Bên lá» cuá»™c tá»a Ä‘àm "Hoàn thiện cÆ¡ chế quản lý Nhà nước vá» giá đối vá»›i hàng hóa, dịch vụ thiết yếu cho các doanh nghiệp có vị trí độc quyá»n, thống lÄ©nh thị trưá»ng sản xuất kinh doanh" do Bá»™ Tài chính tổ chức ngày 20/8, chuyên gia kinh tế, TS. VÅ© Äình Ánh cho rằng cần có giá trần cho mặt hàng xăng dầu và Ä‘iện, Ä‘ây là cách xá» lý độc quyá»n và vị thế thống lÄ©nh thị trưá»ng hiệu quả nhất trong Ä‘iá»u kiện hiện nay.
Giá trần được đỠcáºp ở Ä‘ây là giá trần bán lẻ cuối cùng, không phải giá trần cho sản xuất và Ä‘ây là mức giá mà ngưá»i tiêu dùng quan tâm.
Phân tích rõ hÆ¡n vá» vấn đỠnày, ông Ánh cho rằng cách làm này khác vá»›i việc Nhà nước định giá. Nhà nước định giá nghÄ©a là là buá»™c phải bán Ä‘úng giá Ä‘ã định, trong khi đưa ra giá trần là cho phép các doanh nghiệp được bán dưới giá trần. Trong Ä‘iá»u kiện Ä‘ó, các doanh nghiệp buá»™c phải cạnh tranh bằng cách giảm giá dá»±a trên cÆ¡ sở giảm giá thành.
Vá» cách xác định giá trần, theo ông Ánh, cần tính toán chi phí, bao gồm cả khoản thu ná»™p cho ngân sách nhà nước. Vấn đỠquan trá»ng là cần có giá trần để đảm bảo doanh nghiệp không thể bán đắt quá dẫn đến vi phạm lợi ích ngưá»i tiêu dùng. Äồng thá»i, Ä‘iá»u chỉnh giá là việc cá»§a cÆ¡ quan chức năng chứ không phải cá»§a doanh nghiệp.
Vá»›i cách làm này, ông Ánh kỳ vá»ng, doanh nghiệp muốn đạt lợi nhuáºn cao phải tăng sức cạnh tranh bằng việc giảm chi phí, chứ không phải cạnh tranh bằng cách tăng giá bán. “Äó má»›i là cÆ¡ chế ép các doanh nghiệp Ä‘ang độc quyá»n hoặc Ä‘ang có vị trí thống lÄ©nh quan tâm đến việc giảm chi phí sản xuất, Ä‘ây má»›i là gốc cá»§a vấn đỔ, ông Ánh lưu ý.
Xem xét từ khía cạnh Nhà nước, ông Ánh cho rằng, việc đưa ra giá trần cá»§a cÆ¡ quan quản lý phải đảm bảo tính khách quan, không vì lợi ích cá»§a doanh nghiệp. Ông nhấn mạnh: “Nhà nước phải đứng ngoài lợi ích cá»§a doanh nghiệp và ngưá»i tiêu dùng, chứ không phải Nhà nước chia sẻ lợi ích vá»›i doanh nghiệp và ngưá»i tiêu dùng”.
Việc nhà nước chia sẻ quyá»n lợi vá»›i doanh nghiệp và ngưá»i tiêu dùng dá»… dẫn đến tình trạng nhà nước đứng vá» phía doanh nghiệp vì thá»±c tế doanh nghiệp độc quyá»n hiện nay Ä‘á»u là doanh nghiệp Nhà nước.
Cùng quan Ä‘iểm này, TS. Nguyá»…n Thị Hiá»n, nguyên thành viên Ban Nghiên cứu cá»§a Thá»§ tướng Chính phá»§ cho rằng cần đưa ra giá trần, nhưng chỉ ràng buá»™c các doanh nghiệp độc quyá»n. Vá»›i các doanh nghiệp có thị phần nhá», theo bà Hiá»n, có thể để há» tá»± động xây dá»±ng giá bán, bởi lẽ, há» cần phải cạnh tranh vá»›i doanh nghiệp lá»›n, há» có thể chịu lãi ít hÆ¡n, tăng chi phí quảng cáo hoặc tăng chiết khấu hoa hồng.
“Äấy là việc cá»§a há», há» sẽ chịu thiệt thòi má»™t thá»i gian, Nhà nước không việc gì phải soi xét há» quá kỹ”, bà Hiá»n nhấn mạnh.
Từ quan Ä‘iểm chỉ quản lý các doanh nghiệp độc quyá»n hoặc có vị thế thống lÄ©nh thị trưá»ng, bà Hiá»n cho rằng không nên làm Nghị định quản lý tất cả các doanh nghiệp. Thay vào Ä‘ó, nên có má»™t nghị định riêng quản lý má»™t doanh nghiệp độc quyá»n hoăc má»™t doanh nghiệp thống lÄ©nh thị trưá»ng hoặc má»™t nghị định kiểm soát thị trưá»ng xăng dầu và chỉ quy định giá trần và cách tính giá rất nguyên tắc.
“Làm như váºy má»›i xá» lý được vấn đỠthị trưá»ng xăng dầu hiện nay. Nếu chỉ sá»a Nghị định 84 vá» kinh doanh xăng dầu theo xu hướng cÅ© thì chẳng bao giá» sá»a hết mâu thuẫn cá»§a nghị định này”, bà Hiá»n nói.
Mặt khác, theo bà Hiá»n, cách làm này sẽ dá»… dàng hÆ¡n cho quản lý độc quyá»n mà không ảnh hưởng đến quyá»n lợi và khả năng cạnh tranh cá»§a các doanh nghiệp nhá», vốn không phải là những doanh nghiệp độc quyá»n.
Nguồn tin: VnEconomy