Ngày 17-7, ủy ban Thường vụ Quốc há»™i Ä‘ã thảo luận về chính sách thu ngân sách đối vá»›i phần lợi nhuận bất thường có được của nhà thầu dầu khí do giá dầu thô biến Ä‘á»™ng tăng. Theo Ä‘ó, Chính phủ đề nghị công thức tính phụ thu theo phÆ°Æ¡ng thức xác định cố định 50% của phần lợi nhuận thu được đối vá»›i phần dầu lãi.

Người tiêu dùng VN vẫn phải trả giá xăng cao dù giá dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm - Ảnh: T.T.D.

Giá dầu tăng: nhà thầu dầu khí lãi to

Theo Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÅ© Văn Ninh, hiện nay các tổ chức, cá nhân khai thác dầu khí phải ná»™p cho Nhà nÆ°á»›c các khoản gồm thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường đối vá»›i khai thác khoáng sản, thuế xuất khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp. Tập Ä‘oàn dầu khí VN sẽ thay mặt Chính phủ VN ký kết hợp đồng chia sản phẩm dầu khí vá»›i các nhà thầu. Ông Ninh cho biết các hợp đồng dầu khí Ä‘ã ký kết trÆ°á»›c Ä‘ây đều quy định cụ thể về thuế suất của các loại thuế phải ná»™p cho Nhà nÆ°á»›c, đồng thời trong hợp đồng thường ghi rõ ngoài các loại thuế trên, “nhà thầu không phải thá»±c hiện bất kỳ khoản ná»™p nào khác” cho Nhà nÆ°á»›c VN.

Theo thống kê cÆ¡ chế phân chia các sản phẩm dầu khí năm 2008 của các hợp đồng dầu khí (Vietsovpetro, Rạng Đông, Rupy, Mp3, SÆ° Tá»­ Đen, Sông Đốc, Cá Ngừ Vàng, Đại Hùng), sau khi trừ phần dầu thu hồi chi phí (25-70% tùy theo thời gian khai thác, trữ lượng khai thác của từng mỏ), thuế tài nguyên, thuế xuất khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp, phần dầu còn lại sẽ được phân chia cho nhà thầu nÆ°á»›c ngoài và nÆ°á»›c chủ nhà (theo tỉ lệ 50/50). Vá»›i sản lượng khai thác năm 2008 là 15,49 triệu tấn (coi là 100%) thì số dầu thu hồi chi phí của nhà thầu sẽ là 4,97 triệu tấn (32,1%) và dầu lãi được chia là 2,03 triệu tấn (13,1%).

NhÆ° vậy, trong trường hợp giá dầu thô trên thế giá»›i tăng bất thường thì nhà thầu dầu khí sẽ được hưởng khoản chênh lệch lá»›n (về giá) mà không do công sức tạo ra. Ví dụ, giá dầu thô khi tính toán xác định cÆ¡ chế phân chia sản phẩm bình quân là 50 USD/thùng, nếu giá dầu ở mức 100 USD/thùng thì các nhà thầu nÆ°á»›c ngoài được hưởng chênh lệch về giá từ phần dầu lãi được chia là 758 triệu USD. Nếu giá dầu lên mức 150 USD/thùng thì khoản chênh lệch này là 1,516 tỉ USD.

Cần sớm phụ thu

Từ những vấn đề nêu trên, Chính phủ Ä‘ã báo cáo vá»›i Ủy ban Thường vụ Quốc há»™i là nếu áp dụng thuế xuất khẩu dầu thô tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i các bÆ°á»›c giá dầu thô trên thị trường thế giá»›i thì trong những trường hợp giá dầu thay đổi lên xuống liên tục, mức thuế cÅ©ng sẽ thay đổi theo; phần nào ảnh hưởng đến tính ổn định trong sản xuất, kinh doanh mặc dù doanh nghiệp Ä‘ã được biết trÆ°á»›c.

Vì vậy, Chính phủ cho rằng bên cạnh việc áp dụng thuế xuất khẩu ổn định, để Ä‘iều tiết phần lợi nhuận bất thường khi giá dầu thô thế giá»›i tăng cao trong bối cảnh thị trường có biến Ä‘á»™ng (tăng giá Ä‘á»™t ngá»™t), cÆ¡ chế phù hợp nhất là ban hành văn bản quy định khoản phụ thu đối vá»›i dầu thô (không phân biệt dầu thô xuất khẩu hay dầu thô trong nÆ°á»›c), thá»±c hiện đồng bá»™ vá»›i chính sách thuế hiện tại (áp dụng má»™t mức thuế suất cụ thể).

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết Ä‘a số ý kiến trong ủy ban này nhận định việc thá»±c hiện chính sách nêu trên là cần thiết, theo hÆ°á»›ng nhÆ° Chính phủ đề nghị là ban hành nghị định về phụ thu vá»›i phần lợi nhuận bất thường do giá dầu thô tăng cao.

Người tiêu dùng sẽ tiếp tục phải trả giá xăng cao - Ảnh: Thanh Đạm

Chính phủ đề nghị công thức tính phụ thu theo phÆ°Æ¡ng thức xác định cố định 50% của phần lợi nhuận thu được đối vá»›i phần dầu lãi (giá dầu trung bình của quý cao hÆ¡n từ 20% (cao trên 1,2 lần) so vá»›i giá của năm tÆ°Æ¡ng ứng).

Theo ông Hiển, có ý kiến trong Ủy ban Tài chính và ngân sách đề nghị nên Ä‘Æ°a nguồn phụ thu này vào quỹ bình ổn giá xăng dầu, được sá»­ dụng để góp phần Ä‘iều tiết thị trường, giữ ổn định về giá cho mặt hàng xăng dầu. Bên cạnh Ä‘ó, Ä‘a số ý kiến cho rằng Ä‘ây là số thu của ngân sách nhà nÆ°á»›c, Chính phủ phải trình Quốc há»™i xem xét việc sá»­ dụng trong dá»± toán ngân sách nhà nÆ°á»›c hằng năm.

Phó chủ tịch Quốc há»™i Nguyá»…n Đức Kiên nói số thu này dù bất thường, nhÆ°ng nếu có thì việc sá»­ dụng ra sao đều phải có báo cáo vá»›i Ủy ban Thường vụ Quốc há»™i và Quốc há»™i khi Chính phủ trình dá»± toán ngân sách nhà nÆ°á»›c hằng năm.

tuoitre