- Cú sốc giá dầu thế giá»›i Ä‘ã tác Ä‘á»™ng nhiều mặt đến kinh tế Việt Nam.

Giá dầu thô thế giá»›i liên tục lao dốc mạnh trong thời gian qua, hiện về mức 35 USD/thùng, giảm khoảng 33% tính từ đầu năm. Đây cÅ©ng là mức thấp nhất trong hÆ¡n 10 năm nay và Ä‘ang có xu hÆ°á»›ng tiếp tục giảm do nguồn cung dÆ° thừa.

Điều Ä‘áng nói là dù giá dầu giảm mạnh nhÆ°ng giá xăng dầu thành phẩm nhập về Việt Nam vẫn ở mức cao khiến giá bán lẻ trong nÆ°á»›c giảm chÆ°a tÆ°Æ¡ng xứng, người tiêu dùng chịu thiệt.

Xăng dầu trong nÆ°á»›c quyết không giảm

Theo báo cáo cập nhật giá dầu thô thế giá»›i của Bloomberg, tính đến ngày hôm qua (15-12), má»™t số nhà sản xuất trên thị trường dầu mỏ Ä‘ã chấp nhận giá dầu ở mức thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i ngưỡng 35 USD.

Theo Ä‘ó, nhiều loại dầu thô của Mexico hiện Ä‘ang có giá dÆ°á»›i 28 USD/thùng. Iraq cÅ©ng Ä‘ang chào bán loại dầu nặng nhất cho các khách hàng châu Á vá»›i mức giá khoảng 25 USD/thùng. Thậm chí ở miền Tây Canada, má»™t số nhà sản xuất bán dầu vá»›i giá dÆ°á»›i 22 USD/thùng.

Nhiều chuyên gia phân tích giá dầu thô thế giá»›i giảm sẽ có tác Ä‘á»™ng tích cá»±c đến nền kinh tế Việt Nam. Bởi giá dầu giảm sẽ giúp giá xăng dầu trong nÆ°á»›c phải giảm theo. Điều này sẽ giúp giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm cho các doanh nghiệp. Ngân sách nhà nÆ°á»›c cÅ©ng giảm Ä‘áng kể khoản chi cho nhập khẩu xăng dầu.

Tuy nhiên, thá»±c tế hiện nay, nguồn xăng dầu thành phẩm nhập về Việt Nam chủ yếu từ Singapore và các nhà Ä‘iều hành dá»±a vào giá của thị trường này để tính giá cÆ¡ sở trong nÆ°á»›c.

Theo cập nhật từ Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, trong vòng má»™t tháng qua, giá xăng dầu thành phẩm dao Ä‘á»™ng ở mức 55-57 USD/thùng. NhÆ° vậy, giá xăng dầu thành phẩm nhập về Việt Nam vẫn cao hÆ¡n giá dầu thô bình quân thế giá»›i. Bên cạnh Ä‘ó, giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn chịu gánh má»™t loạt loại thuế, phí dẫn đến giá xăng dầu tại Việt Nam luôn ở mức cao.

Giá dầu thế giá»›i Ä‘ang xuống thấp nhÆ°ng giá xăng vẫn còn giữ nguyên. (Ảnh chụp ngày 15-12) Ảnh: HTD

Cao vì gánh nặng thuế, phí

TS Ngô Trí Long, chuyên gia tài chính, cho rằng các nhà Ä‘iều hành xăng dầu luôn xem thuế xăng dầu là nguồn thu “khủng”. Do Ä‘ó, Bá»™ Tài chính vẫn cố gắng tận dụng giữ các loại thuế phí cao làm cho giá xăng dầu Việt Nam không giảm tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i giá thế giá»›i. Đó là nghịch lý.

“Thá»±c tế cho thấy nếu giá thế giá»›i giảm 50%-60% thì giá Việt Nam chỉ giảm 30% vì thuế, phí chiếm hÆ¡n 40%” - ông Long phân tích.

Cụ thể, hiện nay má»—i lít xăng phải gánh đến bốn loại thuế. Đó là thuế nhập khẩu 1.400 đồng, thuế tiêu thụ đặc biệt 800 đồng, thuế môi trường 3.000 đồng, thuế giá trị gia tăng 1.400 đồng. Ngoài ra má»—i lít xăng còn phải gánh thêm chi phí định mức 1.050 đồng, lợi nhuận định mức 300 đồng, trích quỹ bình ổn 300 đồng.

NhÆ° vậy, tính ra khi mua má»™t lít xăng RON 92, người tiêu dùng phải Ä‘óng góp cho ngân sách nhà nÆ°á»›c và doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu thông qua thuế và phí khoảng 8.300 đồng.

