Ngay sau khi giá xăng dầu tăng Ä‘ã tạo thành "hiệu ứng dominô" khiến hàng loạt các mặt hàng khác bị cuốn vào cÆ¡n bão giá. Äiá»u lạ lùng, các cÆ¡ quan quản lý Nhà nước lúng túng trước việc giá cả biến động liên tục. Xung quanh vấn đỠnày, PV báo Ngưá»i đưa tin Ä‘ã có cuá»™c trao đổi thẳng thắn vá»›i PGS. TS Hoàng Thá» Xuân, Viện Nghiên cứu thương mại, nguyên vụ trưởng Vụ thị trưá»ng trong nước (Bá»™ Công Thương).
Ngưá»i tiêu dùng cảm thấy thiếu được tôn trá»ng
Việc tăng giá Ä‘iện, xăng dầu, gas... thá»i gian qua là má»™t Ä‘òn mạnh giáng vào ngưá»i dân và doanh nghiệp, đẩy giá cả thị trưá»ng vào vòng xoáy tăng giá. Theo ông, diá»…n biến này tiá»m ẩn những bất lợi gì?
Tôi thấy các nhà Ä‘iá»u hành giá hiện nay rất kém nhạy cảm. Khi Ä‘iá»u hành bất cứ má»™t loại giá gì (chẳng hạn như xăng dầu), há» cần phải nghÄ© đến tổng thể và biết rằng giá Ä‘iện, nước, các dịch vụ váºn tải, y tế, giáo dục, ăn uống... tất cả Ä‘á»u sẽ tăng theo. Chính vì xăng dầu không đứng độc láºp mà nó nằm trong má»™t bối cảnh tổng thể có liên quan đến nhiá»u hoạt động kinh tế khác nên phải cân nhắc kỹ má»—i khi tăng giá. Khi chúng ta Ä‘iá»u chỉnh chỉ giá xăng tức là Ä‘ã gián tiếp Ä‘iá»u chỉnh giá cá»§a rất nhiá»u mặt hàng khác. Xăng dầu tăng thì các mặt hàng khác cÅ©ng sẽ tăng và tháºm chí tăng rất mạnh. Khi giá tăng, sức mua cá»§a thị trưá»ng vốn Ä‘ã ốm yếu lại thêm má»™t lần bị Ä‘è nặng.
PGS. TS Hoàng Thá» Xuân.
Thu nháºp cá»§a ngưá»i dân vốn Ä‘ã thấp, cuá»™c sống eo hẹp, chắc chắn há» sẽ phải đương đầu vá»›i nhiá»u khó khăn trong cÆ¡n bão giá?
Trong bối cảnh hiện nay, ngưá»i dân vốn Ä‘ã phải đối mặt vá»›i nhiá»u khó khăn giá» lại phải lo thêm chi phí từ xăng dầu và các khoản khác. Vì váºy ngưá»i dân luôn cảm thấy bức bách trước việc giá các mặt hàng liên tiếp tăng. Há» dá»… cảm thấy mình không được quan tâm, tôn trá»ng. Thế má»›i thấy, các "ông lá»›n" như xăng, Ä‘iện, nước Ä‘ua nhau tăng giá và nghÄ© đến lợi ích cá»§a mình nhưng Ä‘âu biết bao nhiêu khó khăn Ä‘ang đổ dồn hết lên đầu ngưá»i dân. Không chỉ có thế, hiện nay, hàng vạn doanh nghiệp Ä‘ang lao Ä‘ao, hàng hóa tồn Ä‘á»ng, nguồn vốn lại khó tiếp cáºn; giá» Ä‘ây thêm gánh nặng từ xăng dầu, Ä‘iện thì há» sao có thể duy trì được động lá»±c để tiếp tục hoạt động kinh doanh và phát triển sản xuất.
Phải chăng các nhà Ä‘iá»u hành giá chỉ chăm lo cho "con đẻ" cá»§a mình mà bá» rÆ¡i ngưá»i dân và doanh nghiệp khác?
