Äối vá»›i các quốc gia sản xuất dầu chủ đạo trên thế giá»›i, giá dầu giảm là má»™t thảm há»a đối vá»›i ná»n kinh tế, IBT nháºn xét.
Giá dầu thế giá»›i Ä‘ã phá vỡ nhiá»u Ä‘áy trong những tuần qua, giảm hÆ¡n 25% so chỉ tính trong 5 tháng gần Ä‘ây.
Chốt phiên giao dịch ngày 4/11, giá dầu Brent thô giao sau tại Mỹ chạm Ä‘áy thấp nhất 4 năm sau khi Arab Saudi giảm giá dầu xuất khẩu vào Mỹ, sụt 1,59USD xuống 77,19USD/thùng.
Tăng trưởng giảm tốc tại châu Âu và Trung Quốc làm teo tóp lá»±c cầu, trong khi hoạt Ä‘á»™ng sản xuất lại mở rá»™ng mạnh mẽ tại Mỹ và Libya, dẫn tá»›i tình trạng thừa nguồn cung.
Trong bối cảnh xu hÆ°á»›ng trên chÆ°a có dấu hiệu đảo chiá»u trong các tháng cuối năm, nhiá»u nhà phân tích cho rằng Ä‘à giảm sút của giá dầu sẽ còn kéo dài sang năm 2015.
Äối vá»›i các quốc gia sản xuất dầu chủ đạo trên thế giá»›i, giá dầu giảm là má»™t thảm há»a đối vá»›i ná»n kinh tế. Nhiá»u quốc gia nhÆ° Venezuela, Iran và Nigeria Ä‘ang cháºt váºt thanh toán nợ công và gây quỹ xã há»™i cÅ©ng nhÆ° bình ổn ná»™i tệ.
Nga, Ecuador và Algeria Ä‘ang có nguy cÆ¡ trượt vào suy thoái kinh tế nếu giá dầu tiếp tục giảm.
Sức mạnh của Nga - quốc gia xuất khẩu dầu khí lá»›n báºc nhất thế giá»›i - cÅ©ng đối mặt khả năng bị ảnh hưởng.
Mexico and Brazil là hai nÆ°á»›c ít phụ thuá»™c vào dầu má», nhÆ°ng vẫn thiệt hại khi tăng trưởng cháºm lại so vá»›i dá»± báo và doanh thu co hẹp.
Theo dá»± Ä‘oán của ngân hàng Goldman Sachs, giá dầu có nguy cÆ¡ sụt giảm sâu hÆ¡n. Ngân hàng Ä‘ã Ä‘ánh tụt dá»± Ä‘oán giá dầu năm 2015 trong năm tá»›i, Æ°á»›c tính giá dầu có thể chạm mốc 80USD/thùng, còn dầu WTI đạt 70USD/thùng.
DÆ°á»›i Ä‘ây là những quốc gia sản xuất dầu má» có thể bị ảnh hưởng nặng ná» mất khi giá dầu sụt giảm.
1. Venezuela
Venezuela sẽ là quốc gia bị tác Ä‘á»™ng trầm tá»ng nhất khi dầu mất giá vì ná»n kinh tế vốn Ä‘ã khủng hoảng. Hiện thâm hụt ngân sách chiếm 17% GDP trong năm ngoái, tệ hÆ¡n tá»· lệ thâm hụt của Hy Lạp và Tây Ban Nha khi cuá»™c khủng hoảng nợ eurozone đạt đỉnh Ä‘iểm.
Kho dá»± trữ ngoại hối Ä‘ã xuống mức cạn kiệt nhất trong vòng 10 năm. Trong khi Tổng thống Nicolas Maduro phủ nháºn khả năng vỡ nợ của quốc gia, cả hai ngân hàng Lynch và McNally khẳng định khả năng này là có thể.
Venezuela là quốc gia xuất khẩu dầu má» lá»›n thứ chín trên thế giá»›i, sở hữu trữ lượng dầu má» dồi dào. Quốc gia này cần giá dầu ở khoảng 120USD/thùng, cao hÆ¡n 50% so vá»›i giá hiện tại, để duy trì ná»n kinh tế, theo số liệu của Quỹ tiá»n tệ quốc tế (IMF).
