Mở đầu phiên chất vấn trá»±c tiếp tại Quốc há»™i sáng nay, Trưởng ban Dân nguyện - Trần Thế Vượng Ä‘ã đọc báo cáo giám sát thá»±c hiện kiến nghị cá»­ tri trÆ°á»›c các đại biểu quốc há»™i. Trong nhiều ná»™i dung cá»­ tri nêu, tình hình quản lý giá cả, sá»­ dụng quỹ bình ổn, nạn thiếu Ä‘iện, cắt cúp tràn lan và việc sá»­ dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu vẫn là vấn đề nổi cá»™m.

Nhiều ý kiến cho rằng việc sá»­ dụng quỹ bình ổn xăng dầu còn chÆ°a rõ ràng, thiếu tính minh bạch. Ảnh minh họa: Hoàng Hà

Theo ông Trần Thế Vượng, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu thuá»™c danh mục bình ổn giá. Những năm trÆ°á»›c, giá bán lẻ xăng dầu đều do Nhà nÆ°á»›c ban hành, quyết định. Tuy nhiên, từ năm 2007, Chỉnh phủ quyết định cho phép doanh nghiệp được tá»± quyết định giá bán lẻ trên cÆ¡ sở thị trường. Và đến năm 2009, Quỹ bình ổn giá xăng dầu được thành lập. Quỹ này được trích từ giá bán lẻ má»—i lít xăng dầu và được đặt tại doanh nghiệp và chỉ được sá»­ dụng để bình ổn giá theo chỉ đạo của Bá»™ Tài chính.

Sau hÆ¡n má»™t năm thành lập quỹ, nhiều ý kiến cá»­ tri cho rằng việc sá»­ dụng quỹ chÆ°a rõ ràng, phân bổ thiếu minh bạch, người tiêu dùng chÆ°a được hưởng lợi nhiều. Từ Ä‘ó, cá»­ tri kiến nghị nên bỏ quỹ bình ổn này.

Theo báo cáo của Bá»™ Tài chính kể từ khi lập quỹ đến 30/7/2010 quỹ bình ổn Ä‘ã trích lập được trên 3.619 tá»· đồng. Trong Ä‘ó, các doanh nghiệp Ä‘ã được sá»­ dụng gần 1.050 tá»· đồng vào việc bình ổn giá, hiện còn trên 2.569 tá»· đồng tồn trong tài khoản của các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, má»™t số doanh nghiệp Ä‘ang quản lý và sá»­ dụng quỹ cho rằng việc lập, quản lý, sá»­ dụng, hạch toán quỹ này hiện có nhiều bất cập, vÆ°á»›ng mắc. Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam đề nghị quy định mức quỹ bình ổn giá hình thành bắt buá»™c tại doanh nghiệp tính trên doanh thu, được giá»›i hạn phù hợp vá»›i yêu cầu bình ổn và đảm bảo tÆ°Æ¡ng quan hợp lý vá»›i lợi nhuận của doanh nghiệp (quy định hiện hành là không giá»›i hạn).

Má»™t số doanh nghiệp khác thì kiến nghị hiện nay, việc trích lập quỹ chÆ°a giải quyết bình ổn giá nhÆ°ng lại tác Ä‘á»™ng tạo lợi thế cho các doanh nghiệp có Ä‘iều kiện thuận lợi tích tụ má»™t số vốn từ quỹ này để giảm vốn vay và từ Ä‘ó lại tạo ra lợi thế cạnh tranh giá dẫn đến Ä‘á»™c quyền - tiêu diệt cạnh tranh trong kinh doanh xăng dầu.

Trong khi Ä‘ó, cá»­ tri Ä‘ã kiến nghị xem xét, bãi bỏ quỹ bình ổn giá xăng dầu, vì cho rằng dù khi giá xăng dầu tăng hay giảm thì khách hàng vẫn phải trả thêm từ 300 - 500 đồng má»—i lít để Ä‘Æ°a vào quỹ. Song, việc quản lý, sá»­ dụng quỹ cÅ©ng nhÆ° việc khách hàng được hưởng lợi từ quỹ này nhÆ° thế nào thì không rõ.

Đối chiếu vá»›i quy định của pháp luật, Ban Dân nguyện nhận thấy việc lập quỹ bình ổn giá xăng dầu chÆ°a phù hợp vá»›i quy định của Pháp lệnh Giá. Bởi Điều 6 của Pháp lệnh Giá quy định cụ thể về các biện pháp bình ổn giá thì không có biện pháp lập quỹ bình ổn giá.

Theo ông Vượng, Bá»™ Tài chính Ä‘ã giải trình việc lập quỹ căn cứ vào Điều 5 Pháp lệnh Giá. NhÆ°ng Điều 5 quy định về mục tiêu bình ổn giá trong Ä‘ó có quy định: “Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện các chính sách, biện pháp cần thiết tác Ä‘á»™ng vào quan hệ cung cầu để bình ổn giá thị trường…”. Những biện pháp cần thiết được áp dụng để bình ổn giá được đề cập tại Ä‘iều này Ä‘ã được cụ thể hóa tại Điều 6 của Pháp lệnh mà không giao cho Chính phủ quy định.

Ông Vượng cho biết mặc dù lãnh đạo Bá»™ Tài chính Ä‘ã hai lần có văn bản giải trình về việc thành lập và sá»­ dụng quỹ. Tuy nhiên, cả hai lần giải trình, ná»™i dung hầu nhÆ° không có gì khác. Từ Ä‘ó, Ban Dân nguyện cÅ©ng khẳng định: Không có cÆ¡ sở để lập quỹ này.

Tại kỳ họp này, Quốc há»™i dành hÆ¡n 2 ngày để chất vấn 4 Bá»™ trưởng và Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ. Là người nhận được nhiều chất vấn nhất, Bá»™ trưởng Công ThÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng sẽ đăng Ä‘àn đầu tiên để giải trình về các vấn đề nóng nhÆ° cung ứng Ä‘iện, quản lý xuất nhập khẩu để kiềm chế nhập siêu và đặc biệt là quản lý khai thác bô xít.

VnExpress