TâÌ£p Ä‘oaÌ€n DâÌ€u khí Việt Nam (Petro Vietnam) Ä‘ã quyết Ä‘iÌ£nh Ä‘âÌ€u tÆ° 3.500 tỷ Ä‘ôÌ€ng được đầu tÆ° trở lại từ ngân sách vaÌ€o dÆ°Ì£ án phát triển lô 05.2 & 05.3 của Công ty DâÌ€u khí Biển Đông.

Đây là thông tin tại báo cáo thẩm tra sÆ¡ bá»™ phÆ°Æ¡ng án sá»­ dụng 3.500 tá»· đồng đầu tÆ° trở lại cho Petro Vietnam của Ủy ban Tài chính - Ngân sách tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc há»™i, chiều 18/2.

NhÆ° vậy, là Ä‘ã có câu trả lời ban đầu cho má»™t vấn đề thường có ý kiến trái chiều khi Quốc há»™i quyết định phân bổ ngân sách.

Vẫn phụ thuá»™c ý muốn chủ quan

Tại kỳ họp Quốc há»™i cuối năm 2010, tại phiếu hỏi ý kiến, Ä‘a số đại biểu Ä‘ã thể hiện sá»± không đồng tình đầu tÆ° trở lại 3.500 tá»· đồng từ ngân sách cho Petro Vietnam.

Bên cạnh cÆ¡ sở pháp lý, nguyên nhân khiến nhiều đại biểu không yên tâm chính là, năm nào cÅ©ng bố trí chi đầu tÆ° trở lại cho Petro Vietnam vá»›i số tiền rất lá»›n, nhÆ°ng việc chi nhÆ° thế nào, hiệu quả ra sao thì không có báo cáo Quốc há»™i.

Tuy nhiên, trÆ°á»›c khi biểu quyết phân bổ ngân sách Trung Æ°Æ¡ng năm 2011, Ủy ban Thường vụ Quốc há»™i vẫn đề nghị Quốc há»™i chấp thuận cho việc đầu tÆ° trở lại 3.500 tá»· đồng cho Petro Vietnam nhÆ° đề nghị của Chính phủ. Song đề nghị Chính phủ báo cáo má»™t số ná»™i dung theo yêu cầu vào kỳ họp Quốc há»™i thứ 9, sau Ä‘ó má»›i quyết định chi cụ thể.

Theo Thường trá»±c Ủy ban Tài chính - Ngân sách, “viêÌ£c Ä‘âÌ€u tÆ° trở laÌ£i cho Petro Vietnam laÌ€ có cÆ¡ sở pháp lý, Ä‘úng đắn và cần thiết nhÆ° tinh thần Nghị quyết số 53/2010/QH12 của Quốc há»™i”.

Báo cáo thẩm tra cÅ©ng cho biết, việc làm này Ä‘ã được thá»±c hiện từ nhiều năm nay (năm 2006 là 1.700 tỷ Ä‘ôÌ€ng; 2007 để lại 9.400 tá»· Ä‘ôÌ€ng; năm 2008 là 8.900 tá»· Ä‘ôÌ€ng; năm 2009: 4.900 tá»· Ä‘ôÌ€ng; năm 2010 là 3.500 tá»· Ä‘ôÌ€ng và 2011 là 3.500 tỷ Ä‘ôÌ€ng).

VêÌ€ bản chất khoản Ä‘âÌ€u tÆ° trở laÌ£i cÅ©ng còn nhiều ý kiến khác nhau. Có ý kiến cho rằng, Ä‘ây laÌ€ lÆ¡Ì£i nhuâÌ£n thu Ä‘Æ°Æ¡Ì£c của doanh nghiêÌ£p sau khi Ä‘ã buÌ€ đắp chi phí vaÌ€ laÌ€m các nghĩa vuÌ£ taÌ€i chính với nhaÌ€ nước, thuôÌ£c quyêÌ€n sử duÌ£ng của doanh nghiêÌ£p.

Tuy nhiên, nhiêÌ€u ý kiến Ä‘êÌ€ nghiÌ£ phải laÌ€m rõ vấn Ä‘êÌ€ naÌ€y vaÌ€ cho rằng, Ä‘ây là nguồn lãi nÆ°á»›c chủ nhà được chia trong Xí nghiệp Liên doanh dầu khí Vietsovpetro và các hợp đồng chia sản phẩm, không thuâÌ€n túy chỉ là nguồn lợi nhuận của doanh nghiệp.