Trung bình giá dầu giảm 1USD, chính phủ nÆ°á»›c này sẽ mất 700 triệu USD doanh thu/năm, công ty dầu khí nhà nÆ°á»›c PVDSA Æ°á»›c tính.
Venezuela "thá»±c sá»± phụ thuá»™c vào nguồn doanh thu từ dầu để cung cấp các dịch vụ công cÆ¡ bản, cÅ©ng nhÆ° chi trả chi phí váºn hành. Hiện chÆ°a rõ quốc gia này sẽ xoay xở ra sao khi giá dầu giảm sâu hÆ¡n", Lynch nháºn định.
2. Iran
Tháºm chí trÆ°á»›c khi dầu mất giá, ngành năng lượng của Iran Ä‘ã "rÆ¡i tá»± do". Các lệnh trừng phạt từ phÆ°Æ¡ng Tây chống lại chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân Tehran Ä‘ã ngăn chặn Ä‘áng kể các kênh xuất khẩu dầu. Doanh thu từ hoạt Ä‘á»™ng này sụt 50% so vá»›i năm 2012.
Iran từng là quốc gia sản xuất dầu má» lá»›n nhất thế giá»›i, giá» phải ngáºm ngùi đứng vị trí thứ tÆ°.
Chính phủ nÆ°á»›c này phụ thuá»™c nặng ná» vào nguồn thu từ dầu má». Äể phân phối tài chính cho các kế hoạch chi tiêu, Iran cần giá dầu ở mức 136USD/thùng, cao hÆ¡n 70% so vá»›i mức hiện tại, IMF dá»± tính.
Tuy nhiên, khác vá»›i Venezuela, Iran có kế hoạch dá»± phòng nếu giá dầu vẫn duy trì ở mức thấp. Tổng thống Hassan Rouhani có thể ký kết má»™t thá»a thuáºn hạt nhân vá»›i phÆ°Æ¡ng Tây trÆ°á»›c hạn chót vào tháng 11. Äiá»u này sẽ xoa dịu các lệnh trừng phạt, cho phép Iran đẩy mạnh doanh số dầu.
NhÆ°ng đầu tháng này, má»™t phát ngôn viên Ä‘ã cáo buá»™c phÆ°Æ¡ng Tây lÅ©ng Ä‘oạn giá dầu để giáng Ä‘òn xuống ná»n kinh tế Iran, cÅ©ng nhÆ° làm phÆ°Æ¡ng hại vị thế thÆ°Æ¡ng thảo của quốc gia này.
3. Nigeria
Dầu má» chiếm hầu hết kim ngạch xuất khẩu của Nigeria, mang vá» 95% lợi nhuáºn dÆ°á»›i dạng ngoại tệ và 85% tổng doanh thu.
Ná»n kinh tế "má»™t màu" khiến Nigeria phÆ¡i nhiá»…m trÆ°á»›c biến Ä‘á»™ng giá. Nhà sản xuất dầu má» lá»›n nhất châu Phi Ä‘ang có những dấu hiệu của sá»± lung lay.
Doanh số dầu má» trượt 604 triệu USD trong tháng Chín, giảm 16,5% so vá»›i tháng trÆ°á»›c Ä‘ó, do giá dầu giảm và hoạt Ä‘á»™ng sản xuất thu hẹp, theo số liệu chính phủ.
Nếu doanh số tiếp tục Ä‘i xuống, Nigeria có thể phải đối mặt vá»›i má»™t cuá»™c khủng hoảng tiá»n mặt, kéo theo tình trạng nợ lÆ°Æ¡ng.
Ngân hàng Trung Æ°Æ¡ng Nigeria Ä‘ang xem xét các chính sách thắt chặt tiá»n tệ, Ä‘iá»u có thể đẩy lãi suất Ä‘i lên và làm tăng chi phí đầu tÆ°.
4. Nga
Giá dầu giảm không tác Ä‘á»™ng nhiá»u tá»›i ná»n kinh tế Nga trong ngắn hạn. Quốc gia này có kho dá»± trữ ngoại hối tại 450 tá»· USD để phòng há»™ trÆ°á»›c các tác Ä‘á»™ng tiá»m tàng. Kho dá»± trữ này đủ để duy trì ná»n kinh tế trong má»™t năm.
