Bá»™ Công Thương vừa báo cáo Thá»§ tướng Chính phá»§ kết quả thá»±c hiện Nghị định 84/CP vá» cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu và đỠxuất hướng sá»a đổi cho phù hợp vá»›i thá»±c tiá»…n. Vẫn giữ nguyên quan Ä‘iểm trao quyá»n định giá cho doanh nghiệp (DN), các ná»™i dung chính được Bá»™ Công Thương và Bá»™ Tài chính đỠxuất sá»a đổi là biên độ tăng, giảm giá bán lẻ; thá»i gian tính giá cÆ¡ sở; tần suất tăng, giảm giá và các vấn đỠliên quan đến Ä‘iá»u kiện kinh doanh, chất lượng xăng dầu.
Theo đỠxuất cá»§a liên bá»™ Tài chính - Công Thương, doanh nghiệp được quyết định giá bán lẻ khi giá cÆ¡ sở
và giá hiện hành trong nước chênh nhau 500 đồng/lít. Ảnh: Há»’NG THÚY
Doanh nghiệp toàn quyá»n
Theo quy định hiện hành, việc tăng giảm giá bán lẻ xăng dầu được thá»±c hiện theo biến động cá»§a giá thế giá»›i. Cụ thể, giá cÆ¡ sở tăng 7%, 12%, DN được tá»± quyết định giá bán, tăng trên 12% Nhà nước sẽ can thiệp. Bá»™ Công Thương cho rằng cần thu hẹp biên độ tăng giảm giá tương ứng xuống mức biến động 3%, 5% và 7% để không tăng giá sốc.
Bá»™ này cÅ©ng lần đầu tiên đỠxuất phương án khác là quy định con số cụ thể, khi giá cÆ¡ sở và giá hiện hành trong nước chênh 500 đồng/lít, DN được tá»± quyết định giá bán lẻ, nếu mức chênh từ 500 - 1.000 đồng/lít thì DN được quyết định giá bán kết hợp vá»›i sá» dụng quỹ bình ổn. Liên bá»™ Tài chính - Công Thương chỉ can thiệp khi mức chênh lệch giữa giá bán lẻ và giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n 1.000 đồng/lít.
Công thức giá cÆ¡ sở sẽ được xác định bằng giá vốn cÆ¡ sở + lợi nhuáºn định mức. Trong Ä‘ó, giá vốn cÆ¡ sở là má»™t khái niệm má»›i do Bá»™ Tài chính đỠxuất thá»±c hiện, được xác định bằng giá CIF + thuế nháºp khẩu + thuế tiêu thụ đặc biệt x tỉ giá ngoại tệ + chi phí kinh doanh định mức + thuế bảo vệ môi trưá»ng + thuế giá trị gia tăng + quỹ bình ổn + các loại thuế và các khoản trích ná»™p theo luáºt hiện hành.
Theo TS Nguyá»…n Minh Phong, chuyên gia kinh tế, việc thu hẹp biên độ tăng, giảm giá xăng là má»™t tiến bá»™ vì có tác dụng thu hẹp quyá»n cá»§a DN trong bối cảnh thị trưá»ng xăng dầu chưa hoàn toàn cạnh tranh và DN cÅ©ng hết cÆ¡ há»™i xé nhá» các đợt tăng giá như trước Ä‘ây. Tuy nhiên, việc quy định giá cÆ¡ sở như đỠxuất cá»§a Bá»™ Tài chính vẫn còn rối, chưa Ä‘áp ứng được yêu cầu dư luáºn là minh bạch vá» giá xăng dầu.
“Giá cÆ¡ sở nên quy định thành 2 phần. Trong Ä‘ó, phần cứng là chi phí mua hàng và váºn chuyển, tất cả các khoản thu thuế, phí vào ngân sách và lợi nhuáºn được quy định là má»™t phần má»m buá»™c DN tăng giảm theo Ä‘úng giá trung bình thế giá»›i trong thá»i gian ứng vá»›i chu kỳ tính giá. Việc tính thuế, phí cần áp dụng theo khung tùy theo mức tăng giảm cá»§a giá thế giá»›i, không Ä‘iá»u chỉnh liên tục như hiện hành” - TS Phong kiến nghị.
Theo đỠxuất cá»§a liên bá»™ Tài chính - Công Thương, doanh nghiệp được quyết định giá bán lẻ
khi giá cÆ¡ sở và giá hiện hành trong nước chênh nhau 500 đồng/lít. Ảnh: Há»’NG THÚY
Còn “Ä‘iểm mù” trong cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành
Má»™t vấn đỠđược các chuyên gia và DN quan tâm là tần suất Ä‘iá»u chỉnh giá. Theo quy định hiện hành, chu kỳ tính giá cÆ¡ sở là 30 ngày nhưng tần suất Ä‘iá»u chỉnh giá là 10 ngày/lần.
Tại Nghị định 84 sá»a đổi, Bá»™ Tài chính đỠxuất chu kỳ tính giá cÆ¡ sở trùng vá»›i tần suất tăng giảm giá theo 3 phương án: 10 ngày, 15 ngày và 30 ngày. Trong Ä‘ó, Bá»™ Tài chính nghiêng vá» phương án 15 ngày. Ưu Ä‘iểm cá»§a phương án này là hài hòa giữa tần suất Ä‘iá»u chỉnh giá và số ngày dá»± trữ lưu thông, vẫn phù hợp vá»›i diá»…n biến cá»§a giá xăng dầu thế giá»›i, giá xăng dầu trong nước được giữ ổn định trong thá»i gian dài hÆ¡n.
Tuy nhiên, nhược Ä‘iểm là cần phải chuyển má»™t phần dá»± trữ lưu thông sang dá»± trữ quốc gia hoặc các hình thức dá»± trữ khác. Quy định thá»i gian giữa 2 lần Ä‘iá»u chỉnh thay vì do Chính phá»§ quy định sẽ chuyển sang cho Thá»§ tướng Chính phá»§ quyết định để tăng tính linh hoạt.
Liên quan đến ná»™i dung này, TS Nguyá»…n Minh Phong cho rằng vấn đỠmấu chốt vẫn chưa được Bá»™ Công Thương giải quyết là tách dá»± trữ lưu thông quốc gia khá»i dá»± trữ kinh doanh cá»§a DN. Äây chính là má»™t “Ä‘iểm mù” trong cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu mà DN có thể lợi dụng để biến đổi lá»— - lãi.
Äể giải quyết sá»± mù má» và khó tách bạch giữa nhiệm vụ dá»± trữ xăng dầu quốc gia vá»›i tính chất kinh doanh cá»§a DN, cần tăng thu lãi từ kinh doanh xăng dầu ná»™p ngân sách Nhà nước để có nguồn vốn đủ bảo đảm trích láºp dá»± trữ xăng dầu quốc gia, tách biệt nhiệm vụ dá»± trữ này khá»i dá»± trữ kinh doanh.
DN không được phép thuê kho, xe bồn cá»§a nhau Äể quản lý hoạt động kinh doanh xăng dầu, Bá»™ Công Thương đỠxuất giao Sở Công Thương các tỉnh, thành kiểm tra, cấp giấy chứng nháºn cho DN là tổng đại lý trên địa bàn. DN có tổng đại lý tại 2 tỉnh, thành phố trở lên phải được Bá»™ Công Thương cấp chứng nháºn. Các DN xăng dầu cÅ©ng không được phép thuê kho, xe bồn… cá»§a nhau mà phải tá»± đầu tư hoặc đồng sở hữu. |
Nguồn tin: NLD