Äối vá»›i các quốc gia sản xuất dầu chá»§ đạo trên thế giá»›i, giá dầu giảm là má»™t thảm há»a đối vá»›i ná»n kinh tế, IBT nháºn xét.
Giá dầu thế giá»›i Ä‘ã phá vỡ nhiá»u Ä‘áy trong những tuần qua, giảm hÆ¡n 25% so chỉ tính trong 5 tháng gần Ä‘ây.
Chốt phiên giao dịch ngày 4/11, giá dầu Brent thô giao sau tại Mỹ chạm Ä‘áy thấp nhất 4 năm sau khi Arab Saudi giảm giá dầu xuất khẩu vào Mỹ, sụt 1,59USD xuống 77,19USD/thùng.
Tăng trưởng giảm tốc tại châu Âu và Trung Quốc làm teo tóp lá»±c cầu, trong khi hoạt động sản xuất lại mở rá»™ng mạnh mẽ tại Mỹ và Libya, dẫn tá»›i tình trạng thừa nguồn cung.
Trong bối cảnh xu hướng trên chưa có dấu hiệu đảo chiá»u trong các tháng cuối năm, nhiá»u nhà phân tích cho rằng Ä‘à giảm sút cá»§a giá dầu sẽ còn kéo dài sang năm 2015.
Äối vá»›i các quốc gia sản xuất dầu chá»§ đạo trên thế giá»›i, giá dầu giảm là má»™t thảm há»a đối vá»›i ná»n kinh tế. Nhiá»u quốc gia như Venezuela, Iran và Nigeria Ä‘ang cháºt váºt thanh toán nợ công và gây quỹ xã há»™i cÅ©ng như bình ổn ná»™i tệ.
Nga, Ecuador và Algeria Ä‘ang có nguy cÆ¡ trượt vào suy thoái kinh tế nếu giá dầu tiếp tục giảm.
Sức mạnh cá»§a Nga - quốc gia xuất khẩu dầu khí lá»›n báºc nhất thế giá»›i - cÅ©ng đối mặt khả năng bị ảnh hưởng.
Mexico and Brazil là hai nước ít phụ thuá»™c vào dầu má», nhưng vẫn thiệt hại khi tăng trưởng cháºm lại so vá»›i dá»± báo và doanh thu co hẹp.
Theo dá»± Ä‘oán cá»§a ngân hàng Goldman Sachs, giá dầu có nguy cÆ¡ sụt giảm sâu hÆ¡n. Ngân hàng Ä‘ã Ä‘ánh tụt dá»± Ä‘oán giá dầu năm 2015 trong năm tá»›i, ước tính giá dầu có thể chạm mốc 80USD/thùng, còn dầu WTI đạt 70USD/thùng.
Dưới Ä‘ây là những quốc gia sản xuất dầu má» có thể bị ảnh hưởng nặng ná» mất khi giá dầu sụt giảm.
1. Venezuela
Venezuela sẽ là quốc gia bị tác động trầm tá»ng nhất khi dầu mất giá vì ná»n kinh tế vốn Ä‘ã khá»§ng hoảng. Hiện thâm hụt ngân sách chiếm 17% GDP trong năm ngoái, tệ hÆ¡n tá»· lệ thâm hụt cá»§a Hy Lạp và Tây Ban Nha khi cuá»™c khá»§ng hoảng nợ eurozone đạt đỉnh Ä‘iểm.
Kho dá»± trữ ngoại hối Ä‘ã xuống mức cạn kiệt nhất trong vòng 10 năm. Trong khi Tổng thống Nicolas Maduro phá»§ nháºn khả năng vỡ nợ cá»§a quốc gia, cả hai ngân hàng Lynch và McNally khẳng định khả năng này là có thể.
Venezuela là quốc gia xuất khẩu dầu má» lá»›n thứ chín trên thế giá»›i, sở hữu trữ lượng dầu má» dồi dào. Quốc gia này cần giá dầu ở khoảng 120USD/thùng, cao hÆ¡n 50% so vá»›i giá hiện tại, để duy trì ná»n kinh tế, theo số liệu cá»§a Quỹ tiá»n tệ quốc tế (IMF).