ViÌ€ ngoaÌ€i những khoản Ä‘Æ°Æ¡Ì£c chia tÆ°Ì€ kết quả kinh doanh, thiÌ€ những khoản coÌ€n laÌ£i cho Petro Vietnam chỉ laÌ€ cÆ¡ quan thay mặt NhaÌ€ nước thÆ°Ì£c hiêÌ£n ký kết hÆ¡Ì£p Ä‘ôÌ€ng vaÌ€ nhâÌ£n nguôÌ€n chia lÆ¡Ì£i nhuâÌ£n cho nước chủ nhaÌ€. Do Ä‘ó, nguôÌ€n thu naÌ€y laÌ€ nguôÌ€n thu của NhaÌ€ nước, vì vậy Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘âÌ€u tÆ° trở laÌ£i theo cÆ¡ chế Ä‘âÌ€u tÆ° của NhaÌ€ nước laÌ€ Ä‘úng với quy Ä‘iÌ£nh của pháp luâÌ£t.

ThÆ°Æ¡Ì€ng trÆ°Ì£c Ủy ban TaÌ€i chính - Ngân sách cho rằng, việc trích để lại vốn đầu tÆ° từ nguồn lãi được chia của nÆ°á»›c chủ nhà trong hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh dầu khí phù hợp vá»›i Luật Doanh nghiệp Nhà nÆ°á»›c (năm 2005), vá»›i Luật Đầu tÆ°, Luật Dầu khí; phù hợp vá»›i các quy định của luật thuế, nhất là thuế tài nguyên, thuế thu nhập doanh nghiệp…

Kết luận của Bá»™ Chính trị và nghị định của Chính phủ cÅ©ng đều cho phép Petro Vietnam được giữ lại ít nhất 50% lãi nÆ°á»›c chủ nhà được chia để đầu tÆ° phát triển sản xuất kinh doanh.

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại vấn đề xung Ä‘á»™t pháp luật dẫn đến việc trích lập đầu tÆ° trở lại cho Petro Vietnam còn phụ thuá»™c ý muốn chủ quan của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c, báo cáo thẩm tra nhấn mạnh.

Điều này đẫn đến không ít năm trích vÆ°Æ¡Ì£t dÆ°Ì£ toán Ä‘Æ°Æ¡Ì£c duyêÌ£t nhÆ°ng những năm gâÌ€n Ä‘ây số tiêÌ€n Ä‘ể laÌ£i cho Petro Vietnam laÌ£i căn cứ trên khả năng cân Ä‘ối ngân sách nhaÌ€ nước. ViêÌ£c quy Ä‘iÌ£nh “cứng” Ä‘ể laÌ£i 50% lÆ¡Ì£i nhuâÌ£n của nước chủ nhaÌ€ chÆ°a Ä‘Æ°Æ¡Ì£c cuÌ£ thể hóa bằng các quy Ä‘iÌ£nh của pháp luâÌ£t.

ĐêÌ€ nghiÌ£ câÌ€n phải cuÌ£ thể hóa hÆ¡n nữa viêÌ£c quy Ä‘iÌ£nh số lÆ¡Ì£i nhuâÌ£n Ä‘ể laÌ£i cho Petro Vietnam bằng văn bản luâÌ£t Ä‘ể bảo Ä‘ảm tính thống nhất, phuÌ€ hÆ¡Ì£p với nhu câÌ€u Ä‘âÌ€u tÆ° vaÌ€ khả năng cân Ä‘ối ngân sách Nhà nÆ°á»›c, cÆ¡ quan thẩm tra đề nghị.

ChÆ°a thật hợp lý

Sau khi phân tích cÆ¡ sở pháp lý, Thường trá»±c Ủy ban Tài chính - Ngân sách Ä‘ã Ä‘ánh giá tiÌ€nh hiÌ€nh quản lý, Ä‘âÌ€u tÆ° của TâÌ£p Ä‘oaÌ€n trong viêÌ£c sử duÌ£ng số tiêÌ€n Ä‘ể laÌ£i Ä‘âÌ€u tÆ° từ 2007 - 2010.