Nếu tính theo giá thế giá»›i 35 USD/thùng thì Ä‘áng lẽ giá xăng ở Việt Nam chỉ khoảng 12.000 đồng/lít. NhÆ°ng trên thá»±c tế giá bán lẻ xăng RON 92 hiện 16.790 đồng/lít, cao hÆ¡n thế giá»›i khoảng 4.600 đồng/lít.

Để giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c, ông Long đề xuất cÆ¡ quan Ä‘iều hành nên hÆ°á»›ng các doanh nghiệp tìm các nguồn xăng dầu thành phẩm ở thị trường có giá rẻ hÆ¡n, không nên chỉ tập trung vào má»™t đầu mối. Đặc biệt, tổ Ä‘iều hành giá xăng dầu cần lấy giá ở các thị trường có giá thấp để tính toán giá cÆ¡ sở.

Tác Ä‘á»™ng nhiều chiều

Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết giá dầu thế giá»›i về ngưỡng 35 USD/thùng không tác Ä‘á»™ng đến ngân sách nhà nÆ°á»›c năm 2015, bởi Ä‘ây là mức giá cho kỳ năm 2016. Thu ngân sách nhà nÆ°á»›c từ dầu thô trong năm 2015 Ä‘ã đạt và vượt khi Ä‘em về khoảng 65.000-66.000 tỉ đồng.

“Hiện nay thu ngân sách từ dầu thô chỉ chiếm 6% trong tổng thu ngân sách nhà nÆ°á»›c. Thu dầu thô Ä‘ã không còn là nguồn có tỉ trọng quyết định nhÆ° 5-10 năm trÆ°á»›c” - ông Tuấn nói.

HÆ¡n nữa giá xăng dầu giảm sẽ kéo theo giá nguyên liệu sản xuất đầu vào cÅ©ng giảm theo, tình hình kinh doanh của người dân và doanh nghiệp sẽ thuận lợi hÆ¡n. Khi Ä‘ó, khoản thu thuế từ ná»™i bá»™ nền kinh tế sẽ tăng lên, ngân sách càng được hưởng lợi.

Tuy nhiên, theo báo cáo má»›i Ä‘ây của Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt nam (PVN), giá dầu thô thế giá»›i sụt giảm mạnh khiến nhiều chỉ tiêu của tập Ä‘oàn không đạt nhÆ° kế hoạch đề ra. Chẳng hạn, ná»™p ngân sách theo đăng ký là 159.000 tỉ đồng nhÆ°ng thá»±c hiện chỉ đạt 115.000 tỉ đồng, hụt 44.000 tỉ đồng.

Vá»›i mục tiêu ổn định tăng trưởng, PVN cho hay sẽ gia tăng trữ lượng dầu và đẩy mạnh tìm kiếm khai thác các mỏ dầu, dá»± án má»›i trong nÆ°á»›c và quốc tế.

Nhìn nhận về vấn đề trên, TS Ngô Trí Long cho rằng cách lý giải của Bá»™ Tài chính là chÆ°a thuyết phục và mang tính “an dân”. Trên thá»±c tế giá dầu thô giảm sẽ tác Ä‘á»™ng lá»›n đến cán cân thu-chi ngân sách nhà nÆ°á»›c.

“Lý giải của Bá»™ Tài chính chỉ thuyết phục khi tình hình ngân sách nhà nÆ°á»›c Ä‘ang tốt lên nhÆ°ng hiện tại Ä‘ang thâm thủng; tốc Ä‘á»™ chi tăng nhanh hÆ¡n tăng thu và luôn ở trạng thái bá»™i chi thì mức giảm thu của dầu thô cÅ©ng sẽ làm cho ngân sách càng thêm khó khăn” - ông Long bình luận.

TS Long cÅ©ng khuyến cáo PVN vá»›i giá dầu hiện nay nếu cố khai thác là lãng phí tài nguyên. Do vậy nên có kế hoạch khai thác cầm chừng, đặc biệt những mỏ nào có chi phí quá cao thì phải dừng hoặc giảm sản lượng khai thác. Nếu bất chấp khai thác sẽ gây tổn hại đến tài sản quốc gia.

Má»™t số ý kiến khác phân tích việc giá dầu thế giá»›i giảm có tác Ä‘á»™ng nhiều chiều tá»›i kinh tế Việt Nam. TrÆ°á»›c hết, nguồn thu từ dầu mỏ giảm do Việt Nam là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô. Ngược lại, do cÅ©ng nhập khẩu dầu thành phẩm để phục vụ sản xuất và tiêu thụ trong nÆ°á»›c nên giá dầu giảm cÅ©ng giúp Việt Nam giảm chi phí nhập khẩu dầu, đồng thời chi phí đầu vào đối vá»›i sản xuất trong nÆ°á»›c giảm giúp thúc đẩy hoạt Ä‘á»™ng sản xuất.

Nguồn tin: Phapluattp