Thị trÆ°á»ng dầu mỠđối mặt rất nhiá»u nguy cÆ¡ suy thoái giá – dá»± trữ dầu thô ở mức cao của Mỹ và Châu Âu, sản lượng dầu thô Ä‘á phiến duy trì ổn định của mỹ, sá»± gia tăng nguồn cung từ OPEC, hiệp Æ°á»›c hạt nhân vá»›i Iran, khủng hoảng ở Hy Lạp – nhÆ°ng má»™t nguy cÆ¡ nữa hiện vẫn chÆ°a tháºt sá»± hiện diện ở thị trÆ°á»ng này: khả năng đổ vỡ kinh tế ở Trung Quốc, nhà nháºp khẩu dầu má» lá»›n nhất trên thế giá»›i.
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc Ä‘ang dần hạ nhiệt trong những năm gần Ä‘ây, vá»›i năm 2014 Ä‘ánh dấu có tỉ lệ tăng trưởng GDP cháºm nhất trong má»™t phần tÆ° thế kỉ. NhÆ°ng Ä‘iá»u Ä‘ó không cho thấy tín hiệu bất ổn. Ä‘iá»u này hoàn toàn không lấy làm ngạc nhiên khi ná»n kinh tế lá»›n thứ hai thế giá»›i này không thể theo kịp tốc Ä‘á»™ tăng trưởng má»™t cách nhanh chóng đến nhÆ° váºy.
Tiu nhiên, các tín hiệu cảnh báo sâu sắc hÆ¡n Ä‘ang bắt đầu xuất hiện. Phần lá»›n chính là sá»± gia tăng bất ngá» của thị trÆ°á»ng chứng khoán Trung Quốc trong suốt năm ngoái, mà ngày càng giống nhÆ° má»™t thị trÆ°á»ng bong bóng Ä‘ang bắt đầu bị vỡ vụn trong tích tắc. Shanghai Composite, chỉ số của toàn bá»™ chứng khoán giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán Thượng Hải Shanghai Stock Exchange, Ä‘ã tăng vá»t khoảng 40% cho đến thá»i Ä‘iểm này trong năm nay Ä‘ang tăng gấp Ä‘ôi từ giữa năm 2014, và chỉ số Shenzhen Composite tăng vá»t Ä‘áng kinh ngạc 90% kể từ đầu năm 2015.
Tuy nhiên sá»± suy thoái có thể Ä‘ã xuất hiện, chỉ số Shanghai Composite của Trung Quốc Ä‘ang giảm dần trong suốt hai tuần qua, vá»›i mức giảm khoảng 25%. Mối e ngại bong bóng chứng khoán chuẩn bị vỡ vụn dÆ°á»ng nhÆ°ng Ä‘ang lan rá»™ng. Kể từ hôm 12/06, cả hai sàn giao dịch chứng khoán Ä‘ã bị mất khoảng 2 ngàn tỉ usd vốn hóa thị trÆ°á»ng. Chính phủ Ä‘ã phải can thiệp bằng cách giảm lãi suất, ủy quyá»n quỹ lÆ°Æ¡ng hÆ°u quốc gia đầu tÆ° vào chứng khoán, để gần 100 tỉ usd chảy vào 2 thị trÆ°á»ng giao dịch trên. Äiá»u Ä‘ó dÆ°á»ng nhÆ° Ä‘ã làm ổn định thị trÆ°á»ng cho đến ngày 30/06, vá»›i mức Ä‘óng phiên tăng gần 5%.
Bất chấp sá»± phục hồi, thị trÆ°á»ng chứng khoán Trung Quốc Ä‘ã bất ngá» bị tác Ä‘á»™ng bởi tính bất ổn bất thÆ°á»ng – khối lượng giao dịch hàng tháng Ä‘ã cao gấp 6 lần giá trị 10 ngàn tỉ usd thị trÆ°á»ng đỉnh Ä‘iểm Trung Quốc. Bán tháo dÆ°á»ng nhÆ° chÆ°a chấm dứt và quan ngại thị trÆ°á»ng chứng khoán Ä‘ang trở nên bị tách rá»i ra khá»i ná»n kinh tế cháºm lại của Trung Quốc để bắt đầu chìm dần, bất ổn giao dịch sẽ có thể tiếp tục.
