Gazprom gần Ä‘ây Ä‘ã ký môt thá»a thuáºn lá»›n Trung Quốc; hợp đồng cung cấp 30 năm này há»— trợ cho ngưá»i khổng lồ khí đốt Nga Ä‘a dạng hóa các nguồn doanh thu. Tuy nhiên, do Nga tiếp tục Ä‘ang đối mặt vá»›i làn sóng độc láºp năng lượng cá»§a phương tây trong ối ac3nh cuá»™c khá»§ng hoảng chính trị tại Ukraina, Gazprom sẽ phải tìm kiếm sá»± Ä‘a dạng hóa hÆ¡n thị trưá»ng tiêu thụ tại châu Á. Tháºt váºy, từ hồi đầu năm nay, Gazprom Ä‘ã tuyên bố rằng mục tiêu Ä‘a dạng hóa vào thị trưá»ng Châu Á là Æ°u tiên hàng đầu cá»§a chiến lược kinh doanh năm 2014 cá»§a mình. Váºy thì sau Trung Quốc, Gazprom sẽ Ä‘i Ä‘âu?
Tháng trước, Gzaprom Ä‘ã ký má»™t hợp đồng vá»›i China National Petroleum Corporation (CNPC), táºp Ä‘oản mẹ cá»§a PetroChina Company, theo các Ä‘iá»u khoản trong hợp đồng thì Gazprom sẽ cung cấp 38 tỉ m³ gas hằng năm cho Trung Quốc trong khoảng thá»i gian 30 năm. Trong khi giá cung cấp gas này không được tiết lá»™ bởi Gazprom, hầu hết thị trưá»ng đầu dá»± Ä‘oàn rằng giá bán cho CNPC sẽ vào khoảng 350 USD cho má»™t 1000 m³, thấp hÆ¡n mức giá mà Gazprom bán cho Châu Âu.
Thá»±c tế là thá»a thuáºn này sẽ mang lại nhiá»u lợi ích cho nước Nga hÆ¡n là cho chính Gazprom. Tuy nhiên, hợp đồng này cho phép ngưá»i khổng lồ khí đốt này Ä‘a dạng hóa nguồn doanh thu cá»§a mình. Hiện tại Gazprom vẫn phụ thuá»™c chá»§ yếu vào thị trưá»ng Châu Âu cho doanh thu cá»§a công ty và công ty này hiện Ä‘ang tìm kiếm mở rá»™ng thị trưá»ng cung cấp trong bối cảnh xung đột chính trị tại Ukraina khiến Nga bị cô láºp. Äiá»u này giải thích lí do tại sao Gazprom phải nhanh chóng kí kết hợp đồng vá»›i Trung Quốc. Câu há»i là nÆ¡i nào tiếp theo sẽ là nÆ¡i Gzaprom tiến hành mục tiêu cá»§a mình.
Trước khi xảy ra vụ rò rỉ phóng xạ tại nhà máy Ä‘iện hạt nhân Fukushima, Nháºt Bản phụ thuá»™c chá»§ yếu vào năng lượng hạt nhân để sản xuất Ä‘iện. Tuy nhiên, kể từ khi thảm há»a xảy ra, quốc gia này buá»™c phải tắt toàn bá»™ các lò phản ứng hạt nhân để tiến hành kiểm tra độ an toàn và Ä‘ang phụ thuá»™c vào gas nháºp khẩu để Ä‘áp ứng nhu cầu năng lượng trong nước. Trong má»™t kế hoạch năng lượng công bố gần Ä‘ây, Nháºt Bản Ä‘ã tuyên bố rằng quốc gia này Ä‘ang xem xét tương lai cá»§a ngành năng lượng hạt nhân trong nước.
Thá»±c tế là Nháºt có thể Ä‘ang khởi động má»™t vài lò phản ứng hạt nhân. Tuy nhiên, Ä‘iá»u này phải mất má»™t khoảng thá»i gian. Ngoài ra, thị phần năng lượng hạt nhân tại các nhà máy Ä‘iện được dá»± Ä‘oán thấp hÆ¡n thá»i kỳ trước thảm há»a Fukushima, có nghÄ©a là Nháºt Bản sẽ phải phụ thuá»™c vào gas nháºp khẩu.
