lượng hạt nhân để sản xuất Ä‘iện. Tuy nhiên, kể từ khi thảm há»a xảy ra, quốc gia này buá»™c phải tắt toàn bá»™ các lò phản ứng hạt nhân để tiến hành kiểm tra Ä‘á»™ an toàn và Ä‘ang phụ thuá»™c vào gas nháºp khẩu để Ä‘áp ứng nhu cầu năng lượng trong nÆ°á»›c. Trong má»™t kế hoạch năng lượng công bố gần Ä‘ây, Nháºt Bản Ä‘ã tuyên bố rằng quốc gia này Ä‘ang xem xét tÆ°Æ¡ng lai của ngành năng lượng hạt nhân trong nÆ°á»›c.
Thá»±c tế là Nháºt có thể Ä‘ang khởi Ä‘á»™ng má»™t vài lò phản ứng hạt nhân. Tuy nhiên, Ä‘iá»u này phải mất má»™t khoảng thá»i gian. Ngoài ra, thị phần năng lượng hạt nhân tại các nhà máy Ä‘iện được dá»± Ä‘oán thấp hÆ¡n thá»i kỳ trÆ°á»›c thảm há»a Fukushima, có nghÄ©a là Nháºt Bản sẽ phải phụ thuá»™c vào gas nháºp khẩu.
Tất nhiên, việc nháºp khẩu khí đốt thiên nhiên Ä‘ã tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến số liệu thÆ°Æ¡ng mại của Nháºt. CÆ°á»ng quốc kinh tế Châu Á này hiện Ä‘ang phụ thuá»™c vào nguồn LNG nháºp khẩu đắt Ä‘á», Ä‘ang làm gia tăng Ä‘áng kể hóa Ä‘Æ¡n thanh toán năng lượng của Nháºt. Không có gì Ä‘áng ngạc nhiên khi Nháºt hiện Ä‘ang tìm kiếm Nga để giảm các hóa Ä‘Æ¡n thanh toán của mình. Dá»±a theo má»™t bài đăng trên Bloomberg cho hay các nhả láºp pháp Nháºt Bản Ä‘ang ra sức ná»— lá»±c cho việc xây dá»±ng Ä‘Æ°á»ng ống khí đốt trị giá 5,9 tỉ USD liên kết giữa Nga và Nháºt sau thá»a thuáºn mà Gzaprom kí kết vá»›i Trung Quốc.
Gazprom và Nga có thể cÅ©ng sẽ hăng hai thảo luáºn dá»± án Ä‘Æ°á»ng ống hÆ¡n khi mà hiện nay Nháºt Bản Ä‘ã và Ä‘ang cho thấy rất quan tâm đến nguồn cung từ Nga.
Má»™t thị trÆ°á»ng lá»›n khác cho nguồn cung khí gas Nga tại châu Á có thể sẽ làm Ấn Äá»™. Theo EIA, thì quốc gia này là nÆ°á»›c tiêu thụ năng lượng lá»›n thứ tÆ° trên thế giá»›i. Hiện tại 35% lượng gas tiêu thụ tại Ấn Äá»™ là hàng nháºp khẩu.
CÅ©ng giống nhÆ° Nháºt Bản, phần lá»›n hàng nháºp khẩu của Ấn Äá»™ là hàng LNG đắt Ä‘á» hÆ¡n. Và Ấn Äá»™ cÅ©ng Ä‘ang tìm kiếm phÆ°Æ¡ng cách để giảm tháºm hụt ngân sách đồng thá»i bảo Ä‘àm có thể Ä‘áp ứng nhu cầu trong nÆ°á»›c. Nó hoàn toàn thá»a mãn mục tiêu nhÆ° là thị trÆ°á»ng tiêu thụ quan trá»ng cho Nga và Gazprom.
Tại sao Gzaprom cần phải Ä‘a dạng hóa khách hàng cung cấp
Năm 2013, doanh số bán gas cho Châu Âu và Thổ NhÄ© Kỳ chiếm 32% tổng doanh thu của Gazprom. Tháºm chí không có cuá»™c khủng hoảng Ukraina, công ty này vẫn cần phải Ä‘a dạng hóa nguồn doanh thu vì bùng nổ khai thác Ä‘á phiến tại Mỹ Ä‘ang làm thay đổi chức năng của thị trÆ°á»ng năng lượng toàn cầu. Mỹ hiện Ä‘ang duy trì lệnh cấm xuất khẩu LNG. Hiện nay, chỉ có duy nhất má»™t Ä‘Æ¡n xin xuất khẩu từ dá»± án Sabine Pass của công ty Cheniere Energy là được Bá»™ Năng lượng Mỹ cấp phép.
Tuy nhiên, Mỹ Ä‘ang dÆ°á»›i nhiá»u áp lá»±c bị buá»™c phải chấp thuáºn nhiá»u Ä‘Æ¡n xin cấp phép hÆ¡n, đặc biệt là sau cuá»™c khủng hoảng Ukraina. Ngoài ra, Châu Âu tiếp tục tìm kiếm các nguồn cung thay thế để Ä‘áp ứng nhu cầu trong khu vá»±c. Trong má»™t kịch bản nhu thế này, Ä‘iá»u quan trá»ng cho Gzaprom lúc này là phải giảm phụ thuá»™c vào thị trÆ°á»ng Châu Âu. Sau Trung quốc, Nháºt Bản và Ấn Äá»™ có thể là hai thị trÆ°á»ng trá»ng tâm tại châu Á của công ty Nga này trong chính sách Ä‘a dạng hóa của mình.