Những gì sẽ diá»…n ra tiếp theo hiện vẫn chÆ°a rõ ràng, nhÆ°ng nếu Trung Quốc cho thấy xu hÆ°á»›ng tiến vá» hạ cách cứng hÆ¡n là hạ cách má»m, Ä‘iá»u Ä‘ó sẽ ảnh hưởng tiêu cá»±c lên thị trÆ°á»ng năng lượng. Sá»± rạn nứt Ä‘ó sẽ trở thành các vết nứt sâu rá»™ng hÆ¡n trong ná»n kinh tế Trung Quốc có thể dẫn đến kết quả nhu cầu tiêu thụ suy yếu đối vá»›i dầu thô và khí đốt, gây sức ép kéo giá Ä‘i xuống.
Mối nguy hiểm từ sá»± bất ổn trên thị trÆ°á»ng chứng khoán Trung Quốc dẫn đầu má»™t loạt các tín hiệu cảnh báo nhu cầu tiêu thụ năng lượng của Trung Quốc. Má»™t báo cáo vừa má»›i phát hành của chính phủ Australia Ä‘ang làm gia tăng quan ngại vá» nhu cầu tiêu thụ ảm đạm của Trung Quốc đối vá»›i nhiên liệu LNG, mà Australia là má»™t trong những nhà sản xuất hàng đầu thế giá»›i. Báo cáo chi biết tiêu thụ LNG của Trung Quốc được dá»± báo tăng trưởng hÆ¡n 50% trong giai Ä‘oạn 2014 và 2016, nhÆ°ng “các nguy cÆ¡ sụt giảm dÆ°á»ng nhÆ° Ä‘ang tăng trưởng.”
Phần nhiá»u cảu sá»± suy giảm là do sá»± gia tăng công suất Ä‘Æ°á»ng ống dẫn nhiên liệu từ Trung Á, cùng vá»›i sá»± phát triển năng lượng tái tạo, nhÆ°ng nhu cầu tiêu thụ suy yếu xuất phát từ má»™t ná»n kinh tế trì trệ cÅ©ng Ä‘ang Ä‘óng góp má»™t phần. Lần đầu tiên kể từ năm 2006, Trung Quốc Ä‘ã nháºp khẩu LNG trong 3 tháng đầu năm ít hÆ¡n so vá»›i cùng kỳ năm ngoái.
Mức nháºp khẩu dầu má» của Trung Quốc tháºm chí Ä‘ã bắt đầu không ổn định trÆ°á»›c khi diá»…n ra các biến Ä‘á»™ng thị trÆ°á»ng gần Ä‘ây. Hồi tháng 04, nháºp khẩu của Trung Quốc đạt mức kỉ lục, nhÆ°ng tháng 05 lại giảm 11% so vá»›i cùng kỳ năm ngoái. HÆ¡n thế nữa, nháºp khẩu cao kỉ lục của Trung Quốc có thể chỉ là tạm thá»i do nhu cầu tích trữ các kho chiến lược của chính phủ. Má»™t khi hoạt Ä‘á»™ng này ngừng lại, nhu cầu của Trung Quốc có thể giảm Ä‘i. Tăng trưởng nhu cầu tiêu thụ dầu của Trung Quốc Ä‘ã thá»±c sá»± bắt đầu suy giảm trong vài năm gần Ä‘ây.
Phải thừa nháºn rằng, các Ä‘iá»u kiện cÆ¡ bản dài hạn của Trung Quốc Ä‘ang rất thuyết phục. Nhu cầu tiêu thụ của Trung Quốc sẽ có thể tăng ổn định trong những năm tá»›i. Và tháºm chí trong ngắn hạn, chính phủ Trung Quốc có thể che Ä‘áºy toàn bá»™ má»› lá»™n xá»™n tài chính này, tạm thá»i ngăn chặn được cuá»™c khủng hoảng. Nó cÅ©ng Ä‘ang thể hiện cho sá»± sẵn sàng chủ Ä‘á»™ng can thiệp và các biện pháp kích thích hÆ¡n nữa của chính phủ để ngăn chặn Ä‘à rÆ¡i tá»± do có thể làm tăng giá tạm thá»i.
NhÆ°ng khủng hoảng thị trÆ°á»ng ở Trung Quốc Ä‘ang cho thấy má»™t nguy cÆ¡ Ä‘áng kể đến giá cả năng lượng toàn cầu.