Má»›i Ä‘ây, Tổng thống Ê-cu-a-Ä‘o Ra-pha-en, Cô-rê-a, Ä‘ã tuyên bố trục xuất các hãng dầu khí nÆ°á»›c ngoài Ä‘âm Ä‘Æ¡n kiện Chính phủ nÆ°á»›c này do những bất đồng trong thá»±c hiện hợp đồng dầu khí. 

Ông R.Cô-rê-a cho biết, không chấp nhận việc doanh nghiệp nÆ°á»›c ngoài tá»›i Ê-cu-a-Ä‘o làm ăn lại kiện chính phủ trong khi tiếp tục hưởng lợi từ việc khai thác tài nguyên thiên nhiên quốc gia. Chính phủ Ê-cu-a-Ä‘o Ä‘ang xem xét Ä‘Æ°a ra những cải cách pháp lý cần thiết để ngăn chặn tình trạng trên.

Năm 2006, Chính phủ Ê-cu-a-Ä‘o Ä‘ã ban hành quy định nếu giá dầu mỏ tăng cao hÆ¡n giá được ghi trong hợp đồng, lợi nhuận phát sinh sẽ được chia cho nhà nÆ°á»›c và các công ty nÆ°á»›c ngoài theo tá»· lệ 50/50. Trong bối cảnh giá dầu mỏ tăng mạnh, năm 2007, Tổng thống Cô-rê-a quy định, tá»· lệ chia là 99-1 và sau Ä‘ó đề xuất phÆ°Æ¡ng án Ä‘àm phán chuyển các hợp đồng phân chia sản phẩm thành hợp đồng cung cấp dịch vụ Ä‘Æ¡n thuần, vì theo hợp đồng phân chia sản phẩm, Chính phủ Ê-cu-a-Ä‘o chỉ được nhận 18% khối lượng dầu khai thác.

Hiện Ê-cu-a-Ä‘o Ä‘ang bị má»™t số tập Ä‘oàn quốc tế, chủ yếu là các hãng dầu khí nhÆ°: Perenco (Pháp), Burlington và Occidental (Mỹ) kiện lên Trung tâm quốc tế giải quyết tranh chấp đầu tÆ° (ICSID) của Ngân hàng Thế giá»›i (WB) để Ä‘òi bồi thường số tiền tính đến tháng 11-2008 là 12,9 tá»· USD, nhiều hÆ¡n nợ nÆ°á»›c ngoài của Ê-cu-a-Ä‘o, vá»›i lý do Chính phủ Ê-cu-a-Ä‘o Ä‘ã "vi phạm hợp đồng" vì Ä‘Æ°a ra chính sách trên. Ngày 12-6 vừa qua, theo đề xuất của Tổng thống Cô-rê-a, Quốc há»™i Ê-cu-a-Ä‘o Ä‘ã thông qua việc nÆ°á»›c này rút khỏi ICSID. Theo các nhà phân tích, Ä‘á»™ng thái trên có thể sẽ ảnh hưởng tá»›i thị trường dầu thế giá»›i khi giá dầu Ä‘ang có chiều hÆ°á»›ng tăng ở mức 70 USD/thùng.

Tổng thống R.Cô-rê-a cáo buá»™c quyết định 2 năm trÆ°á»›c của WB là nhằm trừng phạt ông, lúc Ä‘ó Ä‘ang giữ chức Bá»™ trưởng Kinh tế dÆ°á»›i thời người tiền nhiệm A-phrét-Ä‘ô Pa-la-xi-ô, vì Ä‘ã tiến hành cải cách trong ngành công nghiệp dầu mỏ. Mục Ä‘ích các cải cách lúc Ä‘ó của ông Cô-rê-a là tạo ra má»™t quỹ dầu mỏ chuyên mua lại các khoản nợ nÆ°á»›c ngoài của Ê-cu-a-Ä‘o. "Khi tôi trở thành Thủ tÆ°á»›ng và không biến thành sứ giả của WB, họ Ä‘ã ra tay cản trở. Họ đối xá»­ tệ bạc vá»›i chúng tôi trong vòng 3 tháng. Và khi tôi tá»›i Oa-sinh-tÆ¡n, họ nói vá»›i tôi rằng, họ làm việc Ä‘ó vì chúng tôi Ä‘ã sá»­a đổi luật. Hóa ra họ trừng phạt má»™t đất nÆ°á»›c có chủ quyền vì Ä‘ã cải cách luật. Ê-cu-a-Ä‘o là má»™t quốc gia có chủ quyền và chúng tôi sẽ không chấp nhận việc bị má»™t tổ chức quốc tế khống chế", ông Cô-rê-a tuyên bố.

Là thành viên của Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), Ê-cu-a-Ä‘o có sản lượng khoảng 505.000 thùng/ngày. Dầu mỏ là nguồn thu ngoại tệ và cÅ©ng là nguồn thu ngân sách quan trọng nhất của quốc gia Nam Mỹ này. Kể từ khi lên cầm quyền hồi tháng 1-2007, Tổng thống thiên tả Cô-rê-a Ä‘ã ủng há»™ việc thay đổi các chính sách kinh tế tá»± do má»›i của những người tiền nhiệm và tăng cường vai trò quản lý của Nhà nÆ°á»›c đối vá»›i nhiều ngành kinh tế  Ê-cu-a-Ä‘o. Ông Ä‘ã có công mang lại sá»± ổn định cho Ê-cu-a-Ä‘o từ năm 2007 khi thu phục được lòng dân qua kế hoạch tăng chi ngân sách cho các chÆ°Æ¡ng trình an sinh xã há»™i rá»™ng lá»›n, kiểm soát chặt các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài và các tập Ä‘oàn dầu khí Ä‘a quốc gia bị nhiều người dân Ê-cu-a-Ä‘o cho là Ä‘ang trục lợi trên đất nÆ°á»›c họ.

( HNM )