Trung bình giá dầu giảm 1USD, chính phá»§ nước này sẽ mất 700 triệu USD doanh thu/năm, công ty dầu khí nhà nước PVDSA ước tính.
Venezuela "thá»±c sá»± phụ thuá»™c vào nguồn doanh thu từ dầu để cung cấp các dịch vụ công cÆ¡ bản, cÅ©ng như chi trả chi phí váºn hành. Hiện chưa rõ quốc gia này sẽ xoay xở ra sao khi giá dầu giảm sâu hÆ¡n", Lynch nháºn định.
2. Iran
Tháºm chí trước khi dầu mất giá, ngành năng lượng cá»§a Iran Ä‘ã "rÆ¡i tá»± do". Các lệnh trừng phạt từ phương Tây chống lại chương trình hạt nhân Tehran Ä‘ã ngăn chặn Ä‘áng kể các kênh xuất khẩu dầu. Doanh thu từ hoạt động này sụt 50% so vá»›i năm 2012.
Iran từng là quốc gia sản xuất dầu má» lá»›n nhất thế giá»›i, giá» phải ngáºm ngùi đứng vị trí thứ tư.
Chính phá»§ nước này phụ thuá»™c nặng ná» vào nguồn thu từ dầu má». Äể phân phối tài chính cho các kế hoạch chi tiêu, Iran cần giá dầu ở mức 136USD/thùng, cao hÆ¡n 70% so vá»›i mức hiện tại, IMF dá»± tính.
Tuy nhiên, khác vá»›i Venezuela, Iran có kế hoạch dá»± phòng nếu giá dầu vẫn duy trì ở mức thấp. Tổng thống Hassan Rouhani có thể ký kết má»™t thá»a thuáºn hạt nhân vá»›i phương Tây trước hạn chót vào tháng 11. Äiá»u này sẽ xoa dịu các lệnh trừng phạt, cho phép Iran đẩy mạnh doanh số dầu.
Nhưng đầu tháng này, má»™t phát ngôn viên Ä‘ã cáo buá»™c phương Tây lÅ©ng Ä‘oạn giá dầu để giáng Ä‘òn xuống ná»n kinh tế Iran, cÅ©ng như làm phương hại vị thế thương thảo cá»§a quốc gia này.
3. Nigeria
Dầu má» chiếm hầu hết kim ngạch xuất khẩu cá»§a Nigeria, mang vá» 95% lợi nhuáºn dưới dạng ngoại tệ và 85% tổng doanh thu.
Ná»n kinh tế "má»™t màu" khiến Nigeria phÆ¡i nhiá»…m trước biến động giá. Nhà sản xuất dầu má» lá»›n nhất châu Phi Ä‘ang có những dấu hiệu cá»§a sá»± lung lay.
Doanh số dầu má» trượt 604 triệu USD trong tháng Chín, giảm 16,5% so vá»›i tháng trước Ä‘ó, do giá dầu giảm và hoạt động sản xuất thu hẹp, theo số liệu chính phá»§.
Nếu doanh số tiếp tục Ä‘i xuống, Nigeria có thể phải đối mặt vá»›i má»™t cuá»™c khá»§ng hoảng tiá»n mặt, kéo theo tình trạng nợ lương.
Ngân hàng Trung ương Nigeria Ä‘ang xem xét các chính sách thắt chặt tiá»n tệ, Ä‘iá»u có thể đẩy lãi suất Ä‘i lên và làm tăng chi phí đầu tư.
4. Nga
Giá dầu giảm không tác động nhiá»u tá»›i ná»n kinh tế Nga trong ngắn hạn. Quốc gia này có kho dá»± trữ ngoại hối tại 450 tá»· USD để phòng há»™ trước các tác động tiá»m tàng. Kho dá»± trữ này đủ để duy trì ná»n kinh tế trong má»™t năm.
