Giá dầu thô xuống thấp có tác Ä‘á»™ng hai chiều, Chính phủ sẽ phải giảm khai thác dầu thô theo biến Ä‘á»™ng Ä‘i xuống của giá dầu.

Chiều tối ngày 22/1, bốn bá»™ thuá»™c tổ công tác Ä‘iều hành kinh tế vÄ© mô gồm Bá»™ Tài chính, Công ThÆ°Æ¡ng, Kế hoạch đầu tÆ°, Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã họp về tác Ä‘á»™ng của giá dầu. Bá»™ trưởng Bá»™ KHĐT, ông Bùi Quang Vinh Ä‘ã chia sẻ vá»›i báo chí về ná»™i dung cuá»™c họp này.

Bá»™ trưởng Bùi Quang Vinh.

Được lớn hơn mất

Xin ông cho biết Ä‘ánh giá của Tổ công tác Ä‘iều hành kinh tế vÄ© mô về tác Ä‘á»™ng của giá dầu thô giảm đến nền kinh tế Việt Nam?

Bá»™ trưởng Bùi Quang Vinh: Khi Chính phủ xây dá»±ng kế hoạch thu chi ngân sách năm 2015, dá»± kiến xuất khẩu dầu thô của Việt Nam ở mức giá bình quân 100 USD/thùng. NhÆ°ng đến nay, giá dầu thô Ä‘ã xuống dÆ°á»›i 60 USD/thùng, thậm chí có thời Ä‘iểm 50 USD/thùng. Giá dầu Ä‘ã giảm mạnh rất khó lường, không chỉ là do cung cầu mà còn do yếu tố chính trị.

Giảm cước vận tải trước Tết

Giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm thì sẽ tác Ä‘á»™ng tích cá»±c đối vá»›i các ngành sá»­ dụng nhiều xăng dầu, đặc biệt là ngành vận tải.

Về cÆ°á»›c vận tải, Thủ tÆ°á»›ng Ä‘ã chỉ đạo các ngành về quản lý giá phải xem lại cÆ¡ cấu về giá thành vận tải, xem giá xăng dầu chiếm bao nhiêu. Vì giá xăng dầu Ä‘ã giảm nhiều nhÆ° vậy thì chắc chắn giá thành vận tải phải giảm. Nếu giảm cả cÆ°á»›c vận tải và giá liên quan thì sẽ tác Ä‘á»™ng tốt vào nền kinh tế. Bá»™ Tài chính và Bá»™ Giao thông vận tải Ä‘ang rà soát lại giá thành của các loại hình vận tải để tính toán ra, trong Ä‘iều kiện nhÆ° vậy thì phải giảm tÆ°Æ¡ng ứng giá cÆ°á»›c vận tải nhÆ° thế nào.

Cố gắng, việc này phải càng sá»›m càng tốt, đặc biệt là cần giảm cÆ°á»›c trÆ°á»›c Tết.

Khi giá dầu giảm, 4 lÄ©nh vá»±c lá»›n sẽ bị tác Ä‘á»™ng, trong Ä‘ó, tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp đầu tiên là lÄ©nh vá»±c khai thác, sản xuất, xuất khẩu dầu mỏ. Kế hoạch năm nay của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng là 14,74 tiệu tấn kể cả khai thác trong nÆ°á»›c và nÆ°á»›c ngoài. Nếu bị lá»—, chúng ta sẽ phải xem xét lại kế hoạch này.

Tổ công tác Ä‘ã Ä‘Æ°a ra 3 kịch bản kinh tế năm nay theo các mốc giá dầu thô 60 USD/thùng, 50 USD/thùng và 40 USD/thùng. LÆ°u ý là, do chất lượng tốt hÆ¡n nên giá xuất khẩu dầu thô của chúng ta thường cao hÆ¡n giá bình quân này là 5 USD/thùng.

Nếu giá dầu là 60 USD/thùng, sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ của ta có giảm nhÆ°ng giảm không Ä‘áng kể. Chúng ta sẽ xem xét má»™t số lô giá thành cao hÆ¡n giá bán để Ä‘iều tiết, tiết giảm sản lượng.

Nếu giá xuống 50 USD/thùng, chúng ta sẽ phải giảm sản lượng nhiều hÆ¡n. Còn nếu giá dầu chỉ ở mức 40 USD/thùng, chúng ta sẽ bị ảnh hưởng lá»›n nhất, thậm chí phải giảm sản lượng khai thác và xuất khẩu từ 1,8-2 triệu tấn.

Tổ công tác Ä‘ánh giá, ở phÆ°Æ¡ng án đầu tiên sẽ không có nhiều xáo trá»™n, nhÆ°ng nếu ở phÆ°Æ¡ng án thứ ba, sẽ có nhiều xáo trá»™n trong lÄ©nh vá»±c sản xuất và xuất khẩu dầu thô, ngoài ra là ảnh hưởng cả những dá»± án dầu lá»›n mà các nhà đầu tÆ° Ä‘ang triển khai.

Vá»›i 3 kịch bản trên, Tổ công tác Ä‘ã Ä‘o lường cụ thể nhÆ° thế nào về các mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm nay?

- Việt Nam vừa là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô, lại vừa là nÆ°á»›c nhập khẩu dầu thô và xăng dầu thành phẩm. Do vậy, tác Ä‘á»™ng của giá dầu giảm là tác Ä‘á»™ng hai chiều, gồm cả thuận lợi và khó khăn.