Theo Ä‘ó, nguôÌ€n ngân sách đầu tÆ° trở lại Ä‘ã sá»­ dụng phuÌ€ hÆ¡Ì£p với chiến lÆ°Æ¡Ì£c phát triển ngaÌ€nh dâÌ€u khí, xây dÆ°Ì£ng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c môÌ£t số dÆ°Ì£ án quan troÌ£ng nhÆ° NhaÌ€ máy LoÌ£c dâÌ€u Dung Quất, Liên hợp LoÌ£c hóa dâÌ€u Nghi SÆ¡n, dÆ°Ì£ án nhaÌ€ máy Ä‘iêÌ£n NhÆ¡n TraÌ£ch…

Điều cần lÆ°u ý là số vốn Ä‘âÌ€u tÆ° trở lại cho Petro Vietnam trong môÌ£t số năm Ä‘ang vÆ°Æ¡Ì£t dÆ°Ì£ toán chi theo nghị quyết của Quốc há»™i (năm 2006 vÆ°Æ¡Ì£t 4.825 tỷ Ä‘ôÌ€ng, 2007 vÆ°Æ¡Ì£t 1.156 tỷ Ä‘ôÌ€ng và 2008 vÆ°Æ¡Ì£t 408 tỷ Ä‘ôÌ€ng).

Theo quy định của pháp luật thì nếu số thu vÆ°Æ¡Ì£t so với thÆ°Ì£c tế Chính phủ phải báo cáo Ủy ban ThÆ°Æ¡Ì€ng vuÌ£ Quốc hôÌ£i quyết Ä‘iÌ£nh theo quy Ä‘iÌ£nh của LuâÌ£t ngân sách Nhà nÆ°á»›c, nhÆ°ng quy định này chÆ°a được thá»±c hiện, báo cáo viết.

CÅ©ng theo thường trá»±c cÆ¡ quan thẩm tra, nguôÌ€n Ä‘âÌ€u tÆ° trở laÌ£i laÌ€ Ä‘ể Ä‘âÌ€u tÆ° phát triển các dÆ°Ì£ án dâÌ€u khí, nhÆ°ng TâÌ£p Ä‘oaÌ€n cấp vốn Ä‘iêÌ€u lêÌ£ cho Tổng công ty Thăm dò khai thác dâÌ€u khí (PVEP) 11.847 tỷ Ä‘ôÌ€ng laÌ€ chÆ°a thật hÆ¡Ì£p lý.

“Việc đầu tÆ° chÆ°a phát hiện sai phạm, thất thoát, lãng phí lớn; tuy nhiên, vẫn câÌ€n chú ý hÆ¡n đến hiệu quả của việc đầu tÆ°, tránh tình trạng dàn trải, không tập trung cho các công trình trọng Ä‘iểm”, Ủy ban ThÆ°Æ¡Ì€ng vuÌ£ Quốc hôÌ£i nhấn mạnh.

Đề nghị Quốc há»™i chấp thuận phÆ°Æ¡ng án sử duÌ£ng 3.500 tỷ Ä‘âÌ€u tÆ° trở laÌ£i trong năm 2011 của Petro Vietnam, song Ủy ban cÅ©ng đề nghị Chính phủ triÌ€nh Quốc hôÌ£i xem xét hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về việc đầu tÆ° trở lại cho tập Ä‘oàn.

Trong Ä‘ó xác định rõ về nguồn để lại từ phần được chia của nÆ°á»›c chủ nhà trong hợp đồng liên doanh dầu khí vá»›i Vietsovpetro, đầu tÆ° cho các công trình trọng Ä‘iểm, quan trọng của ngành dầu khí và thời hạn được để lại phù hợp vá»›i quy hoạch, kế hoạch đầu tÆ° của ngành.

Vá»›i Petro Vietnam, cÆ¡ quan thẩm tra cÅ©ng đề nghị Ä‘iÌ£nh kyÌ€ haÌ€ng năm báo cáo các cÆ¡ quan chức năng về hoạt Ä‘á»™ng đầu tÆ° nói chung, Ä‘âÌ€u tÆ° từ nguồn kinh phí được Ä‘âÌ€u tÆ° trở laÌ£i theo quy định, bảo đảm sá»­ dụng nguồn kinh phí Ä‘úng mục Ä‘ích, Ä‘úng pháp luật và có hiệu quả. ĐôÌ€ng thÆ¡Ì€i, báo cáo Ủy ban ThÆ°Æ¡Ì€ng vuÌ£ Quốc hôÌ£i cho ý kiến vêÌ€ khoản Ä‘âÌ€u tÆ° Ä‘ể laÌ£i phát sinh tăng cao hÆ¡n so với dÆ°Ì£ toán.

Nguồn: Vneconomy