Các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran có hiệu lực sau hơn hai tuần, và chính quyền Trump đã khá thành công trong việc loại loại bỏ nguồn cung Iran. Nhưng, đồng thời, nó vẫn rất xa mục tiêu cắt giảm xuất khẩu dầu của Iran thành "không" như đã hứa.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA ước tính rằng xuất khẩu dầu của Iran giảm xuống còn 1,6 triệu thùng/ngày trong tháng 9, giảm 800.000 thùng/ngày so với mức đỉnh gần đây trong tháng 4 ở mức 2,4 triệu thùng/ngày. Các khoản giảm dự kiến sẽ tiếp tục, nhưng một số nhà phân tích không thực sự tin rằng chính quyền Trump sẽ cắt giảm thành công xuất khẩu của Iran về không.
Theo Reuters, "một lượng dầu thô Iran chưa từng có sẽ đến cảng Dalian ở phía đông bắc của Trung Quốc trong tháng này và vào đầu tháng 11 trước khi lệnh trừng phạt của Mỹ lên Iran có hiệu lực." Ước tính 20 triệu thùng được định hướng từ Iran sang Trung Quốc trong vài tuần tới, tăng từ 1 đến 3 triệu thùng mỗi tháng.
Các dữ liệu khác từ IEA ủng hộ xu hướng này. Iran đã tích trữ một phần sản lượng dầu của mình trên các tàu ở Vịnh Ba Tư, một việc mà nước này đã sử dụng trong giai đoạn trừng phạt quốc tế trước đây giai đoạn 2012 đến năm 2016. Rất khó để ngừng sản xuất dầu. lên, và với kho chứa đất liền đang đầy lên, Iran buộc phải lưu trữ dầu trên biển. Tuy nhiên, trong khi kho tích trữ nổi của Iran tăng vọt trong tháng 9, nó thực sự giảm trở lại vào tháng 10, “khi một số lô hàng đi sang Trung Quốc và Ấn Độ, dữ liệu từ Kpler cho thấy”, IEA đã viết trong báo cáo của mình.
Sự tăng vọt vận chuyển thể hiện quyết tâm của Iran để giữ cho dầu của mình tiếp tục chảy. “Khi các nhà lãnh đạo của chúng tôi nói rằng sẽ không thể ngăn Iran bán dầu của mình. Chúng tôi có nhiều cách khác nhau để bán dầu và khi các tàu chở dầu đến Dalian, chúng tôi sẽ quyết định sẽ bán nó cho người mua khác hay cho Trung Quốc,” một nguồn tin từ Công ty Tàu chở dầu Quốc gia Iran (NITC) nói với Reuters.
Trong khi đó, có bằng chứng khác cho thấy rằng Iran đang thành công trong việc vận chuyển dầu nhiều hơn so với báo cáo chính thức. Các tàu chở dầu của NITC đã tắt các thiết bị theo dõi của họ để duy trì vận chuyến trong bí mật. Một số dữ liệu vệ tinh cho thấy rằng một số lượng lớn các tàu chở dầu đang hướng đến Ấn Độ được cho là trường hợp này. IEA cho biết trong Báo cáo thị trường dầu tháng 10 rằng các giao dịch mua của Ấn Độ từ Iran đã tăng từ 390.000 thùng/ngày trong tháng 8 lên 600.000 thùng/ngày trong tháng 9.
Các lô hàng mạnh mẽ từ Iran đến Ấn Độ thể hiện các giới hạn về quyền lực của Mỹ. Giảm giá, các lô hàng ngoài sổ sách, trao đổi hàng hóa và các hành động bí mật khác sẽ giữ cho dầu Iran chảy ra thế giới ngay cả sau ngày 4 tháng 11. Ví dụ, Iran đã giảm giá dầu nhiều nhất trong vòng 14 năm, theo Bloomberg, khó có thể khiến cho người mua sẽ từ chối mua.
Tuy nhiên, xuất khẩu dầu của Iran đã thực sự chịu một cú đánh đáng kể từ các biện pháp trừng phạt. Nhập khẩu của Trung Quốc từ Iran giảm xuống còn 430.000 thùng/ngày trong tháng 9, mức thấp nhất kể từ năm 2016. Đơn vị kinh doanh của Sinopec, Unipec, cho biết đã giảm lượng dầu Iran do áp lực từ Mỹ. Châu Âu đã mua 420.000 thùng/ngày trong tháng 9, giảm 240.000 thùng/ngày so với quý 2. Những khối lượng này, đặc biệt, có nhiều khả năng gặp rủi ro nhất khi các công ty châu Âu có mối quan hệ chặt chẽ hơn với Mỹ, và như vậy, rất dễ bị trừng phạt bởi các biện pháp trừng phạt của Mỹ.
Mỹ đã nhiều lần thề sẽ đưa xuất khẩu dầu của Iran về không, và đã duy trì quan điểm rằng bất kỳ sự miễn trừ nào sẽ là "khó có thể và xa vời", như Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton đã đưa ra. Tuy nhiên, Mỹ cũng đang đàm phán về quyền miễn trừ với các nước phụ thuộc vào dầu của Iran, như Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ. Chính quyền của Trump có phần ràng buộc, khi cắt giảm xuất khẩu dầu của Iran quá nhiều sẽ làm tăng giá dầu thô, có thể là một trách nhiệm chính trị ở quê nhà.
Mặt trái của điều này là khả năng tung dầu từ dự trữ dầu mỏ chiến lược của Mỹ (SPR). Trong thực tế, hơi ngạc nhiên rằng điều này đã không xảy ra. Sự suy giảm nguồn cung từ Iran và sự thắt chặt đột ngột trên thị trường sẽ đưa ra một số lý do cho một phát hành SPR, Jason Bordoff thuộc Trung tâm Năng lượng toàn cầu của Đại học Columbia cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Platts.
Tung SPR là vấn đề một lần, và nhiều nhà phân tích - và thậm chí Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Rick Perry - đã nói rằng nó sẽ không làm gì được để giảm bớt tình trạng thiếu hụt nguồn cung. Tuy nhiên, nó sẽ có một tác động tâm lý đáng kể trên thị trường, ngăn chặn giá trong ngắn hạn trong khi cũng cho phép chính quyền Trump có nhiều thời gian hơn để có lập trường mạnh mẽ với các quốc gia mua dầu từ Iran.
Tuy nhiên, Mỹ sẽ phải chấm nhận một chút gian lận vì xuất khẩu dầu của Iran có thể sẽ không giảm xuống mức không trong vài tuần tới.
Nguồn: xangdau.net