Tất nhiên, việc nháºp khẩu khí đốt thiên nhiên Ä‘ã tác động tiêu cá»±c đến số liệu thương mại cá»§a Nháºt. Cưá»ng quốc kinh tế Châu Á này hiện Ä‘ang phụ thuá»™c vào nguồn LNG nháºp khẩu đắt Ä‘á», Ä‘ang làm gia tăng Ä‘áng kể hóa đơn thanh toán năng lượng cá»§a Nháºt. Không có gì Ä‘áng ngạc nhiên khi Nháºt hiện Ä‘ang tìm kiếm Nga để giảm các hóa đơn thanh toán cá»§a mình. Dá»±a theo má»™t bài đăng trên Bloomberg cho hay các nhả láºp pháp Nháºt Bản Ä‘ang ra sức ná»— lá»±c cho việc xây dá»±ng đưá»ng ống khí đốt trị giá 5,9 tỉ USD liên kết giữa Nga và Nháºt sau thá»a thuáºn mà Gzaprom kí kết vá»›i Trung Quốc.
Gazprom và Nga có thể cÅ©ng sẽ hăng hai thảo luáºn dá»± án đưá»ng ống hÆ¡n khi mà hiện nay Nháºt Bản Ä‘ã và Ä‘ang cho thấy rất quan tâm đến nguồn cung từ Nga.
Má»™t thị trưá»ng lá»›n khác cho nguồn cung khí gas Nga tại châu Á có thể sẽ làm Ấn Äá»™. Theo EIA, thì quốc gia này là nước tiêu thụ năng lượng lá»›n thứ tư trên thế giá»›i. Hiện tại 35% lượng gas tiêu thụ tại Ấn Äá»™ là hàng nháºp khẩu.
CÅ©ng giống như Nháºt Bản, phần lá»›n hàng nháºp khẩu cá»§a Ấn Äá»™ là hàng LNG đắt đỠhÆ¡n. Và Ấn Äá»™ cÅ©ng Ä‘ang tìm kiếm phương cách để giảm tháºm hụt ngân sách đồng thá»i bảo Ä‘àm có thể Ä‘áp ứng nhu cầu trong nước. Nó hoàn toàn thá»a mãn mục tiêu như là thị trưá»ng tiêu thụ quan trá»ng cho Nga và Gazprom.
Tại sao Gzaprom cần phải Ä‘a dạng hóa khách hàng cung cấp
Năm 2013, doanh số bán gas cho Châu Âu và Thổ NhÄ© Kỳ chiếm 32% tổng doanh thu cá»§a Gazprom. Tháºm chí không có cuá»™c khá»§ng hoảng Ukraina, công ty này vẫn cần phải Ä‘a dạng hóa nguồn doanh thu vì bùng nổ khai thác Ä‘á phiến tại Mỹ Ä‘ang làm thay đổi chức năng cá»§a thị trưá»ng năng lượng toàn cầu. Mỹ hiện Ä‘ang duy trì lệnh cấm xuất khẩu LNG. Hiện nay, chỉ có duy nhất má»™t đơn xin xuất khẩu từ dá»± án Sabine Pass cá»§a công ty Cheniere Energy là được Bá»™ Năng lượng Mỹ cấp phép.
Tuy nhiên, Mỹ Ä‘ang dưới nhiá»u áp lá»±c bị buá»™c phải chấp thuáºn nhiá»u đơn xin cấp phép hÆ¡n, đặc biệt là sau cuá»™c khá»§ng hoảng Ukraina. Ngoài ra, Châu Âu tiếp tục tìm kiếm các nguồn cung thay thế để Ä‘áp ứng nhu cầu trong khu vá»±c. Trong má»™t kịch bản nhu thế này, Ä‘iá»u quan trá»ng cho Gzaprom lúc này là phải giảm phụ thuá»™c vào thị trưá»ng Châu Âu. Sau Trung quốc, Nháºt Bản và Ấn Äá»™ có thể là hai thị trưá»ng trá»ng tâm tại châu Á cá»§a công ty Nga này trong chính sách Ä‘a dạng hóa cá»§a mình.