Má»™t bên là xăng dầu, má»™t bên là hàng vạn doanh nghiệp sản xuất khác, dưới nữa là hÆ¡n 80 triệu dân... Ngành kinh doanh xăng dầu có thể có lá»— nhưng sao có thể Ä‘ánh đổi bằng nguy cÆ¡ sụp đổ cá»§a hàng vạn doanh nghiệp khác. Tại sao lại chỉ nghÄ© cho riêng xăng dầu? Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu hiện là doanh nghiệp kinh doanh nhàn hạ nhất và cÅ©ng không phải là đơn vị gặp khó khăn nhất hiện nay. Theo tôi, há» chẳng phải gặp khó khăn gì. Tuy nhiên, cứ khó là kêu Chính phá»§, lá»— là Ä‘òi tăng giá, chẳng thấy tá»± mình vượt qua để góp phần ích nước lợi nhà, tháo gỡ cho khó khăn chung cá»§a ná»n kinh tế.
Liệu có sá»± chi phối cá»§a lợi ích nhóm không, thưa ông?
Tôi không khẳng định có sá»± chi phối cá»§a lợi ích nhóm trong vấn đỠnày, tuy nhiên làm việc gì cÅ©ng phải công bằng, phải sòng phẳng và thuyết phục được lòng dân. Chẳng hiểu tại sao giá cả thay đổi bất chấp cả dư luáºn, tháºm chí vô lý mà cÆ¡ quan quản lý vẫn để thả cá»a.
Äiá»u hành giá... thụt lùi?
Theo nhìn nháºn cá»§a ông, các cÆ¡ quan như Cục quản lý giá (Bá»™ Tài chính), Cục quản lý cạnh tranh, Vụ Thị trưá»ng trong nước (Bá»™ Công Thương)... có thá»±c sá»± theo sát, kiểm soát được giá trên thị trưá»ng không?
Hiện nay, trong lÄ©nh vá»±c cạnh tranh và bảo vệ ngưá»i tiêu dùng muốn làm tốt phải có sá»± phát hiện, khiếu nại và tố cáo. Nếu cÆ¡ quan quản lý cạnh tranh không có kênh phát hiện những tiêu cá»±c thá»±c tế thì không thể Ä‘i sâu và hoạt động hiệu quả được. Các cÆ¡ quan này phải có trách nhiệm vá»›i những mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, Ä‘iện, nước, gas... để tránh những hiệu ứng xấu đẩy giá các mặt hàng khác Ä‘i lên.
Má»™t số chuyên gia cho rằng cần láºp Ủy ban giám sát thị trưá»ng để kiểm soát giá cả đưa vào khuôn khổ. Quan Ä‘iểm cá»§a ông thế nào?
Tôi cÅ©ng chưa biết cÆ¡ quan Ä‘ó sẽ tên là gì nhưng tôi cho rằng nên có má»™t cÆ¡ quan như váºy. CÆ¡ quan này phải có vị trí độc láºp, láºp ra không phải để há»p hành tư vấn mà phải thá»±c sá»± táºp hợp được những ngưá»i có tâm huyết, kinh nghiệm để có những hoạt động thá»±c tế. Tiếng nói phải được tôn trá»ng, còn láºp ra để "trang trí" hay "minh há»a" cho các cÆ¡ quan thì không nên.
Äể lấy lại niá»m tin từ phía ngưá»i dân, theo ông cÆ¡ quan quản lý cần những biện pháp gì?
Trong bối cảnh hiện nay, các đơn vị Ä‘iá»u hành giá phải cố gắng tạo thêm niá»m tin cho ngưá»i dân vá» tương lai cá»§a ná»n kinh tế. Bản thân doanh nghiệp phải tin vào con đưá»ng Ä‘i cá»§a mình ngày mai. Má»—i doanh nghiệp phải biết tá»± vượt qua khó khăn, đồng thá»i trợ giúp, vá»±c dáºy niá»m tin, tạo tín hiệu khả quan cho xã há»™i và các doanh nghiệp khác cùng phát triển. Nếu vẫn giữ cung cách Ä‘iá»u hành xăng dầu như hiện nay sẽ khiến ngưá»i dân và doanh nghiệp luôn sống trong sợ hãi. CPI tháng 8 cao nhất từ đầu năm chính là má»™t cảnh báo vá»›i các cÆ¡ quan quản lý giá.
Nguồn tin: (Nguoiduatin.vn)