Nguồn thu từ dầu thô Ä‘óng góp quan trọng cho ngân sách và cho tăng trưởng kinh tế nói. Năm 2015, Chính phủ Ä‘ã đặt mục tiêu dá»± kiến tăng trưởng GDP là 6,2%.

Xem xét các kịch bản, có thể thấy, nếu dầu thô ở mức 60 USD/thùng, GDP sẽ giảm so vá»›i dá»± kiến 0,21 Ä‘iểm phần trăm. NhÆ°ng ngược lại, dầu thô giảm làm cho giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm nhiều lần, chi phí đầu vào của nền sản xuất giảm nên sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tăng 0,27 Ä‘iểm phần trăm.

Kịch bản thứ hai, dầu thô ở mức 50 USD/thùng, sản lượng và khai thác dầu thô của Việt Nam giảm còn 14,4 triệu tấn thì mức giảm GDP là 0,56 Ä‘iểm. Ngược lại, nhờ tác Ä‘á»™ng tích cá»±c của việc giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c và các giá liên quan, tăng trưởng kinh tế cÅ©ng sẽ tăng 0,31 Ä‘iểm phần trăm.

Đặc biệt, nếu giá dầu thô giảm mạnh ở mức 40 USD/thùng, chúng ta sẽ giảm sản lượng khai thác dầu chỉ 13,08 triệu tấn thì GDP có thể giảm 1 Ä‘iểm phần trăm. Ví dụ ta dá»± kiến 6,2% thì chỉ còn 5,2 thôi, mức Ä‘á»™ ảnh hưởng rất lá»›n.

Ở chiều thuận lợi, các yếu tố tích cá»±c mang lại sẽ thúc đẩy sản xuất và tăng trưởng kinh tế có thể tăng thêm 0,43 Ä‘iểm phần trăm.

Cắt giảm khai thác theo chiều Ä‘i xuống giá dầu.

Đối vá»›i ngân sách, tác Ä‘á»™ng cụ thể sẽ thế nào?

- Cứ giảm 1 USD/thùng, ta mất 11.000 tá»· đồng. Nếu giá dầu giảm tá»›i 40 USD/thùng thì chúng ta sẽ giảm thu gần 70.000 tá»· đồng.

NhÆ°ng theo tính toán mô hình kinh tế lượng toàn cầu Trung tâm dá»± báo kinh tế vÄ© mô, thuá»™c Bá»™ KHĐT, cân bằng tác Ä‘á»™ng hai chiều thì sẽ khác.

Nếu giá dầu 60 USD/thùng, chúng ta chỉ hụt thu 7.500 tá»· đồng. Trong phÆ°Æ¡ng án 50USD/thùng thì ta giảm 9.500 tá»· đồng, còn vá»›i mức 40USD/thùng thì ngân sách chỉ giảm thu có 11.500 tá»·.

Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã tính, nếu giá dầu thô chỉ ở mức 50 USD/thùng thì ngân sách sẽ cân bằng được, không bị hụt.

Vì chúng ta hụt thu nguồn thu từ dầu thô xuất khẩu nhÆ°ng bù lại, sản xuất phát triển hÆ¡n nhờ giảm chi phí nên thu ná»™i địa sẽ được nhiều hÆ¡n. Ảnh hưởng tá»›i ngân sách ở phÆ°Æ¡ng án này là không quá lá»›n.

Chúng ta cần tạo mọi Ä‘iều kiện cho sản xuất phát triển. Tuy nhiên, khi giảm giá xăng dầu thì phải giảm cÆ°á»›c vận tải và các giá liên quan. Việc Ä‘iều hành làm sao phải giảm đồng bá»™ nhÆ° vậy để thúc đẩy sản xuất, bù lại hụt thu của giá dầu.

Tôi cho là cái được rất lá»›n khi giá dầu giảm. Chúng ta dần tạo ra cho nền kinh tế ít phụ thuá»™c vào dầu mỏ hÆ¡n, chi tiêu sẽ tiết kiệm hÆ¡n, sá»­ dụng vốn hiệu quả hÆ¡n.

Giá xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã giảm 15 lần liên tục. Tá»›i Ä‘ây, chúng ta sẽ Ä‘iều hành giá mặt hàng này nhÆ° thế nào nếu giá dầu giảm quá sâu?

- Giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vừa qua Ä‘ã giảm rất nhiều lần theo giá thế giá»›i. Tuy nhiên, giá xăng dầu của ta lại Ä‘ang thấp hÆ¡n rất nhiều nÆ°á»›c trong khu vá»±c nhÆ° Campuchia, Lào, Thái Lan, Trung Quốc và chỉ cao hÆ¡n hai nÆ°á»›c có trợ giá là Singapore và Malaysia.

Do vậy, Tổ công tác cÅ©ng Ä‘ã Ä‘ánh giá, cần phải xem xét là nếu giá dầu thế giá»›i cứ giảm tiếp thì chúng ta có giảm giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c nữa hay không?

Vì nếu giá bán lẻ trong nÆ°á»›c thấp quá, sẽ gây ra bất lợi cho kinh tế Việt Nam. Có thể, chúng ta được lợi về việc giảm chi phí đầu vào của sản xuất, nhÆ°ng quản lý xăng dầu sẽ có vấn đề. Khi Ä‘ó, giá quá thấp sẽ tạo cÆ¡ há»™i cho xuất lậu xăng dầu giá rẻ sang các nÆ°á»›c trong khu vá»±c, không quản lý nổi buôn lậu xăng dầu.

Xin cảm Æ¡n ông!

Nguồn tin: Vietnamnet