Tuy nhiên, Nga vẫn phải đối mặt vá»›i nguy cÆ¡ khủng hoảng. Má»™t ná»a doanh thu ngân khố của Moscow đến từ dầu và khí. Trung bình má»—i thùng dầu giảm 10USD, Nga sẽ mất 14,6 tá»· USD/doanh thu năm, ngân hàng Alfa Bank dá»± Ä‘oán.
ChÆ°a hết, đồng ná»™i tệ Ä‘ang yếu dần. Rúp Nga mất giá hÆ¡n 1/4 so vá»›i đồng USD tính từ đầu năm do giá dầu giảm và phÆ°Æ¡ng Tây áp lệnh trừng phạt vào Nga đối vá»›i các vấn Ä‘á» tại Ukraine.
Nga Ä‘ã chi 6 tá»· USD để cứu trợ đồng tiá»n, nhÆ°ng chÆ°a thu được tín hiệu khả quan. Cùng lúc, Tổng thống Nga Vladimir Putin Ä‘ã cam kết sẽ chi thêm 18 tá»· USD tính đến năm 2020 để phát triển hạ tầng và dịch vụ tại Crimea, bán đảo vừa được sáp nháºp.
Giá dầu giảm, chi tiêu tăng có thể làm giảm uy lá»±c của ông Putin đối vá»›i phÆ°Æ¡ng Tây. Nhiá»u chuyên gia dá»± Ä‘oán ná»n kinh tế Nga sẽ chỉ tăng trưởng từ 0,5 - 2% trong năm tá»›i, so vá»›i mức trung bình 4% trong giai Ä‘oạn 2010-2012.
5. Brazil
"Ông lá»›n" dầu khí nhà nÆ°á»›c Petrobras vừa tăng gấp 3 sản lượng tại các má» dầu má»›i khai thác so vá»›i thá»i 2012, giúp thúc đẩy hoạt Ä‘á»™ng khi trữ lượng tại các má» dầu lâu năm Ä‘ang cạn dần.
Lãnh đạo Brazil vẫn phụ thuá»™c vào nguồn cung này để tăng lợi nhuáºn, trả nợ và tiếp vốn cho các trÆ°á»ng há»c, bệnh viện.
NhÆ°ng trung bình dầu giảm 1USD/thùng, Petrobras có nguy cÆ¡ mất hÆ¡n 900 triệu USD tiá»n mặt từ doanh số dầu má» tiá»n năng, Reuters tính toán.
Nếu tình trạng này kéo dài, kế hoạch mở rá»™ng trong dài hạn của Petrobras cÅ©ng gặp hạn. Công ty dá»± tính giá dầu thế giá»›i sẽ dao Ä‘á»™ng quanh mốc 100USD/thùng tá»›i năm 2030, nên nếu giá dầu giảm sâu hÆ¡n, công ty sẽ "Ä‘ói" vốn để xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng và khai thác dá»± án.
Tại mức giá hiện tại, Petrobras có thể để mất 14 tá»· USD/năm doanh thu tiá»m năng.
6. Mexico
Giống Brazil, giá dầu giảm sụt có thể kéo lê quá trình cải cách lÄ©nh vá»±c năng lượng của Mexico. Trong tháng Tám, Tổng thống Enrique Peña Nieto Ä‘ã thông qua gói biện pháp cho phép các công ty tÆ° nhân và nÆ°á»›c ngoài khai khoáng và sản xuất năng lượng tại Mexico, kết thúc 75 năm Ä‘á»™c quyá»n của Pemex - công ty dầu khí nhà nÆ°á»›c.
uy nhiên, giá dầu giảm sụt sẽ ảnh hưởng tá»›i tâm lý nhà đầu tÆ° đối vá»›i các dá»± án quy mô lá»›n. Những dá»± án này là mắt xích quan trá»ng để vá»±c dáºy ngành công nghiệp dầu và khí tăng trưởng ì ạch của Mexico.
Khoản lá»— trong quý III của Pemex cán mốc 4,4 tá»· USD, nhiá»u hÆ¡n so vá»›i mức 3 tá»· USD so vá»›i cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu từ dầu của Pemex chiếm 1/3 ngân khố quốc gia này.
Trung bình giá dầu giảm 1USD/thùng, Mexico mất 300 triệu USD doanh thu/năm, tá» Financial Times.
Nguồn tin: Bizlive