Bên lá» cuá»™c tá»a Ä‘àm "Hoàn thiện cÆ¡ chế quản lý Nhà nÆ°á»›c vá» giá đối vá»›i hàng hóa, dịch vụ thiết yếu cho các doanh nghiệp có vị trí Ä‘á»™c quyá»n, thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng sản xuất kinh doanh" do Bá»™ Tài chính tổ chức ngày 20/8, chuyên gia kinh tế, TS. VÅ© Äình Ánh cho rằng cần có giá trần cho mặt hàng xăng dầu và Ä‘iện, Ä‘ây là cách xá» lý Ä‘á»™c quyá»n và vị thế thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng hiệu quả nhất trong Ä‘iá»u kiện hiện nay.
Giá trần được Ä‘á» cáºp ở Ä‘ây là giá trần bán lẻ cuối cùng, không phải giá trần cho sản xuất và Ä‘ây là mức giá mà ngÆ°á»i tiêu dùng quan tâm.
Phân tích rõ hÆ¡n vá» vấn Ä‘á» này, ông Ánh cho rằng cách làm này khác vá»›i việc Nhà nÆ°á»›c định giá. Nhà nÆ°á»›c định giá nghÄ©a là là buá»™c phải bán Ä‘úng giá Ä‘ã định, trong khi Ä‘Æ°a ra giá trần là cho phép các doanh nghiệp được bán dÆ°á»›i giá trần. Trong Ä‘iá»u kiện Ä‘ó, các doanh nghiệp buá»™c phải cạnh tranh bằng cách giảm giá dá»±a trên cÆ¡ sở giảm giá thành.
Vá» cách xác định giá trần, theo ông Ánh, cần tính toán chi phí, bao gồm cả khoản thu ná»™p cho ngân sách nhà nÆ°á»›c. Vấn Ä‘á» quan trá»ng là cần có giá trần để đảm bảo doanh nghiệp không thể bán đắt quá dẫn đến vi phạm lợi ích ngÆ°á»i tiêu dùng. Äồng thá»i, Ä‘iá»u chỉnh giá là việc của cÆ¡ quan chức năng chứ không phải của doanh nghiệp.
Vá»›i cách làm này, ông Ánh kỳ vá»ng, doanh nghiệp muốn đạt lợi nhuáºn cao phải tăng sức cạnh tranh bằng việc giảm chi phí, chứ không phải cạnh tranh bằng cách tăng giá bán. “Äó má»›i là cÆ¡ chế ép các doanh nghiệp Ä‘ang Ä‘á»™c quyá»n hoặc Ä‘ang có vị trí thống lÄ©nh quan tâm đến việc giảm chi phí sản xuất, Ä‘ây má»›i là gốc của vấn Ä‘á»”, ông Ánh lÆ°u ý.
Xem xét từ khía cạnh Nhà nÆ°á»›c, ông Ánh cho rằng, việc Ä‘Æ°a ra giá trần của cÆ¡ quan quản lý phải đảm bảo tính khách quan, không vì lợi ích của doanh nghiệp. Ông nhấn mạnh: “Nhà nÆ°á»›c phải đứng ngoài lợi ích của doanh nghiệp và ngÆ°á»i tiêu dùng, chứ không phải Nhà nÆ°á»›c chia sẻ lợi ích vá»›i doanh nghiệp và ngÆ°á»i tiêu dùng”.
Việc nhà nÆ°á»›c chia sẻ quyá»n lợi vá»›i doanh nghiệp và ngÆ°á»i tiêu dùng dá»… dẫn đến tình trạng nhà nÆ°á»›c đứng vá» phía doanh nghiệp vì thá»±c tế doanh nghiệp Ä‘á»™c quyá»n hiện nay Ä‘á»u là doanh nghiệp Nhà nÆ°á»›c.
Cùng quan Ä‘iểm này, TS. Nguyá»…n Thị Hiá»n, nguyên thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ cho rằng cần Ä‘Æ°a ra giá trần, nhÆ°ng chỉ ràng buá»™c các doanh nghiệp Ä‘á»™c quyá»n. Vá»›i các doanh nghiệp có thị phần nhá», theo bà Hiá»n, có thể để há» tá»± Ä‘á»™ng xây dá»±ng giá bán, bởi lẽ, há» cần phải cạnh tranh vá»›i doanh nghiệp lá»›n, há» có thể chịu lãi ít hÆ¡n, tăng chi phí quảng cáo hoặc tăng chiết khấu hoa hồng.
“Äấy là việc của há», há» sẽ chịu thiệt thòi má»™t thá»i gian, Nhà nÆ°á»›c không việc gì phải soi xét há» quá kỹ”, bà Hiá»n nhấn mạnh.
Từ quan Ä‘iểm chỉ quản lý các doanh nghiệp Ä‘á»™c quyá»n hoặc có vị thế thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng, bà Hiá»n cho rằng không nên làm Nghị định quản lý tất cả các doanh nghiệp. Thay vào Ä‘ó, nên có má»™t nghị định riêng quản lý má»™t doanh nghiệp Ä‘á»™c quyá»n hoăc má»™t doanh nghiệp thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng hoặc má»™t nghị định kiểm soát thị trÆ°á»ng xăng dầu và chỉ quy định giá trần và cách tính giá rất nguyên tắc.
“Làm nhÆ° váºy má»›i xá» lý được vấn Ä‘á» thị trÆ°á»ng xăng dầu hiện nay. Nếu chỉ sá»a Nghị định 84 vá» kinh doanh xăng dầu theo xu hÆ°á»›ng cÅ© thì chẳng bao giá» sá»a hết mâu thuẫn của nghị định này”, bà Hiá»n nói.
Mặt khác, theo bà Hiá»n, cách làm này sẽ dá»… dàng hÆ¡n cho quản lý Ä‘á»™c quyá»n mà không ảnh hưởng đến quyá»n lợi và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp nhá», vốn không phải là những doanh nghiệp Ä‘á»™c quyá»n.
Nguồn tin: VnEconomy