Tuy nhiên, Nga vẫn phải đối mặt vá»›i nguy cÆ¡ khá»§ng hoảng. Má»™t ná»a doanh thu ngân khố cá»§a Moscow đến từ dầu và khí. Trung bình má»—i thùng dầu giảm 10USD, Nga sẽ mất 14,6 tá»· USD/doanh thu năm, ngân hàng Alfa Bank dá»± Ä‘oán.
Chưa hết, đồng ná»™i tệ Ä‘ang yếu dần. Rúp Nga mất giá hÆ¡n 1/4 so vá»›i đồng USD tính từ đầu năm do giá dầu giảm và phương Tây áp lệnh trừng phạt vào Nga đối vá»›i các vấn đỠtại Ukraine.
Nga Ä‘ã chi 6 tá»· USD để cứu trợ đồng tiá»n, nhưng chưa thu được tín hiệu khả quan. Cùng lúc, Tổng thống Nga Vladimir Putin Ä‘ã cam kết sẽ chi thêm 18 tá»· USD tính đến năm 2020 để phát triển hạ tầng và dịch vụ tại Crimea, bán đảo vừa được sáp nháºp.
Giá dầu giảm, chi tiêu tăng có thể làm giảm uy lá»±c cá»§a ông Putin đối vá»›i phương Tây. Nhiá»u chuyên gia dá»± Ä‘oán ná»n kinh tế Nga sẽ chỉ tăng trưởng từ 0,5 - 2% trong năm tá»›i, so vá»›i mức trung bình 4% trong giai Ä‘oạn 2010-2012.
5. Brazil
"Ông lá»›n" dầu khí nhà nước Petrobras vừa tăng gấp 3 sản lượng tại các má» dầu má»›i khai thác so vá»›i thá»i 2012, giúp thúc đẩy hoạt động khi trữ lượng tại các má» dầu lâu năm Ä‘ang cạn dần.
Lãnh đạo Brazil vẫn phụ thuá»™c vào nguồn cung này để tăng lợi nhuáºn, trả nợ và tiếp vốn cho các trưá»ng há»c, bệnh viện.
Nhưng trung bình dầu giảm 1USD/thùng, Petrobras có nguy cÆ¡ mất hÆ¡n 900 triệu USD tiá»n mặt từ doanh số dầu má» tiá»n năng, Reuters tính toán.
Nếu tình trạng này kéo dài, kế hoạch mở rá»™ng trong dài hạn cá»§a Petrobras cÅ©ng gặp hạn. Công ty dá»± tính giá dầu thế giá»›i sẽ dao động quanh mốc 100USD/thùng tá»›i năm 2030, nên nếu giá dầu giảm sâu hÆ¡n, công ty sẽ "Ä‘ói" vốn để xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng và khai thác dá»± án.
Tại mức giá hiện tại, Petrobras có thể để mất 14 tá»· USD/năm doanh thu tiá»m năng.
6. Mexico
Giống Brazil, giá dầu giảm sụt có thể kéo lê quá trình cải cách lÄ©nh vá»±c năng lượng cá»§a Mexico. Trong tháng Tám, Tổng thống Enrique Peña Nieto Ä‘ã thông qua gói biện pháp cho phép các công ty tư nhân và nước ngoài khai khoáng và sản xuất năng lượng tại Mexico, kết thúc 75 năm độc quyá»n cá»§a Pemex - công ty dầu khí nhà nước.
uy nhiên, giá dầu giảm sụt sẽ ảnh hưởng tá»›i tâm lý nhà đầu tư đối vá»›i các dá»± án quy mô lá»›n. Những dá»± án này là mắt xích quan trá»ng để vá»±c dáºy ngành công nghiệp dầu và khí tăng trưởng ì ạch cá»§a Mexico.
Khoản lá»— trong quý III cá»§a Pemex cán mốc 4,4 tá»· USD, nhiá»u hÆ¡n so vá»›i mức 3 tá»· USD so vá»›i cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu từ dầu cá»§a Pemex chiếm 1/3 ngân khố quốc gia này.
Trung bình giá dầu giảm 1USD/thùng, Mexico mất 300 triệu USD doanh thu/năm, tá» Financial Times.
Nguồn tin: Bizlive